Aralık 2017’den Eylül 2019’a kadar geçen süreçte doğalgaza konutlarda yüzde 64, büyük sanayi kuruluşlarına yüzde 120 zam yapıldı. Yıl içerisinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik fiyatına 1 Temmuz itibarıyla yüzde 14.98 zam yaparken, tüm bu zamlara paralel olarak kömür fiyatlarında da önemli bir artış görülüyor. Kışın en çetin geçtiği kentlerin başında gelen Van’da halk yapılan zamlardan sonra artık faturaları ödeyemez hale geldiklerini dile getirdi. Temel gıdalara da zam üstüne zam geldiğine vurgu yapan yurttaşlar, “Karnımızı doyuramıyoruz, bu faturaları nasıl ödeyeceğiz” diyerek iktidarın politikalarına tepki gösterdi. İşte Vanlıların tepkileri:
Kuyruktan beter
Çetin Tanja: “Bütün vatandaşların hep birlikte buna isyan etmesi gerekiyor. Bu zamlara karşı insanların ses çıkarması gerekiyor yoksa bu zamlar baş edilecek gibi değil. Kış mevsiminde yalnızca bir odayı yakabileceğiz. Bütün odaları ısıtamayacağız çünkü çok pahalı. Mecburen oturduğumuz odayı ve mutfağı yakacağız. Artık öyle bir hale geldi ki bir ekmek yerine yarısını yemek zorundayız.” İnşaat işçisi Aziz Burcu: “Bir iş olsa gidip çalışacağız ama yok. Üstüne üstlük sürekli zam geliyor. Geçen yıl yakıt ödemekte zorlanıyorduk ama bu yıl hiç ödeyemeyeceğiz.”
Bu reva mı?
Mehmet Salih Arvas: “Doğalgazı boş ver karnımızı bile doyuramıyoruz. Biz 10 kişilik bir aileyiz ama tek çalışanımız yok. Bu ailede 5 öğrenci var ve okul masraflarını bile karşılayamıyoruz. Zenginin ekmeği var ama fakirin ekmeği yok. Olan ekmeği de vergiyle elinden alınıyor. Ne yapacağımızı bilmiyoruz.” İsmet Aslan: “Bu zamlar halka reva mı? Bu yaşadığımız hayat mı? 8 çocuğum var 4’ü okuyor ben ne çalışıyorum ne de gelirim var. Faturaları ödeyemeyeceğimiz için kışı bir battaniyeye sarılı geçireceğiz. Ben bu yaşıma kadar böyle bir hükümet ve böyle ekonomik kriz görmedim.”
‘Erdoğan’ın boynuna’
Alaattin Sencer: “Benim 9 çocuğum var. O çocukların günahı Tayyip Erdoğan’ın boynunadır. Kış geldi bu yıl doğalgaz yakamayacağım. İş olmadığı için bir yıldır çalışmamışım. Eskiden gider inşaatlarda çalışırdık ama şuanda bu da yok. Adam çıkıp ‘ben uçak alıyorum’ diyor. İnsanlar açlıktan ölüyor ve intihar ediyor ama o uçaktan bahsediyor.” Mevlüt Bilmez: “Devlet kömür veriyor, verdiği kömür de zaten yanmıyor. Bu kömürü alamayanın da zaten yakacak hiçbir şeyi yok. Belli ki bu yıl kış çok sert geçecek ve halk perişan olacak.”
‘Hükümet değişmeli’
Nurettin Savunmak: “Ülkede büyük bir kriz var. Bu krizin sorumlusu da hükümettir. Hükümetin artık değişmesi gerekiyor. Ben 69 yaşındayım bugüne kadar böyle bir kriz görmedim. İnsanlar perişan oldu.” Tahir Kızılkaya: “Ben 70 yaşındayım sadece bir Bülent Ecevit zamanında kriz vardı, o da bu kadar değildi. Şuan kimse bir şey alamıyor. Van’da 6 ay boyunca kış sürüyor. Biz halk olarak nasıl ısınacağız?”
Tahir Eraygen: “Eskiden köylerde çiftçi tarım yapardı, ama şimdi yakıt fiyatları çok pahalı ve çiftçi iş yapamıyor. İnsanlar zor geçiniyor, ekin gelmiyor, hayvancılık bitirildi. Eskiden en azından tezek yakıyorduk ama şuanda hayvan olmadığı için onu da yakamıyoruz. Vanlılar kışın ne yapacak bilmiyoruz” dedi.
Bahattin Kaburak: “İnsanlar artık bu zamlardan bıkmış durumda. Geçim artık çok zor. Biz 10 kişilik bir aileyiz. Ben elektriği mi, suyu mu, doğalgazı mı ödeyeyim? İnsanlar çoluk çocuğunu bırakıp batı illerine çalışmaya gidiyor ama emeğinin karşılığını bile alamıyor. Şuan bir evin elektriği en az 150 TL geliyor. İnsanlar bu faturaları nasıl ödeyecek?” Orhan Bozkurt: “Biz artık perişan olduk. Tezek yok, kömür yok. Doğalgazı zaten kimse kullanamıyor. Millet gerçekten çok zor durumda.”
Müjdat Can-Dindar Karataş/Van-MA
