İdlib krizi nedeniyle Rusya, şimdiye kadar görülmemiş bir yığınak yaptı. ABD ve ortakları bir kimyasal saldırı durumunda müdahale edeceklerini deklare ederken, BM insani bir felaketten endişe ettiğini açıkladı
Suriye rejimi İdlib’i üç taraftan kuşatırken art arda gelen açıklamalar Suriye’deki son savaşın yaklaştığına işaret ediyor. Son iddia ise Rusya’ya ilişkin. Russia Today’in iddiasına göre Rusya bugüne kadarki en geniş savaş gemisi filosunu Suriye sularına ulaştırdı. Şu an Akdeniz’de Rusya’ya ait iki denizaltı ve en az 10 savaş gemisi Akdeniz’e konuşlanmış durumda. Gemilerin neredeyse hepsi uzun menzilli füze kabiliyetine sahip. Bu gemilerden Amiral Grigorovich ve Amiral Essen isimli gemiler geçtiğimiz cuma İstanbul Boğazı’ndan geçerken görüntülenmişti. Rusya merkezli İzvestiya gazetesine konuşan Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, Rusya’nın ilerleyen günlerde Akdeniz’e daha fazla gemi göndermeyi planladığını ifade ederken, “Kalibar” füzeleriyle donatılmış 3 savaş gemisinin Şam rejiminin operasyon başlatması beklenen İdlib harekâtına destek vereceği iddia edildi.
İdlib harekâtına hazırlık
Rus donanmasının bölgedeki etkinliği artırmasının asıl nedeninin İdlib harekâtı olduğu tahmin ediliyor. Söz konusu donanma gücünün bir yandan Suriye’yi denizden koruyacağı, bir yandan da Şam rejiminin ‘gün saydığını’ söylediği İdlib harekâtına “Kalibar” füzeleriyle destek vereceği öne sürüldü. Öte yandan, Beşar Esad rejiminin İdlib’in güneyine yoğun askeri yığınak yaptığı gözleniyor. 2011’de başlayan iç savaşta kritik bölgelerde görev alan Kaplan Birlikleri ve Dördüncü Tank Tugayı’nın da İdlib sınırına gönderildiği biliniyor. Suriye’de Rusya Uzlaşma Merkezi’nden bir heyet, İdlib’deki bazı silahlı grupların liderleriyle görüştü. Şoygu, Rusya Uzlaşma Merkezi yetkilileri ile birlikte Suriye’nin İdlib kentindeki silahlı grupların liderleriyle barışçıl bir çözüm bulmak için bir araya geldiklerini açıkladı. İsrail basınından Haaretz’e konuşan NATO Sözcüsü Oana Lungescu, “Rus Donanması, modern kruz füzeleriyle donatılmış birkaç gemi de dahil olmak üzere önemli deniz kuvvetlerini Akdeniz’e sevk etti. Akdeniz’e sınırı olan birçok NATO müttefiki ve bizim donanmalarımız bölgede devamlı çalışıyor. Böylece, Rusya’nınki de dahil bölgedeki donanma hareketliliğini izliyoruz” dedi.
BMGK’de gerilim
BM Güvenlik Konseyi, İdlib’deki gelişmeleri görüşmek üzere toplandı. Suriye ordusunun İdlib’e olası bir operasyonunun insani felakete yol açabileceği uyarısı dile getirildi. Suriye’deki son durumu görüşmek üzere toplanan BMGK’da Rusya ve İngiltere arasında Moskova’nın bazı Batılı devletlerin İdlib’de kimyasal saldırı düzenleyeceği yönündeki iddiaları konusunda tartışma yaşandı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Suriye’nin kuzeybatısında artan askeri gerginliğin korkunç sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulundu. Öte yandan ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, Pentagon’da yaptığı değerlendirmede “Bizim yönetimimizin kimyasal kullanımına verdiği tepkiyi iki defa gördünüz” ifadesiyle “vururuz” mesajı verdi. ABD Dışişleri de olası bir saldırıdan Rusya’yı sorumlu tutacaklarını vurguladı. Rusya ise ‘Beyaz Miğferliler’in Suriye’nin Serakib kentine kimyasal madde getirdiğini öne sürdü. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD ile İdlib kosunda görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.
BM: Görülmemiş bir kriz yaşanabilir
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Başkanı John Ging, Güvenlik Konseyi’ne Suriye’nin İdlib vilayetinde tırmanan gerilimin ‘daha önce görülmemiş bir insani acil durum’ yaratabileceği uyarısında bulundu. Ging, İdlib’de ve Suriye’nin kuzeybatısındaki üç vilayette düzenlenen hava bombardımanlarında çok sayıda can kaybı yaşandığını, bölgenin zarar görüp yerle bir olduğunu ve yerinden edilenleri ağırlayan topluluklar ve insani yardım çalışanları üzerindeki baskının arttığını söyledi. BM yetkilisi, “İnsani yardım kuruluşları, çalışmalarını sürdürebilmek ve durumun kötüleşme ihtimaline karşı hazırlıklı olmak için, sınır ötesi destek ve mali bağışçılarımızın fedakârlıkları sayesinde, kendilerine sağlanan kaynaklarla ellerinden geleni yapıyorlar” dedi. BM Güvenlik Konseyi’nin aylık Suriye toplantısında konuşan Ging, BM ile ortak çalışan insani yardım kuruluşlarının Suriye’nin kuzeybatısında, Türkiye sınırındaki bölgelerde olası krize karşı insani yardım planlarının sonuna geldiklerini belirtip mevcut faaliyetlerine de devam ettiklerini söyledi.
Gıda yardımı sürüyor
Kuruluşlar, çok sayıda sivilin hayati ihtiyaçlarının karşılanması için çalışıyor. Temmuz ayında 680 bin kişiye Türkiye üzerinden gıda yardımında bulunuldu. Ging, BM Acil Yardım Koordinatörü Mark Lowcock’un Şam’da hükümet yetkilileriyle bir araya gelip Suriye geneline yardım dağıtımının nasıl sağlanacağı konusunda temaslarda bulunduğunu paylaştı. Ging, İdlib’de krizin tırmanmasını önlemek ve acil ihtiyaçların karşılanması için Güvenlik Konseyi’nin katılımının kritik öneme sahip olduğu kaydetti. “Krizin önlenmesi için Güvenlik Konseyi üyelerinin ellerinden geleni yapmaları çağrısında bulunuyoruz. Kofi Annan’ın dediği gibi ‘Kendi sorunlarımızla başa çıkmak için araçlarımız ve kapasitemiz var, yeter ki siyasi irade olsun.”
DIŞ HABERLER
