İHD İstanbul Şubesi Çocuk Hakları Komisyonu’nun kapsamlı çocuk istismarı raporuna göre; AKP iktidarı döneminde, 18 yaş altı 440 bin çocuk doğum yaptı. 482 bin 908 kız çocuğu ise, bir kısmı dini nikah olmak üzere, ailelerinin izni, devletin onayıyla evlendirildi
Son yıllarda çocuk istismarının yüzde 700 arttığı birçok kaynakta sıkça yer alıyordu. İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Çocuk Hakları Komisyonu, bu konuyu daha geniş alanları kapsayacak şekilde raporlaştırarak açıkladı. Komisyon, TMMOB Mimarlar Odası Büyükkent Şubesi’nde “Gündemimiz Çocuk, Çocuk Haklı” başlıklı, bugün sona erecek olan 2 günlük bir sempozyum düzenledi. Sempozyumun ilk gününde çocuk istismarı, çocuk işçiler, savaş ve çocuk, anadil ve eğitim, STK ve deneyim aktarımı başlıkları tartışıldı. Salona, “Çocuk susturulur sen susma”, “Çocukları değil karanlığı hapsedin”, “Suçlu çocuk yoktur suça itilmiş çocuk vardır” pankartlarının yanı sıra, gözaltında kaybedilen çocukların isimleri asıldı.
Kız çocuklarına dini nikah
Sempozyumda, çocuk istismarı verileri raporunu okuyan Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Zelal Coşkun, “Adalet verileri, yılda ortalama 8 bin çocuğun cinsel istismara uğradığını ortaya koyuyor. ECPAT 2015 yılı Türkiye Raporu’na göre; çocuklar, Türkiye’de cinsel şiddete en fazla maruz kalan grubu oluşturuyor. Türkiye’deki cinsel suçların yüzde 46’sı çocuklara karşı isleniyor” dedi. Çocuğun cinsel istismarında Türkiye’nin dünya sıralamasında 3. olduğunu belirten Coşkun, TÜİK verilerine göre, son 10 yılda 482 bin 908 kız çocuğunun devletin izniyle evlendirildiğini kaydetti. Son 6 yılda 142 bin 298 çocuğun anne olmak zorunda kaldığı ve bu çocukların büyük kısmının dini nikâh ile evlendirildiğini vurgulayan Zelal Coşkun şöyle devam etti: “Türkiye’de AKP’nin iktidarda olduğu 2002’den bu yana 18 yaşın altında 440 bin çocuk doğum yaptı. 15 yaşın altında cinsel istismara uğrayarak doğum yapan çocuk sayısı ise 15 bin 937 olarak kayıtlara geçti.”
17 bin istismar davası
Adalet Bakanlığı verilerini de paylaşan Zelal Coşkun, Türkiye’de çocuk istismarıyla ilgili dava sayısının son 10 yılda yaklaşık 3 kat arttığını söyledi. Bakanlığın 2015 verilerine göre de yılda ortalama 17 bin istismar davası açıldığını aktaran Coşkun, bu davaların yüzde 45’inin mahkûmiyetle sonuçlanmadığını vurguladı.
Kayıt dışı çocuk işçiler
Çocuk işçiliği raporuyla ilgili olarak, Türkiye’de çocuk işçi sayısının iki milyona yaklaştığını ifade eden Coşkun, “Çalışan her 10 çocuktan 8’i kayıt dışı olarak çalıştırılıyor. Özellikle turizm sektöründe uzun saatler çalıştırılan stajyerler, yani ‘çocuk işçiler’ ve çocuk isçiliği sayılabilecek uygulamalar ile çıraklık eğitimi alanlar resmi olarak çocuk işçi sayılmıyorlar. 2018 yılında 15-16 ve 17 yaşında olan üç çocuk çalışırken hayatını kaybetti ve ölen çocukların üçü de tarım emekçisiydi” dedi.
Çocukların eğitim hakkı
Raporun eğitim hakkı bölümünde, örgün ve yüksek eğitimde var olan cinsiyet farkının kapatılmadığını, ilkokuldan orta öğretime geçişte kız öğrenci kaybının erkek öğrencilere göre yoğunlaştığını kaydeden Coşkun şöyle devam etti: “Yeni müfredatta aile yaşamını kutsayan ve kadını yok sayan cinsiyetçi politikalar yaygınlaştı. Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre ülkemizde çocuk yaşta evlilik ve nişanlılık nedeniyle eğitime devam edemeyenlerin yüzde 97,4’ü kız öğrencileri kapsıyor. Çıkarılan yasa ve yönetmeliklerle kız çocuklarının başı ve bedeni 9 yaşında, fiilen okul öncesinden itibaren kapatılmaktadır. Türkiye’de okul çağında olan yaklaşık 850 bin Suriyeli çocuk yaşıyor, bunların 490 binden fazlası okullara kayıtlıyken 380 bin çocuk ise okula gidemiyor. Bu durum yüz binlerce Suriyeli çocuğun kayıp kuşak olduğunun, her türlü istismarla yaşamak zorunda kaldıklarının, korunmadıklarının ilanıdır.”
‘700 çocuk cezaevinde’
Coşkun, son olarak raporda yer alan çocukların yaşam hakkı verilerini paylaşarak şunları söyledi: “Bakanlığın verilerine göre, 2009’dan 2017 yılına kadar 68 çocuk ve genç yaşamını yitirdi. Ölümler kayıtlara “şüpheli” olarak geçti. İHD verilerine göre, çocuklarla ilgili son 3 yılda 18 işkence başvurusu yapıldı. Çocuk tutuklu ve hükümlülere kötü muamele ve işkence iddialarıyla ilgili 2015 yılında 4, 2016 yılında 4, 2017 yılında ise 10 başvuru yapıldığı kaydedildi. Şu anda yaklaşık olarak 700 çocuk anneleriyle birlikte cezaevinde bulunuyor.”
150 milyon çocuk işçi
Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü kapsamında bir panel düzenleyen Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO), sunduğu verilere göre Afrika’da her 5 çocuktan biri çalışıyor. 2016 yılında, dünyada 5-17 yaş arası yaklaşık 218 milyon çocuk çalışıyordu. Bunun 152 milyonunda ise yasa dışı çocuk emeği söz konusuydu ve bu kategoriye girenlerin yarısı 12 yaş altındaydı. Türkiye’de çalıştırılan Suriyeli çocuk işçilerin de ele alındığı panelde “Eğer çocuklar hâlâ uluslararası tedarik zincirlerinde tuzağa düşmüş durumdalarsa, hayvandan da daha ucuza, alınıp satılıyorlarsa, bu insanlık için kara bir lekedir” denildi.
İSTANBUL
