ABD’nin çekilme kararı sonrası yeni bir kriz yaşanmaması için İngiltere, Fransa ve Avustralya öncülüğünde Kuzey Suriye’ye ‘tampon bölge’ kurulacağı öne sürüldü. ABD’de bulunan İlham Ehmed de Trump ve Kongre’nin Türkiye’nin olası müdahalesine karşı olduğunu vurguladı
ABD’nin Suriye’den çekilmesinin ardından kurulacağı belirtilen tampon bölgeye ilişkin yeni bir iddia ortaya atıldı. Buna göre Washington, Türkiye ile Suriyeli Kürtler arasında olası bir çatışmayı engellemek için Batılı ülkelerden bir koalisyon oluşturmayı planlıyor, söz konusu tampon bölgeyi de bu koalisyonun korumasını istiyor. Wall Street Journal’ın üst düzey yetkililere dayandırdığı haberine göre ABD, tampon bölgenin müttefikleri Fransa, İngiltere ve Avustralya tarafından kurulmasını planlıyor. Washington’ın kendi askerlerini çekip bu ülkelerin bölgeye yerleşmesi karşılığında askeri yardım önerdiği belirtiliyor. Haberde, “ABD yönetimi hem Türkiye’nin Suriye’deki ayrılıkçı Kürtlere dair endişelerini gidermek, hem de Türk güçlerini, IŞİD’le mücadele eden ABD destekli Suriyeli Kürtlerden uzak tutmak amacıyla, aralarında İngiltere, Fransa ve Avustralya’nın da bulunduğu müttefiklerini Suriye’nin kuzeyinde sorumluluk almaya ikna etmeyi umuyor. Kendi güvenli bölgesini kurmaya yemin etmiş Türkiye ise bu fikre karşı çıktı” denildi.
Ayrıntılar da belirtildi
Wall Street Journal, Amerikan planının ayrıntılarını da yazdı. Buna göre ABD, Türkiye-Suriye sınırında 32 kilometre (20 mil) derinliğinde, Fırat Nehri’nin doğu kıyısından Suriye-Irak sınırına uzanan bölgede Suriye Demokratik Güçleri ile birlikte sağladığı denetimi bir koalisyon gücüne bırakmayı planlıyor. Kendi askerlerini çekecek olan Washington’ın, buraya yerleşecek Batılı güçlere istihbarat, gözetim ve keşif desteği vermeyi önerdiği belirtiliyor. ABD’nin komşu Irak’ta, ihtiyaç duyulması halinde yeniden Suriye’ye geçecek bir ‘hızlı reaksiyon gücü’ bulundurma sözü verdiği de iddia ediliyor.
Henüz kararlaşmadı
Gazetenin konuştuğu Avrupalı bir yetkili bu girişimi doğrularken, henüz resmi bir yanıt verilmediğini ve bir anlaşma yapılmadığını, görüşmelerin devam ettiğini söyledi. Haberde, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun önümüzdeki hafta IŞİD karşıtı koalisyona üye ülkelerden mevkidaşlarını ağırlayacağına dikkat çekildi. Wall Street Journal’a göre, ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford da geçen hafta Brüksel’de görüştüğü bir dizi Avrupalı lideri plana ikna etmeye çalıştı. Gazeteye konuşan yetkililer ABD’nin, ‘tampon bölge kurulmazsa 3.5 milyon sığınmacı Avrupa’ya kaçabilir’ argümanını kullandığını söyledi.
Moskova yolu gözüktü
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye gelen ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Ankara’da soğuk karşılanmıştı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, yurtdışında olduğunu gerekçe göstererek, Jeffrey ile görüşmemişti. Jeffrey’nin çantasında ‘güvenli bölge’ planı olduğu, ancak Ankara’nın bu plana yanaşmadığı için görüşmekten kaçındığı ileri sürülmüştü. Son gelişmelerle Suriye’deki varlığı zora düşen Türkiye, Milli Savunma Bakanlığı’ndan bir heyeti dün Moskova’ya gönderdi. Görüşmenin kimle yapıldığı konusunda açıklama yapılmadı.
Ehmed: Türkiyeli bir plan yok
Önemli temaslarda bulunmak üzere 28 Ocak’ta davet edildiği Washington’a giden Demokratik Suriye Meclisi (DSM) yetkililerinden İlham Ehmed’in diplomatik görüşmeleri devam ediyor. Salı günü ABD Başkanı Donald Trump ile görüşme gerçekleştiren İlham Ehmed, birçok senatör ve dışişleri yetkilisi ile de toplantı gerçekleştirdi. Trump, Ehmed’i 5 Şubat’ta Kongre’de yapacağı ‘Birliğin Durumu’ konuşmasına da davet etti. Aynı gün Cumhuriyetçi Senatör John Kennedy ise Suriye ve Afganistan’dan siyasi çözüm ve diplomasi kullanmadan ani çekilmeyi zorlaştıracak bir yasa tasarısını kongreye sundu. Kennedy, ABD’nin Suriye’deki askeri operasyonel yetkilerine “Kürtleri korumak” ibaresini de ekleyen bir yasa tasarısı sunduğunu açıkladı. Bu tasarı ile Suriye’deki Kürtleri korumak için gerektiğinde kuvvet kullanma yetkisi verileceği yansıdı. Halen ABD’nin başkentinde bulunan Ehmed, önceki akşam Ronahi TV’nin canlı yayınına bağlanarak görüşmelere dair bilgi verdi. Yaptığı görüşmelerde edindiği izlenimi anlatan Ehmed, ABD’nin gündeminde içinde Türkiye’nin olduğu bir ‘tampon bölge’ planı olmadığının altını çizdi ve Trump yönetiminin yeni bir plan hazırlığında olduğunu kaydetti. Trump’ın, “Kürtleri seviyoruz. Çekinceleriniz olmasın. Kimsenin Kürtleri katletmesine izin vermeyeceğiz. Güvenli bir bölge oluşturmayı düşünüyoruz” dediğini aktaran Ehmed, kongre üyeleri ile de özel bir toplantı yaptıklarını dile getirdi.
‘Kimse Türkiye’yi istemiyor’
Bu toplantıda bölgenin olası saldırılardan korunması için ne tür tedbirler alınabileceğini konuştuklarını söyleyen Ehmed, “Türklerin olası bir saldırısı gündemde. Siyasi bir çözüm nasıl sağlanabilir üzerine geniş tartışmalar yürütüyoruz. Burada yaptığımız görüşmelerde kimse Türkiye’nin kontrolündeki bir tampon bölge istemiyor. Bu konuda bir isteksizlik var. Amerika toplumu da kendi müttefiklerinin saldırıya açık bir pozisyona getirilmesinden derin rahatsızlık duyuyor. Yine anladığımız kadarıyla çekilme kararı uygulamaya konsa da ABD güçlerinin hem Suriye hem de Afganistan’da az bir sayıda da olsa kalacağı yönünde bir eğilim var. Bunlar ciddi ciddi tartışıyor” dedi.
Koalisyonla görüşme
DSM’nin Washington Temsilciliği ile birlikte ABD’deki temaslarına devam edeceklerini belirten Ehmed, şunları söyledi: “Hükümet tarafından bize bir randevu verildi. Kuzey Suriye’ye saldırı olmaması için özel önem ve çaba içindeler. Geri çekilmeyi de bölgenin savunması oluşturulana kadar dikkatlice yürütecekler. Tabi burada IŞİD’e karşı koalisyonun dışişleri bakanları toplantısı da olacak. Bu toplantıyı da yakından takip edeceğiz. Birebir görüşmeler yapmayı planlıyoruz. Biz koalisyonla birlikte IŞİD’e karşı savaştık. Siyasi çözümde de bizim olmamız şarttır. Demokratik, ancak merkezi olmayan bir Suriye talebimizi koalisyona ileteceğiz.”
Koalisyon ülkeleri toplanacak
Öte yandan Washington, 6 Şubat’ta çok önemli bir toplantıya ev sahipliği yapacak. ABD yönetimi, IŞİD karşıtı Uluslararası Koalisyona üye ülkelerin dışişleri bakanlarını bir araya getirecek. IŞİD’in Irak ve Suriye’de önemli oranda geriletilmesinin ardından yapılacak toplantıda önemli konuların ele alınması bekleniyor. ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı Uluslararası Koalisyon 79 üyeden oluşuyor.
Bunların 75’i ülke, 4’ü çok taraflı örgütlerden oluşuyor. ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Washington’un IŞİD’in toprak hakimiyeti konusundaki her an gelebilecek yenilgisi ve kalıcı yenilgiye doğru kararlı bir aşama üzerine derinlikli tartışmalar yürütmek istediğini bildirdi. Üye ülkelerin bakanlarının, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun başkanlığında “Irak ve Suriye’de istikrar ve güvenlik alanındaki yardım sayesinde DAİŞ’in yeniden ortaya çıkmasını engellemek amacıyla, sonraki aşamayı ele alacakları” belirtildi. Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Aralık ayında Suriye’den çekilme kararı ardından Koalisyon’un “kilit bir zamandan” geçtiğini kabul etti.
Salı günü ABD istihbarat servisleri de IŞİD’in Suriye ve Irak’ta halen binlerce savaşçısının olduğu ve ABD için tehdit oluşturmaya devam ettiği yönünde görüş belirterek, Trump’ın açıklamalarını zan altında bırakmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı, geri çekilme ardından IŞİD’in Suriye ve Irak’ta yeniden ortaya çıkmasını engellemekte kararlı olduklarını ifade ederek, IŞİD’den arta kalanların imhası için uluslararası Koalisyon ile çalışmaya devam edeceklerini vurguladı. Toplantıda, Kuzey Doğu Suriye sınırında tampon bölge fikrinin de gündeme gelmesi bekleniyor. Trump, 13 Ocak günü Türkiye’nin olası saldırılarına dikkat çekerek 30 kilometre genişliğinde bir “güvenlik bölge” oluşturulması çağrısında bulunmuştu. Türkiye ise bu açıklamayı sahiplenerek, kendi kontrollerinde bir tampon bölge talebinde bulunmuştu. Ancak Kürtler, Türkiye kontrolündeki tüm girişimleri reddediyor. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves le Drian da 23 Ocak’ta yaptığı bir açıklamada tampon bölge konuşunda soru işaretlerinin olduğunu belirterek, 6 Şubat’taki toplantıda buna açıklık getirilmesini umut etti. Böyle bir bölgenin çerçevesi ve garantörlerinin tartışılması gerektiğini ifade eden Le Drian, Kürt bölgesinde tampon bölge oluşturulmasının “sorun yaratabileceğini” kaydetti. Fransız Bakan, “Kürtlere bugün de yarın da saygı gösterilmesi gerektiğini düşünüyoruz” diye ekledi.
BAE Türkiye’nin planını reddetti
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Enver Gargaş, ABD’de yayın yapan bir televizyona açıklamalarda bulundu. Gargaş, ülke olarak özellikle ABD’nin Suriye’den çekilmesinin ardından Suriye’deki Kürtlerin yanında olacaklarını belirtti. Ülkelerinin Türkiye’nin kontrolünde bir ‘güvenli bölge’yi reddettiğinin altını çizen Gargaş, BAE olarak Suriye’deki gelişmelere etkisi olması amacıyla Şam’da yeniden büyükelçiliklerini açtıklarını da söyledi. Gargaş, ülkelerinin uluslararası toplumun belirttiği gibi siyasi açıdan düzenlemeler olmadan Suriye’nin yeniden inşası için yardımcı olmayacaklarını ve ülkelerinin bir kez daha İran’ın Suriye’deki varlığını reddettiğini vurguladı.
Êzidî kadınlar kurtarıldı
IŞİD’in son noktalarına yönelik başlatılan Cizre Fırtınası Hamlesi’nin Terörü Sona Erdirme aşaması devam ediyor. Demokratik Suriye Güçleri (DSG) önceki gün oluşturdukları güvenlik koridoru ile aralarında IŞİD tarafından Şengal’den kaçırılan 2 Êzidî kadın ve bir çocuğun da bulunduğu 150 sivili daha kurtardı. ANHA’daki habere göre kurtarılan Êzidîler Şengal’e bağlı Zorava ve Til Qeseb köylerinden olan Meqbûla Xidir Baco, Raniya Celal ve Buhar Bedir. DSG savaşçıları, Kuzey ve Doğu Suriye genelinde gerçekleştirdiği hamlelerde onlarca Êzidî’yi kurtarmıştı.
DIŞ HABERLER
