Dünya basını, ABD-Türkiye gerilimi ve ekonomideki gelişmelere geniş yer ayırdı. Demokraside geriye gidişe dikkat çeken gazeteler, ‘Ekonomik çöküşe hazır olun’ derken, Erdoğan, Batı kampından kopma arayışında
Türkiye’de ABD ile yaşanan gerilim ve ekonomide kriz alarmı veren gelişmeler, dünya basınında geniş yer buluyor. Batı basını Türkiye’nin demokraside trajik bir geriye gidiş yaşadığını yazarken, ekonominin artık krizde olduğunu ve çöküşe hazır olunması gerektiğini vurguluyor. Ekonomideki verileri ve kurun durdurulamamasını kriz olarak değerlendiren basın, ABD-Türkiye-Batı ittifakında da kriz yaşandığını belirtiyor.İşte dünya basınında öne çıkan yorumlar:
‘Türkiye hala müttefik mi?’
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın hatalar yer alan makalesini yayınlayan New York Times gazetesi(NYT), bu kez de Türkiye ile ilgili bir başyazı yayınladı. Başyazı “Türkiye’nin Geriye Gidişi” başlığınıtaşıyor. NYT başyazıda, “Şu anki gerginlik, daha geçen ayki NATO zirvesinde yumruk tokuşturan Trump ve Erdoğan’ın sergilediği görüntülerden çok uzak. Gerilen ilişkiler, Türkiye ve Amerika arasındaki ittifakın ne kadar tehlikeye girdiğinin de göstergesi. Bu durum, akıllara şu soruyu getiriyor: Türkiye hala Amerika’nın müttefiki mi?” diye soruluyor. Başyazıda, “Türkiye’nin en büyük İslamcı partisinin lideri Erdoğan belki de hiçbir zaman gerçek bir demokrat değildi. Ancak yıllar içinde esas yüzünü gösterdi ve ekonomik popülizmde, militan milliyetçilikte ve sosyal muhafazakarlıkta usta, otokrat bir lider olarak öne çıktı. Bağımsız medyayı bastırdı, gazetecileri ve başka muhaliflerini tutukladı, yolsuzlukları teşvik etti. Yeni getirilen merkezi başkanlık sistemi çerçevesinde Haziran’da yeniden seçilen Erdoğan,tüm hükümet kurumlarını kendine bağladı” dedi. Ekonomideki krize dikkat çeken NYT, “ABD’nin Erdoğan’a karşı kullanabileceği daha çok ekonomik kozu var. Özellikle de Erdoğan’ın IMF’ye başvurması durumunda. Ancak gerginlikler artmaya devam ederse iki ülke ilişkilerinden geriye elde ne kalacak? Türkiye’nin hayal kırıklığı yaratan yakın tarihi,İslamcı değerlerin demokrasiyle yan yana var olup var olamayacağı sorusunu bir kez daha gündeme getiriyor. Söz konusu olan sadece oy sandığının temsil ettiği demokrasi değil, eşitlik, ifade, inanç ve basın özgürlüğü gibitemel değerlere dayanan liberal demokrasi” diyor.
‘Bu komedya komik değil’
Washington Post’ta yayınlanan Matt O’Brien imzalı değerlendirmede ise Türk lirasındaki ani düşüşle birlikte patlak veren ekonomik krizin şimdiye kadarki belki de en “aptalca” kriz olduğu şekline bir ifade yer alıyor. O’Brien, Türkiye’nin kötü politikalarla kendine zarar verdiğini ve bundan yabancı ülkeleri sorumlu tutmaya çalıştığını, yanlışlıklar komedyası gibi seyreden bu olaylarınsa Türk halkı için komik olmaktan çok uzak olduğunu yazıyor. O’Brien, “Her şey, Türkiye’nin, daha doğrusu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı hatalarla başladı. Erdoğan düşük faiz oranının düşük enflasyona neden olduğu gibi tamamen hatalı bir teoriye inanıyor.Kendisine merkez bankası başkanını seçme yetkisi tanıyan ve damadını da maliye bakanı yapan Erdoğan’ın bu teorisi, şimdi sınava tabi tutuluyor ve sınav, iyi gitmiyor. Enflasyonun yüzde 15,9’a tırmanması, bunun göstergesi. Türk lirasının hızla değer kaybetmesi ise ülkenin tüm ekonomisini tahrip etme riskitaşıyor… Ekonomi konusunda cahil bir lider kendi ekonomisini sakat bırakıp bundan başkalarını sorumlu tutuyor. Sonra da bu suçlamalar, ekonomi cahili bir başka liderin hamleleriyle kısmen doğru çıkıyor” diyor.
Sermaye kontrolü getirecek
İngiliz Financial Times gazetesi de “Türkiye, piyasalara Ağustos krizi getirdi” başlıklı yazısında, yaşananın gerçek bir ekonomik kriz olduğunu yazdı. The Times gazetesi de “Trump gümrük vergisini artırırken, Türkiye tehlikeli bölgede” başlıklı yazısında görüşlerine yer verilen piyasalar uzmanı Russell Napier, Türkiye’nin “IMF çözümü” ile “Hugo Chavez çözümü” arasında bir tercih yapmak durumunda olduğunu ve Erdoğan’ın ikinci yolu tercih etmesini beklediğini söyledi. Napier, “(Erdoğan) faizleri indirecek, sermaye kontrolleri getirecek ve muhtemelen Rusya’dan çok büyük bir kredi alacak. Hugo Chavez’in yaklaşımını benimseyecek” dedi. Guardian gazetesi de Trump’ın gümrük vergilerini artırmasının Türkiye’nin ilerlemeye başlayan ekonomik krizini daha da derinleştirdiğini yazdı.
Çöküşe hazırlıklı olun
Bloomberg haber ajansı da Türkiye’nin tam anlamıyla bir finansal krize doğru ilerlediğini ve bu noktada esas sorunun bu krizin ne kadar yayılacağı olduğunu belirtti. Ajansa konuşan Brown Brothers Harriman & Co’dan stratejist Win Thin, “Bu, politika hatalarından dolayı borç ve likidite krizine doğru evrilen tipik bir kur krizi. İşlerin gidişatına bakıldığında piyasaların da ekonomide sert bir inişe, şirketlerin döviz cinsi borçlarını ödeyemediklerini ilan etmesine ve bankaların muhtemel çöküşlerine hazırlıklı olması gerekiyor” dedi.
HABER MERKEZİ
