Ukrayna masası üstünden bilek güreşi yapan ABD-NATO ve Rusya arasındaki kriz nükleer silah tehdidine kadar vardırıldı. Putin ‘Nükleer üçleme’ tatbikatında “kara çanta” ve “kırmızı buton” ile güç gösterisi yaptı.
Ukrayna’nın NATO’ya üye yapılmayacağına dair yazılı garanti isteyen, Ukrayna’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donetsk, Luhansk’taki milis güçleri destekleyen Rusya, yaptırım tehdidi savurup Doğu kanadını silahlandıran ABD-NATO’ya karşı nükleer tehditte bulundu. Putin “kara çanta” ve “kırmızı buton” ile gözdağı verdi.
Ukrayna’nın Donbass bölgesinde Rusya desteğiyle tek yanlı bağımsızlık ilan eden Donetsk, Luhansk’taki (Lugansk) silahlı güçlerin elleri tetikte. 18 Şubat’tan beri patlama sesleri gelirken sivillerin bir kısmı otobüslerle Rusya’nın Rostov kentine taşındı. Donetsk’te 19 Şubat 2022 sabahı tam seferberlik ilan edildi. Rusya bakanları Rostov’a geçerken burada “operasyon merkezi” kuruldu.
Vladimir Putin yönetimi “nükleer” tehdit kartını da çıkardı. Rusya resmi ajansı Sputnik’in haberine göre Rusya Savunma Bakanlığı “Nükleer üçleme” tatbikatına dikkat çekti.
Savunma Bakanlığı açıklamasında “19 Şubat’ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Baş Komutanı Vladimir Putin’in yönetiminde, stratejik çevreleme güçlerinin planlı tatbikatı yapılacak, tatbikat sırasında balistik ve kruz füzeleriyle atışlar gerçekleştirilecek” dendi.
Bakanlık, tatbikata Hava-Uzay Kuvvetleri, Güney Askeri Bölgesi, Stratejik Füze Kuvvetleri, Kuzey ve Karadeniz filolarının katılacağını belirtti. Bakanlık, “Stratejik çevreleme kuvvetlerinin tatbikatı, askeri komuta-kontrol birimlerinin, füze fırlatma birliklerinin, savaş gemileri mürettebatının ve stratejik füze bombardıman uçaklarının görevlerini yerine getirmeye hazır olup olmadığının yanı sıra stratejik nükleer ve nükleer dışı kuvvetlerin güvenilirliğini denetlemek için önceden planlanmıştır” ifadelerini kullandı.
Peskov: Başladı
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın stratejik “nükleer üçleme” tatbikatının başlayıp başlamadığı soruları üstüne, “Başladı” cevabını verdi.
Basına yansıyanlara göre Rusya Devlet Başkanı Putin ile daha önce ülkesinde nükleer silah konuşlandırabileceğini ve savaşta Rusya ile hareket edeceklerini ilane den Belarus Başkanı Aleksandr Lukaşenko, nükleer tatbikatı ‘durum odasından’ izledi.
Putin’in yanında ‘kara çanta’ ve ‘kırmızı buton’
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov 18 Şubat 2022 günü yaptığı açıklamada da Putin’in tatbikat sırasında durum izleme merkezinde bulunacağını belirterek “Bu tür eğitim fırlatmaları bile devlet başkanının katılımı olmadan imkansız. Meşhur ‘kara çantayı’ ve ‘kırmızı butonu’ biliyorsunuz. Tatbikatlar ve eğitim amaçlı balistik füze atışları, düzenli bir eğitim süreci. Bunun öncesinde çeşitli ülkelere çeşitli kanallar üzerinden bir dizi bildirim gönderil
iyor. Tüm bunlar net bir şekilde düzenleniyor ve hiç kimsede soru işareti ve endişe yaratmıyor” dedi.
Peskov, mevcut uluslararası gerilim dikkate alındığında tatbikatın ertelenmesinin gerekip gerekmediğiyle ilgili sorular karşısında, “Mesele şu ki, şu anda tüm tatbikatlar yapılıyor ve bunlar, diğer ülkelerin uzmanları için kesinlikle şeffaf ve anlaşılır eylemler. Bu nedenle, hiç kimseyi endişelendirmemeli” yanıtını verdi.
18 Şubat Cuma günü temaslarda bulunmak üzere Moskova’ya giden ve Putin’le görüşen Belarus lideri Alexander Lukaşenko da Cumartesi günü askeri tatbikatları izleyeceğini söyledi, ancak hangi tatbikat olduğuna ilişkin ayrıntı vermedi.
Nükleer üçleme
“Nükleer üçleme”, bir ordunun havadan, karadan ve denizden nükleer füze fırlatma imkanlarını yansıtıyor. “Nükleer üçleme” kapsamında stratejik savaş uçakları, kıtalararası balistik füzeler ile füze denizaltıları teste tabi tutuluyor.
İşgal senaryoları
ABD, İngiltere ve NATO, 2021 sonbaharından bu yana Rus ordusuna Ukrayna sınırına asker yığdığını, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğini iddia ediyordu. Batı, bunu gerekçe göstererek son dönemde Kiev’e çok ciddi miktarda mali ve askeri yardım sağladı. ABD ve İngiltere Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki elçilik operasyonlarını Lviv kentine taşıdı.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, 17 Şubat 2022’de Belçika’nın başkenti Brüksel’de NATO’nun ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunurken Rusya’nın askeri birliklerini geri çektiği iddialarını reddederek, Rus ordusunun hazırlıklarını artırdığını savundu. Austin, Rusların Karadeniz’de hazırlıklarını artırarak “kan stoku yaptıklarını” söyledi.
Lloyd Austin 18 Şubat 2022 günü de Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’yla telefonda görüştü.
Pentagon’dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada Austin’ın Ukrayna etrafındaki Rus güçlerin üslerine dönmesi ve krize diplomatik çözüm bulunması çağrısı yaptığı belirtildi.
Rusya Savunma Bakanlığı’nda yapılan açıklamada, Sergey Şoygu ve ABD’li mevkidaşı Lloyd Austin arasında telefon görüşmesinin gerçekleştiği belirtilirken, “Uluslararası güvenliğin, karşılıklı çıkar arz eden güncel sorunları ele alındı” dendi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov 18 Şubat’ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile de başkent Moskova’da görüşmelerinin ardından basın toplantısı düzenledi. Ukrayna’nın doğusunda bulunan Donbas bölgesindeki duruma değinen Lavrov, “Son günlerde bölgeden gelen haberlerden endişeliyiz. Minsk anlaşmalarınca yasaklanan silahların kullanımıyla çatışmalar hızlı şekilde arttı” dedi.
Lukaşenko, Putin, Macron…
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 7 Şubat 2022’de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “Rusya’nın güvenlik garantileri ve Ukrayna krizi” konularını Moskova’da görüştü.
Putin ve Macron Kremlin Sarayı’nda bir araya geldi. 5 saatten fazla süren görüşmenin ardından her iki lider ortak basın toplantısında konuştu. Nükleer silah konusu da görüştü. Macron basın toplantısında Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun ülkeye nükleer silahlar yerleştirebileceği yönündeki sözleri ve bu ülkedeki anayasa değişikliği konusunda rahatsız olduğunu söyledi. Macron, “Lukaşenko’nun Belarus’taki nükleer silahlar hakkındaki sözlerinden endişeliydim ama Putin beni bu konuda teskin etti” dedi.
Savaşta Rusya’nın yanında yer alacağını söyleyen Belarus Başkanı Aleksander Lukaşenko da 17 Şubat 2022’de ülkesinin topraklarında devam eden Belarus ve Rusya’nın “Müttefik Kararlılığı-2022” ortak askeri tatbikatını yerinden takip etti.
Lukaşenko yaptığı açıklamada düşmanların akılsızca adım atması halinde topraklarını korumak için ülkeye sadece nükleer silah değil, süper nükleer silahlar da konuşlandıracaklarını vurguladı.
Lukaşenko Kasım 2021’de de NATO’nun Almanya’da konuşlu Amerikan nükleer başlıklarını Doğu Avrupa ülkelerine taşıması durumunda Belarus’un da Rusya’dan nükleer destek isteyeceğini söylemişti.
Güney Osetya, Abhazya, Kırım’da Rusya hamleleri
Ukrayna ve Gürcistan 2008’lerden beri NATO üyesi olmak için girişimde bulunuyordu. AB içinde Almanya gibi ülkeler oyalasa da ilke olarka üye olabilecekleri söylenmişti. Rusya NATO ile çevrelenme endişesi yaşarken Gürcistan, özerk Güney Osetya’ya saldırınca Rusya da savaşa girdi.
Rusya ile Gürcistan arasında 2008’de yaşanan çatışmaların ardından, Rusya desteklediği Abhazya ve Güney Osetya bölgelerinin bağımsızlığını tanımıştı.
Rusya’nın Karadeniz ve Akdeniz’e açılmada, donanmayı kullanmada hayati gördüğü Kırım da Rusya’nın hedeflerindeydi. Rusya apoletleri sökülmüş ordu birlikleriyle Kırım’ı 2014’te işgal etti. Uzun süre bu güçlerin orduya bağlı olmadığını söyledi, ilhak sonrası kabul etti. İşgal sonrası Kırım’da bağımsızlık ilanı için hazırlık yapıldı.
Rusya Lideri Vladimir Putin yönetimi 16 Mart 2014’te Kırım’ın statüsü ile ilgili referandum düzenledi. 17 Mart 2014’te referandum sonuçları açıklandı, Kırım’ın bağımsızlığa karar verdiği ilan edildi. Rusya, ilhak için bir yasa hazırladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 21 Mart 2014’te Kırım’ı ilhak eden yasayı imzaladı. ABD ve AB Kırım konusunda Rusya’ya karşı bir dizi yaptırım silsilesi uygulamaya koydu, süre doldukça yaptırımları uzattı. Zaman zaman Türkiye ve AB ülkeleri Rusya ile sorun yaşadığında Kırım’ın ilhakını gündeme getirdi.
MOSKOVA
