Siyasetçi ve çiftçilerin bir araya gelerek kurduğu Van Tarımsal Ürünleri İşletme Kooperatifi, patates hasadına başladı. Çiftçiler, halkı asimilasyona karşı toprakla buluşmaya çağırdı
Wan’da 60 kişi tarafından 1 yıl önce kurulan Van Tarımsal Ürünleri İşletme Kooperatifi (VAT-İŞ-KOOP), Artemêt (Edremit), Erdîş (Erciş), Bêgirî (Muradiye), Tuşba ve Westan’da (Gevaş) bin 500 dönümlük arazide ekilen ürünlerin hasadını toplamaya devam ediyor. Birinci yılını tamamlayan ve 60 işçinin aktif olduğu kooperatif, bu yıl elma ve armut yetiştirdi, patates, nohut, fasulye, şeker pancarı ekti. Elma, armut, nohut, fasulye hasadını tamamlayan kooperatif üyesi çiftçiler, şimdi de patates hasadı için çalışıyor. Kooperatif, bu yılki çalışmalarında 300 ton şeker pancarı, 5 ton nohut, 6 ton meyve, 6 ton patates ve 6 bin bağ ot elde etti.
‘Amaç halkı üretime ve toprağa döndürmek’
Mezopotamya Ajansı’na konuşan Van Tarımsal Ürünleri İşletme Kooperatifi (VAT-İŞ-KOOP) Eşbaşkanı Tülin Yeşil, kooperatifin amacının daha çok “belediyesiz belediyecilik” anlayışının toplum içerisinde yaygınlaştırmaya dönük olduğunu söyledi. Amaçlarının halkın, kurumlara bağlı olmadan, kendine özgü, yerele özgü alternatif alanlarına yönelim olması için bu yola girdiklerini söyleyen Yeşil, “Daha çok halkı toprakla bütünleştirmek, topraktan kopan halkı, tekrar üretime ve toprağa döndürmektir. Kolektif ruhu tekrar yaratmak, halk içerisinde bu bilinci oluşturmak da en büyük amacımızdır. İlk senemizde biraz tecrübesiz başladık, ancak ortaklaşarak, kolektif bir çalışma ile bunları aştık ve buraya kadar getirdik. Şu ana kadar 5 ilçede üretim yaptık. İlk önce Tuşba’da şeker pancarı ile başladık. Erdîş’te patates, Bêgirî’de ve Westan’da daha çok nohut üretimine öncülük yaptık. İlk etapta istediğimiz randımanı alamazsak da, kötü değildik. Birlikte hasılatımızı topladık. Bu gün Erdîş’te patates hasılatını aldık. Bir tek şeker pancarı kaldı. Şeker pancarı hasılatını aldıktan sonra, bu yıl ki çalışmamız tamamlanmış olacak” dedi.
‘Toprak hiçbir zaman insanı aç bırakmaz’
Çiftçilerden Haydar Pala, çiftçilik yapmak için de tarımın ve ürünün dilinin bilinmesi gerektiğini belirterek, “Ben çocukluğumdan bu yana tarımla uğraşıyorum ve severek yapıyorum. Kendi ürettiğin ürünün yenmesi de güzel olur. Toprak hiçbir zaman insanı aç bırakmaz. Ürettiğin üründen sadece sen değil, bütün insanlar yararlanır. Kooperatif, çiftçi için çok önemlidir. Çünkü kooperatif çiftçiyi bir araya getiriyor, araştırıyor ve en iyisini yapıyor. Bu günün insanları hazır paraya alışmış durumda. Bu yüzden üretimden uzaklaşmış. Kendi toprağını ekmeyen insanlarımız batı kentlerine gidip, inşaatlarda çalışıyorlar ya da başka işlere yöneliyorlar. Ama bizim insanlarımız için tarım bu işlerden daha iyidir. Özellikle gençlerimiz topraktan uzaklaşmış. Bu gençleri mutlaka toprağa yönlendirmek gerekiyor” dedi.
‘Tüm yiyeceğimizi artık topraktan alıyoruz’
Tarımın insanlar için çok önemli olduğunu dile getiren çiftçi İbrahim Talay, gençlerin batı kentlerine giderek üretimden uzaklaşmasının, asimilasyon politikasının bir ürünü olduğunu söyledi. Talay, “Bu yüzden kooperatifleşme biz Kürtler için çok önemlidir. Bu kooperatifleşme halkımıza örnek olması gerekir. Tüm yiyeceğimizi artık topraktan alıyoruz. Yine elde ettiğimiz ürünlerin bir kısmını satıyoruz. Yani çok iyi bir iş yapıyoruz. Tarımla ilk defa uğraşıyorum. Daha önce batı kentlerinde yaşıyordum. Evimi Erdîş’e getirdim. Bu kooperatif sayesinde ben de tarımla uğraşmaya başladım. Bu yıl patates ektik, patatesten çok iyi ürün ve gelir elde ettik” dedi.
‘İnsanların göç etmesini durdurmak’
Şeref Yıldır adlı çiftçi ise bir yıl önce kurulan kooperatiflerinin daha da büyüyeceğini belirterek, şöyle konuştu: “Buradan amacımız her şeyimizi bundan sonra topraktan elde etmektir. Bir diğer amacımız da insanlarımızın göç etmesini önünü almaktır. Kendi köyümüzde, toprağımızda, şehrimizde ve ülkemizde sadaka ile değil, onurlu ve üretime dayalı bir yaşam sürmek istiyoruz. Bu yüzden kooperatif bizim için çok önemlidir. Kooperatifle ortak ve komünal bir tarz ile çalışmamızı yürütüyoruz”
Bölge insanının üretimi bırakarak batı kentlerine gidip, inşaatlarda çalıştığını belirten Orhan Şadal adlı çiftçi de halkın toprağıyla bütünleşip üretime geçmesi gerektiğini söyledi.
WAN
