Sudan’da 30 yıllık darbeci Ömer el-Beşir iktidarının devrilmesinin ardından kurulan yönetim ile Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey arasındaki diyalog süreci ilerleme kaydetti. Hedef savaşı sonlandıracak barış anlaşması.
Darfur’da Güney Sudan’da katliam, göçerme ve soykırım uygulayan ülkelerden biri olan Sudan’da yönetim ile silahlı hareketler ekimde müzakere masasına oturmaya karar verdi. Sudan hükümeti heyeti, Abdulaziz el Hulu liderliğindeki SPLM-N ile arabuluculuk komitesine iki belge sundu. Silahlı gruplarla barış müzakereleri kapsamında Güney Sudan’da bulunan Sudan hükümeti heyeti, Abdulaziz el Hulu liderliğindeki Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N) ile Arabuluculuk Komitesi’ne ilki müzakere konularıyla ilgili İlkeler Bildirisi önerisine verilen cevapları, diğeri de hükümet heyetinin müzakere yönetim sürecine ilişkin görüşlerini içeren iki belge sundu. Egemenlik Konseyi basın merkezinden yapılan yazılı açıklamaya göre, hükümet, SPLM-N ve arabuluculara, İlkeler Bildirisi önerisine yanıtları ile müzakere yönetim sürecine ilişkin görüşlerini aktaran belgeler teslim etti. SPLM-N heyeti, silahlı gruplarla müzakereler için Cuba’da bulunan Sudan hükümeti heyetinin sunduğu belgeleri incelemek üzere birkaç gün süre istedi.
Üç dosya
Hükümet ile Devrimci Cephe heyetleri arasında geçen hafta müzakerelerin yol haritasının belirlendiği İlkeler Bildirisi imzalandı. Basına yansıyanlara göre anlaşma, siyasi, insani ve güvenlik düzenlemeleri olmak üzere 3 dosyadan oluşuyor. Taraflar ayrıca karşılıklı olarak siyasi dosya hakkındaki görüşlerini sunmak ve bu dosyanın gündemini düzenlemek konularında da anlaştı. Görüşmelerde, Güney Sudan Devlet Başkanı Orgeneral Salva Kiir Mayardit tarafından sunulan girişim çerçevesinde, Sudan’daki savaşı sonlandıracak barış anlaşmasına varılması hedefleniyor. Güney Sudan Devlet Başkanı Mayardit, 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarının devrilmesinin ardından Sudan Askeri Geçiş Konseyi ile silahlı hareketler arasında uzlaşı sağlanması amacıyla arabuluculuk girişimi başlatmıştı. Egemenlik Konseyi tarafından temsil edilen Sudan hükümeti ile Devrimci Cephe arasında 14 Ekim’de Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da barış görüşmeleri başlamıştı. Sudan’da “Adalet ve Eşitlik Hareketi”, “Sudan Kurtuluş Hareketi” ve “Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLMN)” silahlı hareketlerini bünyesinde barındıran Devrimci Cephe, 2003’ten bu yana hükümete karşı savaşıyor. Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik ile Arko Minavi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi Darfur’da, SPLM-N ise 2011’den itibaren Kurdufan ve Mavi Nil eyaletlerinin bağımsızlığı için silahlı mücadele yürütüyor. Kendi arasında ikiye bölünen SPLMN’nin bir kanadını Güney Kurdufan’da Abdulaziz Adem el-Hulu, diğer kanadını Mavi Nil’de Malik Akkar temsil ediyor.
Bağımsızlık süreci ve UCM
Sudan, 1 Ocak 1956 tarihinde Mısır ve İngiliz hakimiyetine son vererek bağımsız olmuştu. Sudan, yıllarca Güney Sudan ve Darfur’da ise katliam politikası uyguladı. Hristiyan nüfusun yoğun olduğu, petrolü iştah kabartan Güney Sudan Müslüman ağırlıklı Sudan’dan ayrılmak için ABD, Avrupa ülkelerinin desteğiyle 9 Ocak 2011 tarihinde Bağımsızlık Referandumu yaptı. Seçmenlerin yüzde 98.8’i bağımsızlığa evet dedi. Bu karardan bir süre sonra bağımsızlık resmen ilane dildi. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) cunta şefi Ömer Beşir hakkında Mart 2009’da Beşir’i “soykırım, insanlığa karşı suç ve Darfur’da savaş suçu işlemekle” suçlamıştı ve sonrası tutuklama kararı çıkarmıştı. Beşir, UCM kararı sonrası devrilene kadar sadece kendisine yakınlık gösteren Türkiye gibi ülkelere gidebiliyordu.
HARTUM
