Haftalardır protestolara sahne olan ve başbakanın istifa etmek zorunda kaldığı Sri Lanka’da kabinenin 9 yeni üyesi belirlendi. Ancak yoksulluğun arttığı ülkede gıda ürünlerine ulaşmak zorlaşınca ölümün artık kaçınılmazlığı konuşulur oldu
İngiltere sözmürgeciliği sonrası aldığı bağımsızlığından bu yana ilk kez vadesi gelen borcunu ödeyemeyerek temerrüde düşen Sri Lanka’da gıda, ilaç, yakıt bulamayan halk arasında ölümler olacağı dillendirilmeye başlandı. Yeni başbakan Wickremesinghe, “İflas etme noktasına geldik” açıklaması yaptı.
Sri Lanka (Seylan) Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın makamı, ülkenin yeni başbakanı olarak seçilen Ranil Wickremesinghe ile çalışacak 9 yeni bakanın ismini duyurdu. Mahinda Rajapaksa’nın yerine atanan Wickremesinghe, gıda kıtlığı konusunda vatandaşları uyarırken, hükümetin üretimi artırmak için gelecek tarım sezonu için yeterli gübre alacağı sözünü verdi.
Geçen yıl Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın kimyasal gübreye getirdiği yasak, tarım üretimine büyük darbe vurmuştu. Hükümetin daha sonra bu kararı değiştirmesine rağmen yurt dışından şu ana kadar önemli miktarda kimyasal gübre ithali gerçekleşmedi.
Wickremesinghe, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, mayıs ve ağustos ayları için yeterli gübre olmadığını ancak, eylül ve mart ayı dönemindeki hasat için yeteri kadar gübre tedarik etme sözü verdi.
Wickremesinghe: İflas etme noktasına geldik
Ranil Wickremesinghe yaptığı paylaşımda, “Herkesin durumun ciddiyetini kabul etmesini istiyorum.” dedi.
Ülkedeki mevcut krizden “eski yönetimi” sorumlu tutan Wickremesinghe, başka bir açıklamasında eski yönetimin ekonomiyi çökerttiğini ve bu yüzden ülkedeki mevcut krizin sorumlusu olduğunu söyledi. Wickremesinghe, “İflas etme noktasına geldik, böyle bir şey daha önce Sri Lanka’nın başına hiç gelmemişti. Dolarımız yok, rupimiz yok.” dedi.
‘Artık burada bile olmayabiliriz’
Euronews haberine göre döviz, yakıt ve ilaç sıkıntısı çeken Sri Lanka’da, ekonomik faaliyetler adeta durma noktasına gelmiş durumda.
Başkent Colombo (Kolombo) kentinde Pettah pazarında sebze ve meyve satarak geçimini sağlayan A.P.D. Sumanavathi adlı 60 yaşındaki kadın umutsuz konuştu: “yaşamın ne kadar zor olduğu artık anlatmak anlamsız geliyor. İki ay sonra işlerin nasıl olacağını tahmin edemiyorum, durumun kötüleşmesi bu hızla giderse artık burada bile olmayabiliriz.”
‘Yiyecek olmadığı takdirde öleceğiz’
Fiyatları sürekli artan gaz tüpleri satan bir dükkanın önünde uzun kuyrukta bekleyen ve geçimini yarım gün şoförlük yaparak sağlayan Muhammed Shazly, “Burada her gün 200 tüp dağıtıyorlar. Burada gördüğünüz gibi yaklaşık 500 kişi var. Ben üç gündür ailemin yemek pişirebilmesi için burada bekliyorum. Gaz olmadan, gazyağı olmadan hiçbir şey yapamayız. Son seçenek ne olabilir ki? Yiyecek olmadığı takdirde öleceğiz. Bu da eminin yüzde yüz olacak” dedi.
Yükselen isyan dalgası
22 milyon kadar nüfus olan, bağımsızlığından beri en büyük ekonomik krizi ile karşı karşıya olan Sri Lanka’da halk, elektrik kesintilerinin günde 13 saati bulmasının ardından Mart 2022’de protestoları yoğunlaştırmıştı.
9 Mayıs’ta Başbakanlık Ofisi’nin çevresinde toplanan göstericiler ile hükümet yanlıları arasında çatışma yaşanmış, başkent Colombo’da askeri birlikler göreve çağrılmıştı.
Muhalefetin artan baskısı sonrası Başbakan Mahinda Rajapaksa 9 Mayıs’ta istifa etmişti. Başbakanın istifası nedeniyle kabine de otomatikman feshedilmişti.
Mahinda Rajapaksa’nın kardeşi olan Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, 12 Mayıs’ta Ranil Wickremesinghe’yi başbakan atamıştı. Wickremesinghe, ülkede daha önce 3 dönem başbakanlık yapmıştı. Araçların ateşe verildiği, çatışmaların olduğu ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş, hükümet, protestolar sırasında kamu malına veya başkalarına zarar veren herkese ateş açılması talimatı vermişti.
Ülke çapına yayılan protestolarda aralarında iktidar partisi milletvekili ile 2 polisin de bulunduğu 8 kişi hayatını kaybetti, 250 kişi yaralandı. Sri Lankalılar halihazırda yakıt sıkıntısı, elektrik kesintileri ve artan gıda ile ulaşım fiyatları nedeniyle zor günler geçiriyor.
2017 grevi
Çin’in OBOR (Bir Kuşak Bir Yol) projesinde önemli rol biçtiği Sri Lanka deniz yolları ulaşımı konusunda stratejik yer tutuyor. Bu nedenle Sri Lanka Çin’in markajı altında. Çin yönetimi deniz ticaretini sağlamak için Sri Lanka limanlarını alıyordu.
Çin yönetimi, OBOR’un ilanından sonra 2013’te ilanından bu yana 70’ten fazla ülkeye 1590 proje kapsamında 1,9 trilyon dolar civarında borç vermişti. OBOR kapsamında aldığı borcu ödeyemeyen Sri Lanka, Ocak 2017’de Sri Lanka yönetiminin Çin ile liman özelleştirmelerine dair bazı anlaşmalar için görüşmeler yaptı. Halk bu görüşmeleri protesto etti. Protestolara rağmen Sri Lanka yönetimi 2017’de ülkenin Hambantota Limanı’nı Çin’e ait bir şirkete 99 yıllığına verdi. Limanın Çin’e verilmesine tepki gösteren sendikalar grev kararı aldı. Ceylon Petrol Müşterek İşçiler Sendikasının Sözcüsü D.J. Rajakaruna, söz konusu anlaşmanın yanı sıra Çin’in limandaki 11 petrol deposunun işletmesini devralacağını kaydetmişti.
24 Nisan 2017’de sendikalar, işçiler greve giderek hümümetin limanları Çin’e satmaktan vazgeçmesini istedi.
Sri Lanka Merkez Bankası 2018’de Çin Kalkınma Bankası’nın Sri Lanka’ya 1 milyar dolarlık kredi verilmesini onayladığını duyurdu.
Çin limanları kullanmak için Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları’na (Liberation Tigers of Tamil Eelam-LTTE) ve Tamil halkına yönelik 2008 ve 2009 soykırımına da destek olmuştu.
Ocak 2022’de Sri Lanka yönetimi Çin’den borçlarının yeniden yapılandırılmasına yardımcı olması için destek istedi
COLOMBO
