Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G20 zirvesi kapsamında Trump ile yaptığı görüşme sonrası estirdiği olumlu hava, yerini karamsarlığa bıraktı. ABD, yaptırımları hatırlatmaya devam ederken, Ankara’dan yaptırımların sır olmadığı açıklaması geldi.
G20 zirvesi kapsamında Osaka’da ABD Başkanı Donald Trump ile S-400 krizini çözmeyi uman ve görüşme sonrası bu konuda ilerleme sağlandığını öne süren Türkiye’den kaygı dolu mesajlar ve tepkiler geldi. Washington yönetiminin 31 Temmuz’a kadar Rus hava savunma sistemi S-400’den vazgeçmesi için Ankara’ya verdiği mühlet sonrasında derinleşen krizi çözmeyi hedefleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da eli boş döndü. Önceki hafta S-400 nedeniyle F-35 savaş uçaklarını alamazlarsa uluslararası tahkim mahkemesine gideceklerini belirten Erdoğan, Trump ile görüşmede esen olumlu yöndeki havadan sonra “Yaptırımların olmayacağını kendisinden duymuş olduk” demişti. Erdoğan’ın yaptırımların olmayacağı yönünde yaptığı konuşmalar, ABD’nin farklı kanatlarından gelen “Yaptırım konusunda geri adım yok” açıklamalarıyla tersine döndü.
Çin’in başkenti Pekin’de gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, Amerika’dan gelen “S-400 alırsanız F-35’ler teslim edilmez ve CAATSA kapsamında yaptırımlar uygulanır” açıklamalarına yanıt verdi. Bu tür açıklamalardan rahatsız olduklarını vurgulayan Erdoğan, “Siz bir müşteri arıyorsanız, bir müşteri çıkmışsa, o müşteri de ödemelerini tıkır tıkır yapmışsa sen o müşterinin malını nasıl vermezsin? Bunun adı gasp olur. Biz şu ana kadar da 1,4 milyar dolar ödeme yaptık” ifadelerini kullandı. F-35’lerin ortak üreticisi olduklarını da vurgulayan Erdoğan, “Askerlerimiz pilotlarımız bir general eşliğinde eğitime gitti. 4 tanesini teslim ettiler, diğerlerini bıraktılar” dedi.
Çavuşoğlu temkinli
S-400 ve yaptırım konusuna ilişkin bir açıklama da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan geldi. Çavuşoğlu, S-400 anlaşmasının bitmiş bir anlaşma olduğunu belirterek, Trump’ın Osaka’da görüşmesinde kullandığı olumlu sözlerin ABD’de karşılık bulduğunu savundu. Trump’ın bu açıklamasının Kongre’yi de etkilediğininin görüldüğünü ileri süren Çavuşoğlu, “Biz diplomatik yollarla sorunu çözmek istiyoruz. S-400’ü alacağız. Daha sakin bir ortamda bu süreç işliyor” dedi. Çavuşoğlu da Erdoğan gibi umutlu başlattığı konuşmasını “Her şey Trump’ın söylediği gibi olur diye naif olmaya ve iyimser olmaya da gerek yok. Temkinliyiz” sözleriyle noktaladı.
Trump’ın, Türkiye’nin Patriot konusunda ABD’nin önceki Başkanı Obama anlaşamadığı için S-400 almaya yöneldiği konusunda Ankara’ya hak vermesine de değinen Çavuğoğlu, “Sadece Obama dönemine yıkmayalım. Doğru, Obama döneminde biz 10 sene almaya çalıştık, alamadık ama Trump’ın ilk iki senesinde de Patriot konusunda bize bir dönüş olmadı” dedi. Çavuşoğlu, son olarak “Cumhurbaşkanımızın da söylediği gibi S-400 bitmiş bir anlaşmadır. Artık teslim süresi konuşuluyor. S-400’ü alacağız. NATO ve diğerleriyle de görüşüyoruz” sözlerini kaydetti.
‘Yaptırımları herkes biliyor’
Konuya ilişkin kritik bir açıklama da Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’den geldi. Demir, S-400’lerin teslimatı için “Haftaya geldiği zaman göreceksiniz. Cumhurbaşkanı’nın verdiği tarih vardı. Temmuz’un birinci haftası geçti, ikinci haftasına giriyoruz. Haftaya S-400 faaliyetlerini göreceksiniz” dedi. Demir, sistemin konuşlandırılacağı yer için “O, TSK’nın bileceği şey, ancak Doğu Akdeniz’deki planlamayı değiştirelim diye bir şey yok. O günkü duruma göre tavır alınacak” sözlerini kaydetti. Yaptırımların çok da sır olmadığını ifade eden Demir, “Amerikan yaptırımları CAATSA dendiğinde herkes biliyor. Bu yaptırımlar bizim tarafımızdan da biliniyor, ne olduğu bilindiği için tedbirlerimizi alıyoruz” ifadelerini kullandı.
Demir, sözlerini şöyle tamamladı: “Daha önce de söyledim yaptırımlar belirli bir süre zorluklarla karşılaşmamıza yol açabilir. Ancak bunun nihai sonucu savunma sanayimizin daha güçlenmesi, daha bilenmesi, geleceğe çok daha sağlam adımlarla yürümesi anlamına gelecektir. Bu bizi caydırmayacak daha da kuvvetlendirecektir.”
Türkiye, Rusya’dan S-400 alımı yaptığı için ABD ile uzun süredir kriz yaşıyor. Suriye sahasına da yansıyan bu kriz, S-400 teslimatının yaklaşması ve Trump yönetiminin S400’den vazgeçilmesi için 31 Temmuz’a kadar verdiği mühlet yaklaşınca derinleşiyor. ABD, kısa sürede Türkiye’ye sevkiyatı yapılması beklenen S-400 nedeniyle CAATSA kapsamında yaptırımları hazır tuttuklarını her defasında dile getiriyor.
DIŞ HABERLER
