Gazze’ye yönelik soykırım sürerken, Kürtlere yönelik harekâta hazırlanılması arasında paralellik göze çarpıyor. Körfezden Türkiye’ye oradan AB’ye ulaşacak ‘Kalkınma Yolu’ ile kapitalizmin enerji ve hammadde temini dışında halklar sefalete kurban edilecek
Yusuf Gürsucu
İsrail’in Gazze’nin deniz bölgesinde zengin doğalgaz yatakları olması nedeniyle işgale ve Filistinin soykırımına uğratılması dikkat çekerken, Türkiye’nin Suriye ve Irak sınır ötesindeki Kürt varlığına yönelik harekât hazırlığı bölgede enerji ve maden kaynaklarının zengin kapitalist ülkelere taşınması ve bölgenin işgal altında tutulmasını içeriyor. Bölgede büyük susuzluk ve kuraklık giderek artarken, insan ve diğer canlıların yaşam alanları Kalkınma Yolu adı verilen projeyle birlikte yok oluşa bağlanacak. Şirnex’e (Şırnak) taşınan seçmenlerle belediyeyi alan AKP, Colemêrg’de (Hakkari) aynı şeyi gerçekleştiremedi. Bölgede petrol sondajları başlarken Colemêrg’e kayyum atanması bölge sınır hattına yönelik planları açığa çıkarıyor.
Irak Ulaştırma Bakanı Sadavi
Kalkınma Yolu projesinin ardında ABD, İsrail, AB ile zengin körfez ülkelerinin çıkarları olmasına karşın Irak yöneticileri, yağma sürecinde halkta rıza üretme politikalarıyla ilerliyor. Kalkınma Yolu Projesi’nin başlangıç noktası olan Büyük Fav Limanı’nın 2025’in ortalarından itibaren faaliyete girmeye başlayacağını kaydeden Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi, IKBY’nin Kalkınma Yolu Projesi’nin kendi topraklarından geçmesini talep ettiğini belirtmesi dikkat çekti. Irak Ulaştırma Bakanı Sadavi, Türkiye, Irak, Katar ve BAE arasında imzalanan ‘Kalkınma Yolu Projesi” hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Turizm bölgesi olacakmış
54 km2 büyüklüğünde inşa edilecek Fav Limanın 2025 yılının ortalarından itibaren faaliyete girmeye başlayacağını kaydeden Sadavi, “limanda büyük bir askeri üs, petrokimya rafinerileri, doğal gaz depolama tesisleri ve su arıtma tesislerinin yer alacak. Limanın çevresinde konut ve sanayi bölgeleri inşa edilecek. Fav Yarımadası Ortadoğu’nun en büyük sanayi ve ‘turizm bölgesi’ ve Kalkınma Yolu Projesi’nin kalbi olacak” dedi.
Bakanlar kurulu koordinasyonu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22 Nisan’daki Irak ziyaretinde Türkiye, Irak, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalanan dörtlü mutabakat zaptı çerçevesinde Kalkınma Yolu Projesi’nde sürecin takibi ve koordinasyon için Bakanlar Kurulu’nun kurulacağını söyleyen Sadavi, komşu ülkelerin de projeye katılımına açık olduğunu ifade etti.
Ürdün ve İsrail’in adı anılmadı
İran’ın projeye katılması için kapılarının her zaman açık olduğunu kaydeden Sadavi, “Taraflar arasında görüşmeler oldu ve olumlu sonuçlar var” dedi. Irak’ın proje konusunda hiçbir aktörle siyasi rekabet içerisinde olmadığını ve projeyi siyasetten uzak tutmak istediklerinin altını çizen Sadavi, Mısır ile konuya ilişkin herhangi bir temasın olmadığını ifade ederken, Ürdün ve İsrail’den söz etmemesi dikkat çekti.
Proje İtalyan şirketten
PEG Infrastructure adlı İtalyan şirketin, Büyük Fav Limanı’ndan başlayarak 1200 kilometrelik otoyol ve demir yolu hatlarıyla Türkiye sınırına bağlanacak Kalkınma Yolu Projesi’nin güzergâhı konusunda fizibilite çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Sadavi, “Demir yolu projesinin krokisinin yüzde 75’i tamamlandı. Yolcu trenleri 300 kilometre hızla gidecek. Mal sevkiyatı yapacak trenlerin saatteki hızı ise 140 kilometre olacak” diye konuştu.
İtalyan şirket IKBY’yi istemedi
Bakan Sadavi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY), projeye ilişkin beklentilerine de değinerek, “Erbil ile görüşmeler yapıldı. Kürt tarafından güzergâhın değiştirilmesi konusunda öneriler geldi. Ancak öneri, İtalyan şirket ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından reddedildi. İtalyan danışman tarafından önerilen mevcut güzergâhta devam edilmesi konusunda vurgu yapıldı.” dedi. Kalkınma Yolu’nun mevcut güzergâhının maliyet ve zaman açısından daha avantajlı olduğunu söyleyen Sadavi, “Bu güzergâhta ne tünelin ne de köprünün inşa edilmesine ihtiyaç duyulmayacak. Proje kapsamında sadece bir köprü inşa edilecek” dedi.
Yol Duhok’tan geçecek
Sadavi, projenin Duhok’tan 4,5 kilometre geçerek Fişabur üzerinden Türkiye sınırına ulaşacağını ifade etti. Proje kapsamında Ovaköy’de kurulması planlanan yeni sınır kapısının yönetimi konusunda Erbil ile Bağdat arasında belirsizlik sürerken, Bakan Sadavi, sınır kapısının idaresi konusunda görüşmelerin ise yakında yapılacağını aktardı.
Türkiye’nin ‘Kalkınma Yolu’
Türkiye’nin Duhok’tan geçeceği belirtilen Kalkınma Yolu yakındaki Gare’ye KDP ortaklığıyla harekat düzenlemiş olması bir ‘yol’ temizliği olarak öne çıkıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan Nisan’da yapılan MGK toplantısıyla ilgili yayımlanan basın açıklamasında, “Komşumuz ırak ile oluşturulan stratejik iş birliği zemininin her geçen gün güçlenmesinden memnunuz” diye belirtildi. Irak’la stratejik işbirliğinin asıl amacının, Ovaköy Sınır Kapısı’ndan başlayıp Bağdat’a, oradan da Suudi Arabistan’a kadar uzanacak olan ‘Kalkınma Yolu’ ile İsrail, Körfez ülkeleri ve Suudilerin doğalgazı ve petrolü boru hatları ile Avrupa’ya taşınmak istenmesinden kaynaklı olduğu açıklamalarda yer bulmuyor.
Operasyon hazırlıkları tamamlandı
Bakan Sadavi’nin Mısır’la bir temasımız yok derken İsrail’den söz etmemesi dikkat çekici. Hakan Fidan, Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın peş peşe Bağdat ve Erbil’e yaptıkları ziyaretlerin hedefinde, ‘Kalkınma Yolu’ projesinin güvenliğini tesis etmek. Bu süreçte ziyaretler ABD’ye ve sonra yine Bağdat’a yapılmıştı. KDP ve TSK Gare bölgesinde 161 köyü zorla boşaltması dikkat çekerken, bölgeye yönelik operasyonlar için hazırlık süreci tamamlanmış durumda.
Ovaköy sınır kapısı
ABD’nin ‘Kalkınma Yolu’ projesini desteklediği F16’lar için gerekli olan kitlerle yeni F16 savaş uçaklarını Türkiye’ye verme kararıyla ortaya çıkıyor. Habur’un karşısındaki Halil İbrahim Sınır Kapısı’nın devralınması için Bağdat’la anlaşan Türkiye, Ovaköy Sınır Kapısı’nı açmaya hazırlanıyor. Türkiye’nin Körfez’e erişimini kolaylaştıracağı belirtilen açıklamalarda, Suudi Arabistan’daki Arar Kapısı’nın aktifleştirilmesi için Suudi yetkililer ile görüşmeler yapıldığı ve anlaşmaya varıldığı ifade ediyor.
GAP suyu körfeze taşınacak
Kalkınma Yolu ve Ovaköy Sınır Kapısı’nın faaliyete geçmesi için stratejik anlaşmalarda Irak’ın en büyük talebi Fırat ve Dicle nehirlerinden daha fazla su akışı için teminat verilmesi. Türkiye’nin GAP projesi kapsamında bölgede barajlar kurulurken suyun Suudi Arabistan’a kadar ulaştırılma hedefi dönemin Başbakanı Demirel tarafından dillendirilmişti. Diğer yandan barajların kurulduğu günden bu yana Irak ve Suriye’ye, son yıllar da ise Kuzey ve Doğu Suriye Özerk bölgesine yönelik uygulamalarıyla sular bir baskı aracına dönüştürüldü.
Kalkınma Yolu’ndan gaz ve petrol
İsrail’in Akdeniz’deki en büyük doğalgaz sahası ‘Leviathan’ sahasıdır. İsrail’in hedefi, büyük miktarlarda gaz üretimini gerçekleştirip Avrupa’nın enerji ihtiyacına yanıt vermek. Bunu yapmanın önündeki en büyük engellerden biri ise Gazze idi. İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının temel amacı Gazze’nin kontrolünü tamamen eline geçirip insansızlaştırarak, Leviathan sahasının en zengin doğalgaz yataklarına sorunsuz ulaşmak. Kalkınma Yolu’nu ABD, AB, Irak ve diğer körfez ülkelerinin tümünün desteklediği, on binlerce Filistinliye uygulanan soykırım karşısında takındıkları tutuma bakınca anlaşılmakta.
