Munzur Gözeleri’ndeki barakalarda seyyar satıcılık yapanların, doğaya yönelik tavırları tepkilere neden oluyor. Şanlı, ‘Bu bölgenin yapılaşmaya açılmasının adımı’ dedi
Dersim’in Ovacık ilçesinde bulunan Munzur Gözeleri, piknikçilerin ihtiyaçlarının giderilmesi için kurulan ve “stant” olarak nitelendirilen seyyar satıcıların “kirlilik” tehdidi altında. Gözeler çevresinde tatilci ve piknikçilere ürünlerini satmak için kurulan barakalarda faaliyet yürüten seyyar satıcıların hem insanlara hem de doğaya yönelik saldırgan tavırları, Munzur Gözeleri etrafından bulunan köy sakinlerinde rahatsızlık yaratıyor. Alevi inancında kutsiyet atfedilen gözelerin kirletilmesi, doğasına zarar verilmeye çalışılması tepkilere neden oldu. Gözelerde bulunan taşların üzerinde yemek artıkları, pet şişler, içme sularının içinde soğutulması için konulan meşrubatlar göze çarpıyor. Kirliği önlemek için köylüler girişimde bulunsa da stant kuranlar tarafından engelleniyor. Barakalar kurarak satış yapanların çevreyi kirletmesi ve barakaları yapılaşmanın ilk adımı olarak değerlendiren yöre halkının tepkisi daha da artırıyor.
Sit alanına stant
Kaymakamlık izni ile kurulan onlarca standın Alevi inancı ve bu inançla bütünleşen doğanın tahrip edilmesini değerlendiren Derviş Cemal Ocağı’ndan Pir Ahmet Şanlı, Munzur Gözeleri’ni korumak isteyen dernekler ve köylülerle birlikte mücadele ettiklerini söyledi. Gözelerin rant ve yapılaşmaya açılmak istendiğini ve buna yönelik projeler olduğunu bildiklerini dile getiren Şanlı, bu projelerin doğaya zarar vereceğini ve Alevi inancını yok edeceğini vurgulayarak, buna izin vermeyeceklerini kaydetti. Önceki yıl sadece Munzur Gözeleri’nin içinde 37 stant kurulduğunu belirten Şanlı, “Geçen yıl stant açanalar o kadar çoğaldı ki doğa kendini koruyamaz hale geldi. Hatta bu köyün içme suyu yani rezervinin yakınına kadar gelmişlerdi. Baktık ki içme sularını soğutuyor veya içinde bulaşık yıkıyorlar. Stant açanlara buranın sit alanı içerisinde olduğunu ve stant kurulamayacağını söyledik. Suyun karşı tarafında stant kurulması için bir alan var. Logar, elektrik, içme suyu sistemi ve her şey mevcut. Orada stant kurmalarını söylesek de kabul etmediler” diye konuştu. Munzur Gözeleri’nin Aleviler için bir inanç yeri, tapınak, mabed olduğunu vurgulayan Şanlı, “Gözenin içerisinde otopark olarak kullanılan alanın kapatılması için uğraş verdik. Sonunda araçların girişini engellemek için büyük kayalıklarla kapattık. Burası bizim tapınaklarımızdan biri ve zarar gelen her şeyden korumaya çalışıyoruz. Bazı stantçılar kavga çıkarttı. Jandarma çağırdılar ve yine ruhsatsız iş yaptıkları için onlara cezalar kesildi. Stant açanlardan birisi ‘Bizim arkamız sağlam, kimse bize dokunamaz’ gibi söylemlerde bulundu. Provokasyon olarak gözelerde bulunan taş masaları kırdılar. Ben öğrendikten sonra jandarmalar beni aradı ve fotoğraf çekmemi istediler. Dikkatimi çekti, masaları kırarken taşla değil, çekiçle kırmışlar. Bununla ilgili karakolda ifade verdim. Hatta ifade tutanağını imzalarken dikkatimi çekti, beni şüpheli sanık olarak yazmışlar. Ki o gün gözelere gittiğime dair hiçbir kanıt yok. Hatta burada benim gitmediğime dair birçok kanıt var” ifadelerini kullandı.
Stant kuranların bu sefer taşların kırıldığına dair köy halkını suçladığını dile getiren Şanlı, bu provokasyonların bilinçli olarak yapıldığını dile getirdi. Hiçbir kanıt olmadan bu şekilde iftiralara maruz kalındığını ifade eden Şanlı, “Bu kişilerin tek amacı olayı provoke etmek. Bu provokasyonu kullanarak tekrardan stant açıp, buraları kirletecekler. Bu yüzden devlet tarafından el konulup, projelerini meşrulaştırmak amacıyla sistemli olarak burayı kötülemeye çalışıyorlar. Devlet de en sonunda ‘Siz bir şey yapamıyorsunuz, ben alıyorum, şu projeleri yapacağım’ diyerek zeminini oluşturuyorlar. İnanç yerimiz de ihale edilip devlet eliyle yok edilmeye çalışılıyor. Son 2 yıldan beri sürekli projeler üretiliyor. Bu en son ihaleye çıkan projede de geçen yıl getirildi. Munzur Gözeleri’ni yok etmek için uğraş veriyorlar. Biz köylüler, dernekler olarak buranın korunması için elimizden geleni yapacağız” dedi.
Devletin gözeler projesi
Yöre halkı tarafından kutsal kabul edilen Munzur Gözeleri, “turizme açılacağı” iddiasıyla bir süredir hedefte. Bölgedeki “görüntü kirliliğini gidermek” gerekçesiyle Tunceli Valiliğin koordinesinde Fırat Kalkınma Ajansı (FKA) tarafından hazırladığı proje, Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca Haziran 2019’da onaylandı. Kent halkı, belediyeler ve sivil toplum örgütlerine danışılmadan hazırlanan 8 milyon liralık proje, ahşap yoğunluklu planlansa da, Munzur’un üzerine çelikten köprüler inşa edilecek. Yine yapılması planlanan iki otoparktan biri hemen gözelerin yanı başında, diğeri ise Gözeler köyü yakınında inşa edilecek. Camping stant üniteleri, kurban kesme ve piknik yerleri de köyün yakınlarında yapılacak. Projenin tamamlanmasının ardından ise gözelere girişlerin ücretli hale getirileceği belirtiliyor
Ayşe Sürme/Dersim-MA
