Erdoğan, Minbic ve Kuzey Suriye’ye operasyona yeşil ışık yakması için Putin’le görüştü. Ancak Rusya’nın İdlib konusunda Türkiye’yi sıkıştırdığı öğrenildi. İngilizler ve Arap devletleri ise Esad’ı kabullenme adımları atıyor
AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün Moskova’da Suriye gündemiyle bir araya geldi. Erdoğan, beraberinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, MİT Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ı da götürdü. Gazetemiz baskıya girdiği saatlerde görüşmeye dair herhangi bir açıklama gelmezken, Erdoğan’ın “güvenli bölge” diyerek Fırat’ın doğusu ve Minbic’e operasyon izni koparmaya çalıştığı, Putin’in ise İdlib operasyonunu masaya koyduğu belirtiliyor. Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Nazım Daştan’ın haberine göre, Kürt karşıtı bir kazanım için ABD ile Rusya arasında mekik dokuyan AKP, izin koparmaya çalıştığı operasyon için şu ana kadar istediğini elde edemedi. Fırat’ın batısında ise selefi örgütlerle birlikte kontrolünü elinde tuttuğu İdlib’de gittikçe zorlanıyor. Erdoğan ile Putin karşılıklı pazarlıklar sürdürürken, iç savaşın başlangıcında Esad karşıtı Arap ülkelerin başında gelen Ürdün yeniden Şam rejimiyle yakınlaşmaya başladı. İdlib’in terör örgütü olarak kabul edilen Heyet Tahrir El Şam’a (HTŞ/El Nusra) bırakılması, Rusya ve Suriye rejimine bölgeye operasyon yapabilmek için bulunmaz bir fırsat yarattı. İdlib ve bölgenin HTŞ’nin kontrolüne geçmesi Rusya ve Türkiye arasında varılan Soçi anlaşmasını geçersiz kıldı. Rejim güçleri günlerdir HTŞ’nin ilerlediği yerleri hem karadan hem de havadan vurmaya devam ediyor. Türkiye son günlerde “Fırat’ın doğusu” diye gönderdiği sevkiyatın hepsini İdlib’in karşı tarafına yönlendirdi. Suriye rejimi ve İran’a bağlı güçlerin HTŞ’yi vurması üzerine, HTŞ daha önce tasfiye ettiği grupları Feylek El Şam çatısı altında toplayarak, rejime karşı mevzilendirdi. HTŞ, bu şekilde Suriye rejiminin saldırılarının önüne geçmeye çalışıyor.
Moskova’nın tek gündemi
Suriye savaşında büyük bir krize neden olan İdlib için, bugüne kadar onlarca görüşme gerçekleştirildi. Bir yenisi de dün yapıldı. Görüşmenin detaylarının ne olacağı, Türkiye’nin masaya ne götüreceği ve Rusya’nın ne isteyeceği merak edilse de kaba hatlarıyla biliniyor. Türkiye görüşme öncesi toplantıda birçok meselenin gündeme geleceğini belirtti, Rusya ise görüşmenin İdlib gündemi altında gerçekleşeceğinin altını çizdi. Rusya Soçi’de varılan “Silahsızlandırılmış bölge” anlaşmasına Türkiye ve denetimindeki grupların uymadığını en üst perdeden sıklıkla dillendirdi. Bu sebeple Rusya İdlib krizinin bu yıl içinde rejim lehine bitmesini istiyor ve dayatıyor.
Türkiye yanıt alamıyor
Türkiye, İdlib’e karşı Minbic’i ve Fırat’ın doğusunu istiyor. Ancak Minbic sınırlarına rejim ve askerlerini konumlandırarak güvenlik alan Rusya’nın bu talebe sıcak bakmayacağı düşünülüyor. Rusya’nın Türkiye’ye “İdlib’de üstüne düşenleri yap” dayatmasında bulunacağı, Türkiye’nin ise girişimlerinin sonuç vermemesi üzerine zaman kazanmaya dönük hareket edeceği öngörülüyor. Rusya’nın Türkiye’nin zaman talebine sunulacaklara göre cevap vereceği belirtiliyor.
İngiltere Şam’la görüşüyor
Diğer taraftan ABD ile Türkiye yakınlaşması sahada karşılık bulmuyor. Körfez ülkelerinin yanı sıra Ürdün de, 7 yıl aradan sonra Şam’daki büyükelçiliğini açacağını duyurdu. Sünni Arap devletlerin Şam ile yakınlaşması, Suriye rejimini tekrar tanımak olarak algılanıyor. Ürdün’ün yaklaşımı ise, İngiltere’nin yaklaşımı olarak görülüyor. 1946 yılında bağımsızlığını kazanan Ürdün, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra İngiltere tarafından kurulan bir manda yönetimi. Bu gelişme, İngiltere’nin de Şam hükümetini tanıdığı anlamına geldiği yönünde yorumlar öne çıkıyor. Bölgedeki bazı kaynaklar, İngiltere’nin bu kapsamda daha önce hem Rusya hem Şam hükümeti ile birçok diplomatik görüşme gerçekleştirdiğini kaydetti.
Rusya: Durum kötüye gidiyor
Erdoğan’ın uçağı daha Moskova’ya havalanmadan Rusya’dan kritik bir açıklama geldi. Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi Direktörü Korgeneral Sergey Solomatin, İdlib’deki ‘gerilimi azaltma bölgesi’nde durumun kötüye gittiği konusunda Türkiye’ye bilgi verdiklerini ifade etti. Basın toplantısı düzenleyen Solomatin, El Nusra’nın (HTŞ) Ebu Duhur ile Ebu Şarc yerleşimlerinde Suriye ordusuna saldırdığını belirtti. Saldırının 150-200 militanı taşıyan yüksek kalibreli silah yüklü 15-20 arazi aracıyla tüm taraflardan düzenlendiğini belirten Solomatin, Suriye ordusunun saldırıyı püskürttüğünü ve militanların kayıplar vererek çıkış noktalarına kaçtıklarını bildirdi. Solomatin, Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi olarak Türkiye’yle işbirliği yaptıklarını ve Ebu Duhur ile Ebu Şarc yerleşimlerindeki durum hakkında Türk tarafına hemen bilgi verdiklerinin altını çizdi. Türkiye ile Rusya arasında Eylül 2018’de yapılan anlaşma, Suriye ordusunun İdlib’e askeri harekâttan vazgeçmesi karşılığında bir güvenli bölge oluşturulmasını ve militanların buradan çekilmesini öngörüyordu. Rusya Suriye ordusuna, Türkiye de silahlı örgütlere garantör olmuştu.
DIŞ HABERLER
