ABD Kongresi, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri aldığı için, Çin’e yaptırım uygulamaya karar verdi. Kararın Türkiye için emsal olup olmayacağı tartışılıyor
ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya’dan Sukhoi Su-35 savaş uçağı ve S-400 karadan havaya füze sistemi satın alan Çin’in Savunma Bakanlığı’na bağlı Ekipman Geliştirme Birimi’ne mali yaptırımlar getirildiğini açıkladı. Gazetecilere adının açıklanmamasıyla şartıyla konuşan ABD’li yetkililer, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar kapsamında 2017 yılında çıkartılan ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) uyarınca ilk kez üçüncü bir ülkeye ceza uygulandığını söyledi. Yetkililer, ABD’nin Rusya’dan savaş uçağı ve füze alan diğer ülkelere karşı da benzer adımlar atabileceğini söyledi. Rusya’dan askeri malzeme almayı planlayan ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. Türkiye, Rusya’dan biri opsiyonlu iki adet S-400 füze savunma sistemi satın almak üzere Eylül 2017’de bir anlaşma imzaladı. Sistemin teslimatın 2019’da başlanması bekleniyor ve bu anlaşmanın bedeli yaklaşık 2.5 milyar dolar olarak hesaplanıyor. ABD ve NATO ise Rusya’nın hava savunma sistemlerinin NATO’nun kullandığı savaş uçaklarıyla ilgili gizli ayrıntıları öğrenebileceği kaygısıyla Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemini satın almasına karşı çıkıyor. Çin’e getirilen yaptırımla ilgili gazetecilere bilgi veren ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, Türkiye’ye yönelik de benzer bir adımın atılıp atılmayacağına dair soruya net bir yanıt vermekten kaçındı. Ancak, Rusya’dan füze savunma sistemi ve savaş uçağı satın alma niyetinde olan farklı ülkelerle konuyla ilgili olarak defalarca temas kurduklarını aktaran yetkili, “(Muhataplarımıza) S-400 gibi sistemlerin CAATSA kapsamında potansiyel sonuçlar doğurabilecek sistemlerden biri olduğunu çok net bir şekilde söyledik” dedi. Aynı yetkili, “Bu yaptırımların esas hedefi Rusya. Bu bağlamda, CAATSA kapsamında uygulanan yaptırımlar hiçbir ülkenin savunma yeteneklerini zayıflatmayı amaçlamıyor. Bunlar, Rusya’nın zararlı eylemlerine karşı maliyetlerini artırmayı hedefliyor” diye konuştu.
Türkiye’ye de yaptırım
ABD’de, özellikle de Kongre’de bir süredir Türkiye’ye CAATSA kapsamında yaptırım uygulanması çağrısı yüksek sesle dile getiriliyor. Bu yasa, Rusya savunma sanayi ve istihbarat servisleriyle iş yapan şirketlere de yaptırım uygulanmasını öngörüyor. Eylül 2017’de Cumhuriyetçi Senatör ve eski başkan adayı John McCain ile Demokrat Senatör Ben Cardin, Trump’a yazdıkları mektupta, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füzesi almak için yaptığı anlaşma nedeniyle bu yasa kapsamında yaptırımlar uygulanmasının da önünü açtığını söylemişti. ABD’nin Avrupa ve Avrasya İlişkilerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Wess Mitchell de Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi’nde Nisan ayında katıldığı oturumda, Türkiye’nin Rusya’dan S400 satın almasının “CAATSA’nın 231. maddesi kapsamında yaptırımların uygulanmasına ve Türkiye’nin F-35 programına katılımı üzerinde olumsuz etki yaratma potansiyel taşıdığını” ifade etmişti.
WASHINGTON
