Sri Lanka’da 1970’li yıllarda sosyalist yönetim oluşturmak için silahlı mücadele yürüten JVP birinci oldu. JVP adayı Marksist Anura Kumara Dissanayake devlet başkanı seçildi
Sri Lanka’da rekor sayıda adayın olduğu başkanlık yarışı Marksist Anura Kumara Dissanayake’in zaferiyle sonuçlandı. 21 Eylül 2024 Cumartesi günü yapılan seçimlerin sonuçlarına göre, Dissanayake, oyların yaklaşık dörtte üçü sayıldığında yüzde 42’nin üzerinde oy alarak birinci oldu. Dissanayake, ikinci tercihlerin sayımında en yakın rakibi muhalefet lideri Sajith Premadasa’yı geride bırakarak Sri Lanka’nın 10’uncu devlet başkanı oldu. Premadasa, yüzde 33 oyla ikinci, mevcut Cumhurbaşkanı Ranil Wickremesinghe ise yüzde 17 ile üçüncü sırada yer aldı.
Anura Kumara Dissanayake, 23 Eylül’de yemin ederek görevine başladı.
2022’de protestolardan sonra Rajapaksa diktatörlüğünün sona erdiği ülkedeki ekonomik kriz nedeniyle yönetime karşı memnuniyetsizlik artmıştı. Mayıs 2022’de ülke, dış borcunu ödeyememiş ve temerrüde düşmüştü. Hükümet, Uluslararası Para Fonu (IMF), Çin ve Hindistan gibi ülkelerden 2022’de ciddi miktarda borç almıştı.
Anura Kumara Dissanayake, 2014’ten bu yana Sri Lanka’da Marksist-Leninist Janatha Vimukthi Peramuna’nın (JVP) lideri olarak görev yapıyor. Parti, 1965 yılında ülkedeki sosyal ve ekonomik eşitsizliklere karşı mücadele amacıyla kuruldu. Dissanayake ve JVP, işçi sınıfının iktidara gelmesini ve sosyalizmin inşasını savunuyor. Dissanayake yolsuzluk karşıtı duruşu ve ülkenin neoliberal ekonomi politikalarına getirdiği eleştirilerle dikkat çekiyordu. JVP, bir dönem silahlı mücadeleye de başvurmuştu. Dissanayake’nin liderliğinde parlamenter ve demokratik süreçler ön plana çıkarıldı.
Mevcut ekonomik çöküş sırasında uygulanan sert kemer sıkma politikaları nedeniyle halkın tepkisini çeken Wickremesinghe’nin (Rajapaksa diktatörlüğü sonrası iktidar oldu) düşük oy oranı, Dissanayake’nin yükselişini hızlandırdı.
Silahlı mücadele
Janatha Vimukthi Peramuna-Halk Kurtuluş Cephesi (JVP-PLF) 1970’li yıllarda sosyalist yönetim oluşturmak için silahlı mücadele yürütüyordu. JVP-PLF 1971’de ve 1987-89’daki silahlı ayaklanmalarda adından söz ettirdi. Ancak ülkede askeri diktatörlükler kuruldu. Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları (LTTE) gibi gerilla hareketlerini bahane edip sivil katliamlar yapan Mahinda Rajapaksa, Gotabaya Rajapaksa kardeşler; ordu, polis, yargıyı ele geçirmiş, yönetim ve bakanlıklara aile üyelerini atamış, zorbalıkla yönetiyordu. Diktatörlük Temmuz 2022 protestolarında devrildi, diktatör ve etrafındakiler yurt dışına kaçtı.
COLOMBO
