Uzun süredir ABD’den onlarca F-16 savaş uçağı satışı yapması için pazarlıklar yapan Türkiye’ye sınır kondu. Temsilciler Meclisi’nde 244 oyla belli şartlara bağlı olarak F-16 savaş uçakalrı satışı veya transferini yasakladı
ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışını sınırlama kararı Temsilciler Meclisi’nde kabul edildi. “ulusal güvenlik için gerekli olduğunu belgelemediği sürece” ABD yönetiminin Türkiye’ye savaş uçağı satmasını veya transfer etmesi yasaklandı.
ABD resmi ajansı VOA’nın haberine göre ABD Temsilciler Meclisi, 14 Temmuz 2022’de Başkan Joseph (Joe) Biden’ın Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satma planının önünde yeni bir engel oluşturacak yasa değişikliği önergesini onayladı.
Temsilciler Meclisi, Demokrat Temsilciler Frank Pallone ve Chris Pappas’ın sunduğu yıllık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nda (NDAA) değişiklik önergesini 179’a karşı 244’e oyla kabul etti. Oylama, Kongre üyelerinin Lockheed Martin üretimi savaş uçaklarının NATO müttefiki Türkiye’ye satışı üzerinde kontrol sağlamaya yönelik son girişimi oldu.
Önerge, ulusal güvenlik için gerekli olduğunu belgelemediği sürece ABD yönetiminin Türkiye’ye savaş uçağı satmasını veya transfer etmesini yasaklıyor.
Yunanistan hava sahası ihlali vurgusu
Değişiklik, uçakların Yunanistan hava sahasında tekrarlanan izinsiz uçuşlarda kullanılmamasını sağlamak için atılan somut adımların bir tanımını da içeriyor. Önergeyi sunan Temsilciler Meclisi üyesi Frank Pallone önergenin kabul edildiği oturumda yaptığı konuşmada “Erdoğan’ın Türkiye’nin NATO statüsünü eylemlerinin sonuçlarından kaçınarak kullanmaya devam etmesine izin veremeyiz” ifadelerini kullandı. Senato’nun da kendi versiyonunu onaylaması gerekiyor. Ardından Kongre üyelerine 800 milyar dolardan fazla savunma harcaması yetkisi veren yasayı bu yıl içinde tekrar oylamadan önce uzlaşmaya varmaları gerekiyor.
Amerikalı birçok Kongre üyesi, 2019 yılında Rus yapımı S-400 füze savunma sistemi satın alarak ABD yaptırımlarını ve Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasını tetikleyen Türkiye’ye mesafeli yaklaşıyor. Önemli uluslararası silah anlaşmalarını gözden geçiren Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Senatör Bob Menendez, daha önce bu satışa karşı olduğunu açıklamıştı.
Kiryakos Miçotakis’in konuşması
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de Mayıs 2022’de ABD Kongresi’nin ortak oturumunda yaptığı konuşmada, “NATO’nun güneydoğu kanadında istikrarsızlığa” katkıda bulunabilecek savunma ekipmanı satışıyla ilgili kararların dikkatle gözden geçirilmesi çağrısında bulunmuştu. AKP-MHP yönetimi Kiryakos Miçotakis’e sert tepki göstermişti.
S-400 ve NATO Madrid Zirvesi
Türkiye, Rusya’dan S-400 alınca, ABD, Ankara’yı yeni nesil F-35 savaş uçağı projesindne çıkarmıştı. F-16 satışı ve TSK elindeki F-16’ların modernizasyonu da durudurulmuştu. Türkiye ise, Rusya 24 Şubat 2022’de Ukrayna’ya saldırınca, NATO üyeliği adımı atan İsveç ve Finlandiya’nın üyelik sürecine veto freni koymuştu. ABD üyelikleri çok istediği için NATO Madrid Zirvesi’nde (28-30 Haziran 2022) Biden, Erdoğan’la vetoyu kaldıma pazarlığı yaparken, F-6 Satışı ve modernizasyonunu desteklediğini söylemişti. Biden bunun için Kongre’den geçmesi gerektiğini söylemişti.
Biden, NATO Zirvesi sonrası düzenlediği basın toplantısında, Türkiye’ye F-16 satışı konusunda, “Kongre’den onay alacağımızı düşünüyorum” ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye’ye F-16 uçaklarının satışıyla ilgili AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a söz verip vermediği sorulan Biden, şunları söylemişti: “Kendisine söylediğim aralık ayında söylediğimle aynı. (Türkiye’ye) F-16 uçaklarını satmalıyız ve aynı zamanda uçakları modernize etmeliyiz. Bunu yapmamak bizim çıkarımıza değil. Aralıktan beri tutumumu değiştirmediğimi kendilerine ifade ettim. Bir karşılık da olmadığını ve sadece satmamız gerektiğini söyledim. Bunu yapabilmek için ihtiyacım olan şey Kongre onayı. Bu onayı alacağımızı düşünüyorum.”
WASHINGTON
