6-7 Eylül 1955’te yaşanan pogroma ilişkin Meclis’e teklif veren Paylan, ‘6-7 Eylül Pogromu Hafıza Günü ilan edilsin’ dedi
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan 6-7 Eylül 1955’te yaşanan pogromun yıldönümüne gelirken kanun teklifi hazırladı. Paylan, yüzleşmek amacıyla, “6-7 Eylül 1955 Pogromu Hafıza Günü” ilan edilmesini talep etti.
Resmi verilere göre, İstanbul’da ve İzmir’de Rum, Ermeni ve Yahudiler ait 5 binden fazla mekân ciddi şekilde tahrip edildiğini, yakıldığını ve yağmalandığını hatırlatan Paylan kanun teklifinin gerekçesinde, “Yaşanan Pogromda, çok sayıda kadına cinsel saldırıda bulunulmuş, azınlıklara yönelik sayısız darp vakası yaşanmış ve 10’dan fazla yurttaşımız öldürülmüştür” dedi.
Fiilen cezasızlık
Pogromun hemen ardından masum ve suçlu ayrımı gözetmeden 4 binden fazla insanın çeşitli suçlardan tutuklandığını ve 228 kişinin ceza aldığını belirten Paylan kanun teklifinde, “100 bin insanın katıldığı tahmin edilen bir pogromda bu sayı fiilen cezasızlık demektir. Ayrıca, 6-7 Eylül Pogromu sırasında Seferberlik Tetkik Kurulu’nda görevli Sabri Yirmibeşoğlu’nun “6-7 Eylül de bir Özel Harp işidir. Muhteşem bir örgütlenmeydi, amacına da ulaştı” açıklamasının işaret ettiği tertibin devlet içinde görevli faillerine yönelik soruşturma ve kovuşturma hiçbir zaman yapılmamıştır. Aksine, pogromun fitilini ateşleyen Oktay Engin ve pogrom sırasında görevini yerine getirmeyen Hayrettin Nakipoğlu gibi isimler, Cumhuriyet dönemindeki pek çok menfi olayda olduğu gibi devlette üst düzey görevler alarak taltif edilmişlerdir” ifadelerine yer verdi.
Yüzleşilmemiş, cezalandırılmamış…
Pogromun maddi hasarının karşılanmadığını ifade eden HDP’li Paylan, “Pogrom sırasında mağdurları korumaya çalışan onurlu devlet yetkilileri ve güvenlik güçleri de olmuştur. Cesur vatandaşlar, komşularını korumak için büyük kitlelerin karşısına dikilmiştir. Pogromun ardından TBMM çatısı altında dönemin milletvekilleri yaşananlar karşısında teessürlerini açıkça dile getirmişlerdir. Bu, toplumsal çabayı unutmamak gerekir. Yine de, 6-7 Eylül 1955 Pogromu, Türkiye tarihindeki diğer suçlar gibi yüzleşilmemiş, failleri cezalandırılmamış ve hasarı tazmin edilmemiş bir suç olarak kalmıştır” dedi.
HDP’li Paylan teklifinde, 6-7 Eylül 1955’te yaşananların ‘Pogrom olarak tanınmasını, 6-7 Eylül 1955 Pogromu Hafıza Müzesi ve çeşitli hafıza mekanları kurulmasını, Pogromun faillerinin tespit edilmesini ve bu Pogromun sebep olduğu zararların tam anlamıyla tazmin edilmesini talep etti.
HABER MERKEZİ
