Tarımsal Sit Alanı ilan edilen Develi’nin Öksüt köyünde 920 bin M2 orman, 6 milyon 940 bin M2 mera ve 4 milyon 500 bin M2 tarım arazisi üzerinde siyanürle ayrıştırılacak. Doğa tahrip edilecek
Yusuf Gürsucu / İstanbul
Türkiye’nin dört bir yanında siyanürle altın ayrıştırması yapan firma sayısı her geçen gün artıyor. Öksüt Altın Madencilik, Kayseri ili Develi ilçesi Öksüt köyünde 920 bin M2’si orman, 6 milyon 940 bin M2’si mera ve 4 milyon 500 bin M2’si tarım alanı olmak üzere, toplam 12 milyon 240 bin M2 alanda altın madeni açılacak. Öksüt Madencilik A.Ş. adına kurulacak madenin yüzde yüz sahibi ise Kanada’lı Centerra Gold Şirketi. Develi’de faaliyet gösteren ÖKSÜT Altın Madenciliğin yüzde yüz hisselerini İngiliz Stratex International PLC şirketinden satın alan Kanada Toronto’da 2004 yılında kurulan Centerra Gold şirketi üretime başlamaya hazırlanıyor. Şirketin 5 gün önce kariyernet’e verdiği ilanda; Çevre Koordinatörü olarak, iyi derece İngilizce bilen ve 10 yıl maden konusunda deneyimli Çevre Mühendisi ile saha drenajı, yol yapımı ve kazı işlerinde 5 yıllık deneyimi olan İnşaat Müh. alınacağı açıklandı.
Şirket 14 yılda dünya devi oldu
Maden İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye’de halen Kanada merkezli 17 firma, arama, üretme veya ortaklıklar olarak madencilik yapıyorlar. Toronto Borsası’nda işlem gören ve 2 milyar dolarlık yıllık ciroya sahip olan Centerra Gold şirketinin diğer altın madeni şirketler gibi altın çıkarmaktan çok borsa üzerinden ‘Anadolu’da altın bulduk’ gibi söylemler üzerinden değer oluşturdukları ise biliniyor. Centerra Gold firması 2004 yılında kurulduktan hemen sonra hızla dünyanın dört bir yanında altın madenciliğine girişti. Centerra Gold, Asya’nın en büyük altın madenlerinden biri olan Kazakistanlı KUMTOR Maden’in yüzde 70 hissesini Kazakistan devletinden satın aldı. Firmanın aynı zamanda Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde altın madeni arama amaçlı sondaj çalışmalarına başlayacağı duyuruldu.
ÇED raporu niteliksiz
Centerra Gold’un, Türkiye’deki faaliyetleri için devraldığı Öksüt Madencilik A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Alper Sezener, yatırımı ‘Milli Maden Projesi’nin bir parçası olarak gördüklerini belirterek, “Ülkemizin milli madenciliğinin, yabancı yatırımcıların desteği ile daha da ileri götürülebileceğini düşünüyoruz” dedi. LİÇ yöntemiyle açık saha da sinanürle altın ayrıştırması yapılması nedeniyle doğaya, içme su kaynaklarına, meralara, tarım arazilerine ve dünyaca ünlü Sultan Sazı Kuş Cenneti’ne zarar vereceği bilinen maden için ‘Milli’ vurgusu Kanadalı bir firma temsilcisinin dillendirmesi mevcut iktidarın ‘Milli’liğe bakışını özetler gibi. Yaklaşık 450 hektar tarım arazisi, 92 hektarı orman ve 694 hektar mera alanı üzerinde yapılacak olan altın madeninin kabul edilen ÇED raporunda, batısında yeralan dünyaca ünlü ve 268 kuş türü ile binlerce canlının yaşadığı Sultan Sazlığı Milli Parkı’nı tehdit edeceği açıkça belli iken, madenin etki alanı dışında gösterildi.
Su kaynakları kirlenecek
ÇED raporunda Zamantı Irmağı da etki alanı dışında olduğu gerekçesiyle görmezden gelindi. Yahyalı Göleti’ne su aktarmak amacıyla açılan 6-7 km uzağındaki tünelin içinde kaliteli içme suyu kaynakları ortaya çıkmıştı. Bu sular kaptaj alanı kapsamına alınarak Develi ilçesi ve bazı köylerin içme suyu ihtiyacı karşılanırken, içme sularının kirleneceği değerlendiriliyor. Proje ile tünel arasında 7-8 kilometre gibi kısa bir mesafe bulunuyor. Zamantı Irmağı’nın suyunu kullanmayıp, iki adet su kuyusu açıldığını ve deşarj yapılmayacağını söyleyen firmanın bu açıklamaları kimseye inandırıcı gelmiş değil. Madenlerde açılan 2 kuyunun birinden temiz su çekilirken, siyanürle kirlenen atık suların diğer boş kuyuya deşarj edildiği bilinmektedir. Dolayısıyla siyanüre bulanmış suyun doğal yaşama ve oradan da Zamantı Irmağı’na karışacağı bilinmektedir. Siyanürün yanı sıra arsenik, bakır, cıva, çinko, kadmiyum, krom, kurşun gibi ağır metaller çevredeki suya ve toprağa karışacak.
Develi de Eşme gibi olacak!
Develi ilçesi geçtiğimiz yıl ‘Tarımsal SİT Alanı’ ilan edildi. Hükümetin Tarıma elverişli durumdaki 141 bölgenin ‘Büyük Ova Koruma Alanı’ olarak belirlediği alanlar içinde Develi de yer almakta. Bölgede ormanlar, meralar ve tarım arazileri yerle bir edilecek. Alınan toprak ve taşlar siyanür ile yıkanıp altını ayrıştıracaklar ve siyanür havuzlarında toplanan atık sular rüzgârla birlikte çevreye yayılırken, havuzlardan sızan siyanür toprağı kirletip su kaynaklarını kullanılmaz hale getirecek. Tarım Bakanlığı 8 yıl öncesine kadar “mera vasfı” olarak işaretlediği bölge için bu vasfı kullanmamaya başlamıştı. Bölgenin kayıtlı olan “mera vasfı olma özelliği” 2018 yılı başında kaldırıldı. Uşak’ın Eşme ilçesinde çalışan Kışladağ Altın Madeni’nin etkilerini Bekişli köyünden H.Ö. adlı yurttaş şöyle ifade etmişti: “Bugün yalnızca bizim köyde 70 tane kuzu öldü. Hayatımızın hiç tadı kalmadı. Hiç sesimiz duyulmuyor.”
