İki köyü su altında bırakacak ve 16 köyü de yerinden edecek olan Sungurlu Barajı’nda, 135 milyon m3 su birikeceği belirtiliyor. Kanal İstanbul ile yok edilecek su miktarı ise 300milyon m3’e ulaşıyor
Yusuf Gürsucu / İstanbul
İstanbul’un Şile ile Kocaeli’nin Kandıra ilçeleri arasında bulunan Ağva bölgesi ve Kocaeli Akçaova bölgesinde kurulmak istenen Sungurlu Barajı ve HES projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca “ÇED olumlu” kararı verildi. İlk girişim 2016’da yapılmış ve yeterli bulunmayarak iptal edilmişti. Bu iptalin hemen ardından DSİ tekrar ÇED raporu hazırlamıştı. Bu başvuruyu da yeterli bulmayan mahkeme bu raporuda iptal etmişti. Barajın kurulması halinde toplam 2 bin 575 hektar tarım ve 615 hektar orman alanının büyük kısmı sulara gömülürken diğer alanlarında kuraklaşacağı belirtiliyor. DSİ, 88 metre yükseklikteki Sungurlu Barajı dışında 44.5 metre yükseklikte Osmangazi barajı gündemde. Sungurlu Barajı Ağva’da Sungurlu Deresi üzerinde, Osmangazi Barajı ise Ağva’da Göksu Deresi üzerinde yer alıyor.
Köylüler ÇED’i yaptırmamıştı
Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde 2 köyde Sungurlu Barajı için yapılmak istenen ÇED toplantısına yöre halkı izin vermemişti. Köylülerin avukatı Recep Dursun yaptığı açıklamada, “Şu anda 18 köyü etkilediği söyleniyor ancak koruma alanının genişliğine baktığımızda Kandıra’ya bağlı 70 köyden yaklaşık 50’sini etkiliyor. Bu köyler sular altında kalacak. Dün Tekfen köyünde bugün ise Akçakoca köyünde bir ÇED toplantısı yapılmak istendi. Ancak halkın yoğun protestoları sonucunda ‘yaptıralamamıştır’ diye tutanak tutturuldu. Bu projeyle asıl amaçladıkları köyleri göçe zorlamak ve buraları ranta açmak. Bu suları toplayacak bu kadar alan yok. Toplanacak su nereden gelecek? Dediğim gibi bu proje ranta dönük bir konu. O yüzden halk toprağına, köyüne sahip çıkıyor ve ‘buraları satmayız’ diyorlar” dedi.
Projede taş ocakları da var
İstanbul’un içme suyu ihtiyacını karşılamak iddiası ile İstanbul Ağva ile Kocaeli Kandıra sınırına kurulması planan barajda, Ağva’nın Sungurlu köyünde inşaatın çakıl kum ve beton ihtiyaçları için taş ocakları ve beton tesisleri kurulacak. Akçaova ve Teksen köylerinin haricinde baraj altında ve baraj havzası içinde kalacak olan Akıncı, Avdan, Ağaçağıl, Deliveli, Çalyer, Nasuhlar, Şerefsungur, Karadivan, Hacışeyh, Tatarahmet, Çakmaklar, Selametli, Çalca, Kubuzcu, Gebeşler ve Yağcılar köyleri boşaltılacak. İstanbul’un su ihtiyacı için yapılacağı iddia edilen baraj kurulmak istenirken, diğer yandan su kaynaklarını yok eden Kanal İstanbul gibi projelerin devam ettirilmek istenmesi Dursun’un iddialarını da akla getiriyor.
İstanbul felaketin kapısında
Türkiye coğrafyası 2050 yılına kadar dünyada yaşanan su krizinden önemli oranda etkilenecek bölgeler içerisinde. BM raporunda, 2016 yılından itibaren İstanbul’un kişi başına düşen su miktarının 1.700 metreküpün altına düşmesi nedeniyle “su stresi” yaşandığı belirtiliyor. Raporda 2030 yılından itibaren yaşanan su stresinin ‘su krizine’ dönüşeceği uyarısı yapılıyor. 2030 yılına gelindiğinde tüm barajlar korunsa bile büyük bir su krizinin kapıda olduğu belirtiliyor. Ancak ‘Kanal İstanbul’ ile mevcut su havzalarınındaki barajlar yok edilerek susuzluğun büyük bir felakete dönüşeceği ise öngörüler içinde. İSKİ’nin yaptığı hesaplar içinde Melen’in yıllık 575 milyon metreküp su varlığı öngörüsüne dayanarak İstanbul’un su sorunu çözdük iddiaları artık geçerliliğini tamamen kaybetmiş durumda. Melen Barajı’nda ortaya çıkan çatlakları ‘dikerek çözme’ hesabı yapan iktidarın bu barajla ilgili yapabileceği pek bir şey kalmadı. İSKİ’nin AKP’li belediyesinin tespitleri üzerinden yapılan hesaplar ise çoktan bertaraf olmuş durumda. Ufak bir iklimsel etki sonucunda İstanbul halkının suyu mumla arayacağı günler ise artık çok uzak değil.
300 milyon m3 su yok edilirken
İstanbul’un en önemli su varlıklarından Terkos Baraj Gölü 142 milyon m3 yıllık su hacmine sahipken, Sazlıdere Baraj Gölü ise 55 milyon m3 yıllık su hacmine sahip. İstanbul’da günlük kullanılan su miktarı ise 3 milyon m3 civarına yaklaşmış durumda. İstanbul’un yıllık su tüketim miktarı ise 1 milyar m3 civarında. Kanal İstanbul ile İstanbul’un tükettiği su miktarı bakımından Istrancalar’dan toplanan 75 milyon m3 suyu da eklediğimizde yaklaşık yüzde 30’luk su varlığı yok edilmiş olacak. İnşa edilmek istenen Sungurlu Barajı’nda azami tutulabilecek su miktarı ise 115,10 milyon metreküp olarak belirlenmiş. Kanal İstanbul nedeniyle 300 milyon metreküp sudan vazgeçen iktidar İstanbul’un su sorununu çözmesini olanaksız olarak değerlendiriliyor. Sungurlu Barajı ile ilgili iddialar bu bölgenin de baraj manzaralı villa kente çevrilmek istenebileceğini ortaya koymakta.
