Kürt coğrafyasında inşa edilen barajlardan çiftçiye su iletilmemesi sonucu yeraltı suyu kullanımı arttı. Bunun sonucunda ortaya çıkan obruklar halkın can güvenliğini tehdit eden boyutlara ulaştı
Konya coğrafyasında yeraltı sularının aşırı kullanımı sonucu ortaya çıkan yüzlerce obruk oluşumu Kürt coğrafyasına kayarken bölgede dev obruklar ortaya çıktı. Êlih’te (Batman) 100 metre çapında obruk oluşumunun ardından Harran Ovası’nda pamuk tarlalarının ortasında 15 metre çapında ve 10 metre derinliğinde obruklar oluştu. Harran’ın Ballıca ve Karaali mahallelerinde yaşanan obruk oluşumu halkta tedirginliğe yol açarken, bölgede bulunan devasa barajlar çiftçilere su verilmemesi ve üreticinin yeraltı sularına mahkum edilmesinden kaynaklı.
Êlih’te 100 mt çapında obruk!
Obruk oluşumun yaşandığı tarla sahibi Çiftçi Mustafa Dağ, “Çukurlar 4-5 yıldır devam ediyor. Her yıl yaklaşık on çukur oluşurken, oluşan çukurları kendi imkanımızla kapattık. 5-6 yıl önce yetkililere bildirdik gelip baktılar Konya’da böyle obruklar oluştuğunu da söylediler. ‘Bir şey olmaz buraya’ deyip çekip gittiler bir daha geri dönmediler” dedi. Diğer yandan geçtiğimiz yıl Êlih’te , çapı 100 metreyi bulan obruk oluşmuştu. Diyarbakır Jeoloji Mühendisleri Odası 2’nci Başkanı Dr. Mehmet Şefik İmamoğlu, “Şu anda en tehlikeli obruk sıralamasında İç Anadolu Bölgesi’nde Konya yöresinin olduğu alanlar birinci sıradadır. Güneydoğu Anadolu bölgesi de artık ikinci sıra da diyebiliriz” diye belirtmişti.
Halk yeraltı suyuna mahkum
Obruklar Amed’den (Diyarbakır) Sêrt’te (Siirt), Rîha’dan (Urfa) Mêrdîn’in Dêrik ve Şemrex (Mazıdağı) ilçelerine kadar görülmeye başlanan obruklar yeraltı suyunun yoğun kullanımından kaynaklı olduğu biliniyor. Tarımsal faaliyetler için yer altından derinliklerinden çekilen sular jeolojik bir boşluklara neden oluyor. Bu boşluk daha sonra çökerek obruklar oluşuyor. Obruk oluşumlarının yaşandığı Kürt il coğrafyalarında tüm akarsuların inşa edilen devasa barajlara toplanmasıyla birlikte çiftçiye buradan suyun iletilmemesi sonucu çiftçiler yeraltı suyuna ve dolayısıyla elektrik şirketi DEDAŞ’a mahkum edildiler.
RÎha’da yeraltı suyu 250 mt’de
Rîha’da elektrikli motopomplarla yapılmak zorunda bırakıldığı bölgelerde arazi sulamaları, yıllık 7,25 milyar kWh elektrik tüketimiyle gerçekleşirken, yeraltı sularının hızla tükenmesine yol açıldı. Diğer yandan Ekili tarlaları sulama sezonunda DEDAŞ tarafından elektriksiz bırakılan çiftçiler üretim yapamaz hale geldi. Barajlardan su verilmeyen çiftçiler yeraltı sularını yerin 250 metre derinliğinden çekerek kullanmak zorunda bırakıldı. Obrukların en çok yaşandığı Konya coğrafyasında da yeraltı sularının 500 metre derinliklerden çekilmek zorunda olunması obrukların oluşumunda en temel neden olarak öne çıkmakta.
50’den fazla baraj var su yok!
Düne kadar su zengini olan Kürt coğrafyasında nerede akan akarsu, nehir, dere varsa önüne bentler kurup inşa edilen 50’yi aşkın barajın ardına hapsedilen suya halkın erişemi engellenirken, halk ise kuraklık ve susuzlukla yüz yüze bırakılmış durumda. Burnunun dibindeki barajlardan su alamayan halk suya ulaşmak için yeraltına sondaj yaparak enerji ile çalışan pompalar aracılığıyla hem susuzluğunu hem de tarımsal suyu elde etmeye çalışıyor. Ancak çok pahalı olan bu yol DEDAŞ eliyle çok daha pahalı hale getirilirken, su ve elektrik sorunu halkın öfkesini her geçen gün arttırırken, obruk oluşumu sayısının giderek artması ve büyümesi hem çiftçiliği hem de halkın güvenliğini tehdit etmeye başladı.
EKOLOJİ SERVİSİ
