Rusya Donanması pazar günü, Ukrayna Donanması’na ait 2 gemi ve 1 römorkörüne ateş açıp el koydu. İki ülke arasında tansiyon yükselirken, Ukrayna Parlamentosu dün sıkıyönetime geçişi oyladı
Rusya ve Ukrayna donanmalarına ait gemiler Kırım Körfezi’nde bulunan Azak Denizi’nde karşı karşıya geldi. Pazar günü gerçekleşen olayda, Rusya Kırım Yarımadası’nın karasuları açıklarında Karadeniz’den Azak Denizi’ne giriş yapmaya çalışan Ukrayna donanmasına ait üç geminin geçişine, gemilerin kara sularına yasa dışı olarak girdiğini iddia ederek engel oldu ve Ukrayna gemilerine ateş açtı. Ukrayna Donanması, Rusya’nın 2 silahlı küçük teknesiyle bir römorkörünü el koyduğunu açıkladı. Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), olay sırasında 3 Ukraynalının yaralandığı ve hayati tehlikelerinin olmadığını belirtti. Ukrayna ordusuna göre ise gemilerde bulunan toplam 23 askerden 6’sı yaralandı ve 2 askerin durumu ağır. Olay sonrasında öğle saatlerinde Rusya, Kırım Yarımadası’nı ana karaya bağlayan köprüyü ulaşıma kapattı, akşamüstü ise savaş uçaklarını Kerç Boğazı üzerinde uçurdu. Gelişmelerin ardından Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroshenko savaş kabinesi ile yapılan acil toplantıda ülkede 60 günlük sıkıyönetim ilan edilmesi talebinde bulundu. Kiev’deki Rusya Büyükelçiliği’nin önünde toplanan 150 kadar kişi Rusya’yı protesto etti, bazı eylemciler molotof kokteylleri atarken, büyükelçiliğe ait en az bir araç ateşe verildi.
Uluslararası tepkiler
Gerginliğin tırmanması nedeniyle, BM Güvenlik Konseyi de acil toplantı yapma kararı aldı. Avrupa Birliği ise Rusya’ya “Kerç Boğazı’ndan geçiş özgürlüğünü sağlaması” çağrısında bulundu ve “tüm tarafların çok itidalli davranmasını” talep etti. NATO ise itidal çağrısında bulup, “Ukrayna’nın egemenliğini ve karasularını kullanma hakları da dahil toprak bütünlüğünü tamamen desteklediğini” belirtirken, Rusya’nın Azak Denizi’ndeki Ukrayna limanlarına sorunsuz erişim sağlaması gerektiğini” bildirdi. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı da konu ile ilgili bir açıklama yaptı. Kerç Boğazı’ndan geçişlerin engellenmemesi gerektiğinin vurgulandığı açıklamada, “sağduyu ve itidal içinde hareket edilerek gerginliğin tırmandırılmaması çağrısında bulunuyoruz” denildi.
Sıkıyönetim onaylandı
Rusya, dün Karadeniz’de üç Ukrayna savaş gemisine el koymasının ardından Kerç Boğazı’nı gemi trafiğine tekrar açtı. Alıkonulan Ukrayna gemilerinin Kerç’teki Kırım limanına demirlediği, gemilerde bir hasar görünmediği belirtildi. Ukrayna Savunma Bakanlığı ise ordunun tam teyakkuza geçirildiği açıklamasını yaparken Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) de teyakkuza geçirildi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Rusya’dan alıkoyduğu gemileri iade etmesi istendi. Dışişleri Bakanlığı ise müttefiklerinin Rusya’ya yönelik yaptırımların arttırılması ve Ukrayna’ya askeri yardım yapılmasını talep etti. Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, sıkıyönetim kanunu imzaladı. Sıkıyönetim 26 Kasım’dan 25 Ocak 2019 tarihine kadar geçerli olacak. Söz konusu kararın seferberlik içermeyeceğini, ancak ‘hazır olmak’ amacı ile alındığını dile getiren Poroşenko, kişi hak ve özgürlüklerinin de kısıtlanmayacağını iddia etti.
Arka plan
Rusya’nın 16 Mart 2014’te Kırım’ı topraklarına katmasından sonra, iki ülke arasından gerilim zaman zaman tırmanıyor. Kerç Boğazı, Azak Denizi’ne çıkan tek deniz yolu ve Rusya ile Ukrayna’nın yaptığı 2003 tarihli bir anlaşma ile iki ülkenin ortak karasuları olarak belirlendi. Ancak, Moskova’nın Kırım’ı topraklarına katması nedeniyle boğazın ve iç denizin tüm kontrolü Rusya’nın eline geçmiş durumda. Ukrayna’nın geçen mart ayında bir balıkçı teknesine el koymasıyla, Rusya da geçen günlerde Ukrayna limanlarına giren ve çıkan gemileri aramaya başladı. Arama gerekçesi olarak Ukraynalı aşırı sağcıların varlığını gösteren Rusya, aramaların güvenlik sebebiyle yapıldığını öne sürüyor. Bu ay başında Avrupa Birliği, aramalar konusunda önlemler alınacağı uyarısı yapmıştı. Batılı ülkeler ise Rusya’nın Kırım’ı topraklarına katmasından dolayı Rusya’ya yaptırım uyguluyor.
DIŞ HABERLER
