Zorê Vadisi’ni yok edecek HES ısrarı devam ediyor. Mahkemenin 2021 yılında verdiği iptal kararına rağmen Bakanlığın yeniden verdiği ‘ÇED olumlu’ kararına karşı Amed Barosu iptali davası açıyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Êlih’in Sason ilçesi ile Amed’in Pasur (Kulp) ilçesi arasında bulunan Zorê Çayı üzerinde Maya Enerji Üretim Şirketi tarafından 67 bin 450 metrekare alanda yapılmak istenen Hidroelektrik Enerji Santrali (HES) için 13 Şubat 2014 tarihinde “ÇED olumlu” kararı verdi. Herîvê köyü sakinlerinden Murat, Ercan, Rıdvan, Mehdin ve Medeni Çiçek, karara karşı 9 Mart 2021 tarihinde Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Mahkeme, “ÇED olumlu” raporunun “hukuka ve mevzuata uyarlılık bulunmadığı” gerekçesiyle iptal edilmesine karar verdi.
Şirket yeni başvuru yaptı
Mevcut iptal kararının ardından aynı şirket, “Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğünün 2009/7 Nolu genelgesi kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü yazısı gereğince ÇED Raporu hazırlanmıştır” diyerek, tekrar başvuruda bulundu. Maya Şirketi “Metin HES (Kayser Barajı), malzeme ocakları, kırma-eleme tesisi ve beton santrali projesi” adı altında bin 256 sayfalık yeni şirket başvurusu yaptı. Şirketin başvurusu sonrası “ÇED olumlu” kararı verildi. 6 Eylül’de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Diyarbakır İl Müdürlüğü “ÇED Olumlu” kararını askıya çıkardı.
Amed Barosu dava açıyor
Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi’nin verdiği kararı hem bakanlık hem de şirket tanımıyor. Mahkeme verdiği kararda, arada yapılacak olan HES’in doğayı tahrip edeceğini, insanların temel yaşam kaynaklarını sonlandıracağını belirtmiş olmasına karşın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “ÇED Olumlu Kararı” vermesi dikkat çekiyor. Verilen son “ÇED olumlu” kararına karşı, Mezopotamya Ajansı’nda yer akan habere göre, Amed Barosu Kent ve Çevre Komisyonu tarafından yeniden iptal davası açılacak. Davanın yine Diyarbakır Bölge İdare Mahkemesi’nde açılması bekleniyor.
Bir köy ve 10 mezra
Maya Enerji Üretim Şirketi tarafından yapılmak istenen proje, 67 bin 450 metrekare alanı kapsıyor. 49 yıllığına bu şirkete kiralanan alanda yapılmak istenen HES projesinin ömrü ise 50 yıl. Proje alanı içerisinde yer alan 95 parsel için kamulaştırma kararı alınırken, kamulaştırılacak şahsi parseller Pasûr ilçesine bağlı 140 haneli Şêxhemza köyü ve ona bağlı 10 mezrayı içine alıyor. Projenin faaliyete geçmesi ile birlikte mahalleye bağlı 4 mezra sular altında kalacak. Bu yerleşim yerleri arasında 90’lı yıllarda zorla boşaltılan köyler de var.
Mûş-Amed yolu suya gömülecek
Sason’da mevcut 4 HES’le bölge adeta işgale uğrarken, yapılmak istenen son HES ile birlikte 90’larda silah zoruyla boşaltılan köyler bu kez HES işgaliyle boşaltılacak. Bölge verimli tarım arazilerinin ve meraların bulunduğu bir yer ve köylünün temel geçim kaynağı ise hayvancılık. Su altında bırakılmak istenen 4 mezrada onlarca çiftlik var. Bu HES’in inşa edilmesi halinde Mûş-Amed yolu sular altında kalacak. HES’le birlikte kamulaştırılmış yani zorla el konulmuş arazilerden arta kalan araziler ikiye bölünecek. Köylü elinde kalan arazisinin diğer parçasına ulaşmak için kilometrelerce yol gitmek zorunda kalacak.
EKOLOJİ SERVİSİ
