Kömürden vazgeçilme çağrılarını yapanlar kömür madenlerinde ısrarı sürdürürken, Türkiye’de kömür madenleri her geçen gün genişletiliyor. Wan, Edirne ve Bolu’da kömür madeni alanları katlanarak büyütülüyor
Yusuf Gürsucu / İstanbul
Global Energy Monitor’ün yeni raporunda, “Planlanan kömür madenlerinden en yüksek miktarda metan emisyonuna (CO2e20) sahip ülkeler Çin (572 Mt), Avustralya (233 Mt), Rusya (125 Mt), Hindistan (45 Mt), Güney Afrika (34 Mt), ABD. (28 Mt) ve Kanada (17 Mt). Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, Polonya ve Özbekistan’da önerilen kömür madenleri, seragazı emisyonlarının yüzde 40-50’sini metan formunda salacağı ve bu da onları dünyadaki en kirletici kömür madenleri haline getirecek” tespitleri iklim zirvelerinde havanda su dövüldüğünü ortaya koyarken, ‘temiz-yenilenebilir’ enerji iddialarıyla atılan tüm adımlar sermaye çıkarları doğrultusunda atılıyor. BAE’de yapılan zirveyi petrol şirketinin CEO’sunun yönetmesi dikkat çekerken, tek somut karar nükleer santrallerin 3 katına çıkarılma kararıyken, Türkiye’de enerji ihtiyacını 3 katı kapasite olmasına karşın sürekli kapasite artışlarına gidilmesi dikkat çekiyor.
‘Yerli-Milli’ kömür
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, dünyada inşası süren 50’den fazla yeni nükleer santral projesi bulunduğunu iddia ederek, “Onlara bunları yapmak helal, her şey onlar için mubah. Türkiye bunu yapmak isteyince Türkiye bunu yapmasın. Bu ne demek? Türkiye gelişmesin, bize bağımlı olmaya devam etsin. Dolayısıyla bizim kendi doğal gazımızı, petrolümüzü bulmaktan, yenilenebilir kaynaklarımızı, güneşi, rüzgârı, jeotermali devreye almaktan, kendi yerli ‘kömürümüzü’ kullanmaktan ve ‘nükleeri’ yapmaktan alıkonmamız asla kabul edilebilir bir şey değildir” dedi. Bu sözler yenilenebilir kaynaklar süslemesiyle kömür ve doğalgazın enerji başta olmak üzere tüm üretim süreçlerinde ağırlıklı olarak kullanılacağına işaret ederken, yeni kömür madenleri ve mevcutların genişleme süreçleri destekleniyor.
Wan, Edirne ve Bolu
Diğer yandan Kürt coğrafyası petrol, kayagazı, HES’ler, GES’ler ve madenlerle işgal edilirken yeni kömür madeni adımları atılıyor. Şirnex coğrafyası kömür ve asfaltit madenleriyle yerle bir edilirken, Sêrt, Çewlîg ve Wan coğrafyalarında kömür madenleri için yeni ihaleler açılıyor. Kadim tarım geçmişine sahip Trakya’da ise kayagazı ve madenlerle işgal edilirken yeni kömür madenleri için ihaleler açılıyor. Termik santraller için Akbelen Ormanı katledilirken bir diğer katliam, ormanlarıyla ünlü Bolu’da mevcut kömür madeninin genişlemesiyle büyütülüyor.
Wan’da 426 hektar ilave kömür
Wan’ın Gürpınar ilçesinde işletmekte olduğu açık kömür ocağında kapasite arttırılacağı duyuruldu. Ocaktan genişlemeyle birlikte yılda 3 milyon ton üretilen kömür miktarı 8 milyon 750 bin tona çıkacak. Vefa Group Madencilik İnşaat Petrol Ürünleri Gıda San. ve Tic. A.Ş. tarafından kömür ocağında kapasite artışı planlanırken, ayrıca Kırma Eleme Yıkama ve Paketleme Tesisi ile Atık Depolama Tesisi ilave edilecek. Bu kapsamda 416 hektarlık doğal alan ilavesiyle toplam alan 537 hektara çıkarılacak. Kurulacak olan Kırma Eleme Yıkama ve Paketleme Tesisi’nin kapasitesi de yılda 875 bin tona ulaşacak.
Edirne’ye kömür ocağı
Trakya’da 65’i aşan sayıda kayagazı sondajlarıyla yeraltı suları zehirlenirken bölge adeta kuraklığa mahkum edilirken kömür madenleri için adımlar atılmakta. Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), Edirne merkezde elinde tuttuğu ruhsat sahasında yaklaşık 21 milyon 230 bin ton kömür olduğu belirtilen alanda, 31 Aralık 2035 tarihine kadar rödovans yöntemiyle devretmek için ihale yapacak. Trakya’da büyük bir kuraklık yaşanırken atılan her adımla bölge adeta yok oluşa sürükleniyor. Geçtiğimiz yıl hazırlanan bir proje kapsamında Trakya’da yeraltındaki kömür yakılarak metan gazı elde edilmeye hazırlanılması Trakya’nın adeta idam fermanıydı. Merkezi İsviçre’nin Basel kentinde bulunan MDPI’da 2018 yılında yayınlanan bir çalışmada yeraltında kömürün gazlaştırılmasının ciddi çevresel etkileri olarak; arazi çökmesi, yeraltı suyu rezervi kirliliği, hava kirliliği ve iklim değişikliğinin şiddetlenmesi özellikle vurgulanmıştı.
Bolu Göynük’te kapasite artışı
Doğal alanları ve ormanlarıyla önemli bir ekosisteme sahip olan Bolu coğrafyasında maden işgali altında yok oluşa itiliyor. Bolu Göynük’te Aksa Enerji’ye ait 270 MW’lık Termik Enerji Santrali’ne kömür çıkarılan doğal alanda kapasite artışı yapılacak. Göynük’ün Himmetoğlu, Bölücekova ve Ahmetbeyler köyleri sınırları içinde Aksa Enerji tarafından işletilmekte olan ve Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) adına kayıtlı kömür ocağında yapılacak kapasite artışıyla ekolojik yıkım artacak. A Panosu olarak işaretlenmiş alan 1631,85 hektardan 2476,48 hektara çıkarılacak. 740 MW Kapasiteli Aksa Göynük Termik Santrali bölgede su kaynaklarını kurutup ormanları yok ederken, aynı zamanda hava kirliliği ile bölgeyi zehirliyor.
