Merkez Bankası, artık sofraya yansıyan zam yağmuru ve alıp başını giden enflasyonun kalıcı olduğunu itiraf etti. Krizin faturası halkın sırtına yüklenirken, iktidar zenginler lehine birçok düzenlemeyi hayata geçiriyor. Hamaset de enflasyonla paralel olarak yükseliyor
Ekonomide artık örtülemeyen kriz işaretleri, Merkez Bankası (MB) tarafından da kabul edildi. MB, temel gıda maddelerindeki enflasyonun kalıcı olduğunu itiraf ederken, ücretler yükselen dolar nedeniyle eriyor. Enflasyonun yıl sonunda yüzde 20’leri bulacağı konuşulurken, iktidar zenginler lehine kapsamlı düzenlemeler yapıyor. Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı üçüncü enflasyon raporu, tarımdaki yapısal sorunların yol açtığı gıda enflasyonunun, çift haneye demirleyen yıllık enflasyonla sürekli bir kısır döngü içinde olduğunu ortaya koydu. Merkez’in raporuna göre 2018’in ilk yarısında tüketici enflasyonundaki yükselişe en belirgin katkı, işlenmemiş gıda grubundan geldi. Buna göre işlenmemiş gıda fiyatları enflasyonu, 2018’in ikinci çeyreğinde önceki çeyreğe göre 16.9 puan yükselerek yüzde 23.2’ye ulaştı. Buna taze sebze fiyatlarındaki yüksek ivmelenmenin sebep olduğu belirtildi. 2018 sonu gıda enflasyonu tahminini de yüzde 7’den yüzde 13’e yükselten Merkez, raporunda bu durumun yıl sonu tüketici enflasyon tahmini güncellemesine 1.4 puan artıracağını belirtiyor. Raporun ‘İşlenmemiş Gıda Enflasyonunda Yapısal Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ kısmında ise plansız üretim, stoklama ve spekülasyon ile aracılar ve geri kalmış lojistik olarak sıralanıyor.
Sofrada bir şey kalmadı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2017 Temmuz ile 2018 Temmuz arasında yalnızca bir iki üründeki sabitfiyatlar dışında fiyatı zamlanmayan gıda ürünü neredeyse yok. Cep yakan diğer ürünler de taze sebze ve meyve ürünleri. Buna göre, geçen yılın temmuz ayında kilogram fiyatı 5.49 TL olan limon, geçen ay 8.43 TL’ye çıktı. Tüketici Hakları Derneği’nin (THD) araştırmasına göre, Temmuz 2018’de süt ve süt ürünleri fiyatları Temmuz 2017’ye göre ortalama yüzde 22.44, sebzelerin fiyatları da ortalama yüzde 38.83 arttı. Bu duruma göre, süt ve süt ürünleri fiyatları ile sebze fiyatları, maaş artışlarını ve yıllık enflasyonu katladı. THD Genel Başkanı Turhan Çakar, bugünkü koşullara göre halkın yüzde yetmişten fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığına dikkat çekti.
Maaşlar eriyor
Son bir yılda asgari ücret yüzde 14.2, memur maaşları ile emekli memur maşları yüzde 14.83, emekli işçi maaşı da yüzde 15.4 arttı. Enflasyondaki yıllık artış ise yüzde 15.85 oldu. Türkiye Kamu-Sen Ar-Ge Merkezi’nin araştırmasına göre Memur maaşları son bir yılda aylık net yüzde 1.02 eridi. Memur maaşlarının enflasyonun gerisinde kaldığına işaret edilen araştırmada, geçen ay, yılın ikinci yarısı için yüzde 3.5 oranındaki maaş zamlarını alan memurların bu ay ellerinde yüzde 2.71’lik bir oran kaldığı hesaplandı. Enflasyondaki artış, maaş ve ücretlerdeki artışı geçti. Çalışanlar ve emekliler, ücret zamlarının da Merkez Bankası’nın enflasyon tahmininde olduğu gibi revize edilmesini istedi.
