ANALİZ
Dünyanın gündemine oturan Suriye rejimi ve destekçilerinin “İdlib operasyonu” detayları, dün Tahran’da ele alındı. Türkiye’nin Rusya ve İran’ın yer aldığı masaya, kentteki grupları Afrinlilerin göç ettiği Til Rifat’a taşımayı geritmesi bekleniyordu.
Suriye iç savaşının son raundu olarak görülen El Kaide uzantılı El Nusra Cephesi’nin (Heyet Tahrir El-Şam- HTŞ) denetimindeki İdlib’e rejim ve destekçilerinin operasyonu, dünya siyasetini ısıtmaya devam ediyor. Rusya ve rejim operasyonu zorunlu görürken, Türkiye, Avrupa ülkeleri ve ABD ise operasyonun siviller için felaket olacağını belirtip, rejimin kimyasal kullanması durumunda karşılık vereceklerini beyan ediyor.
Tahran’da masadaki kartlar
Bu kapsamda operasyona şeklini vermek ve hesapları gözden geçirmek üzere Astana’nın “çatışmasızlık” devletleri olarak bilinen Rusya, Türkiye ve İran liderleri Tahran’da bir araya geldi. Rusya ve İran’ın masaya HTŞ ve biat eden grupları tasfiyeyi getirirken, daha önce kentte 12 gözlem noktası oluşturan Türkiye’nin grupların tasfiyesini engellemek için tahliyelerini gündeme getirdi. Yine Türkiye’nin El Nusra’yı da şekli değişikliğe uğratarak, grupları Kuzey Suriye Federasyonu Şehba Kantonu kentlerinden olan ve Afrinlilerin göç ettiği Til Rifat’a taşımayı masaya getirdiği ifade ediliyor.
Türkiye’den Tıl Rıfat talebi
Daha önce grupların Şam’ın kırsalından Humus’a, oradan Halep’e, oradan da İdlib’e taşınmasında aracılık yapan Türkiye’nin, grupların imhası durumunda Suriye siyasetinin çökeceği ve kontrol altında tuttuğu Cerablus, Bab, Ezaz ve Efrîn’in de adım adım kaybedeceği belirtiliyor. Bu sebeple Türkiye’nin Tahran masasında Til Rifat’ı grupların yeni mekanı yapmak için tüm tavizleri vereceği kaydediliyor. Ancak Suriye savaşını kazananlardan olan rejimin, buna sıcak bakmadığı ve İdlib’den sonra Türkiye’nin topraklarından çıkmayı dayatacağı ifade ediliyor. Bunun yanında İran’ın da Til Rifat’ın dibinde kontrolde tuttuğu Nubul ve Zehra kasabalarını tehlikeye atmayacağı ve grupların Til Rifat’a taşınmasına müsaade etmeyeceği belirtiliyor.
Rusya ne diyor?
Öte taraftan Türkiye ile girdiği ekonomik ilişkilerden ve NATO’dan uzaklaştırma siyasetinden kaynaklı zorlanan Rusya’nın da Türkiye’yi direkt karşısına almasa da Kürtlere Afrin’den sonra Til Rifat darbesi vurmayacağı belirtiliyor. Ayrıca Rusya’nın Kürtlerle görüşmelere başlayan Suriye rejimini, Kürtler karşısında zayıflatmayacağı da ifade ediliyor. Türkiye’nin ise masada talebini kabul ettirmek için NATO ve ABD ile AB kartına da oynayacağı ve daha önce alternatif olarak sunduğu Rusya’ya eski cephesini göstereceği belirtiliyor.
Asıl çözüm MSD
Masada ne sonuç çıkacağı merakla beklenirken, Kuzey Suriye’nin askeri gücü Demokratik Suriye Güçleri’nin (QSD) Şehba ve Til Rifat’a güç kaydırdığı ileri sürüldü. Kuzey Suriyeli güçlerin İdlib sorununa yaklaşımının ise, Suriye sorununun tamamen çözüleceği bir aşama olmadığı, asıl çözümün Şam yönetimi ile Demokratik Suriye Meclisi (MSD) arasındaki görüşmeler sonucu geleceği kaydedildi.
