Portekiz sömürgeciliğine karşı mücadele eden, bağımsızlık mücadelesinin sembollerinden Mozambikli direnişçi Marcelino dos Santos yaşamını yitirdi.
Mozambik Kurtuluş Cephesi’ni kurarak Mozambik kurtuluş mücadelesini ateşleyen üç isimden biri olan komünist Marcelino dos Santos, 90 yaşında hayatını kaybetti. Devlet Başkanı Filipe Nyusi; Pemba şehrinde, “Yoldaş Marcelino dos Santos’u, sembol ismimizi kaybettik” açıklaması yaptı. Nyusi, 2015 yılında ulusal kahraman ilan edilen Santos için devlet töreni düzenleneceğini duyurdu. Binlerce Mozambikli sosyal medya üzerinden üzüntüsünü paylaşırken, Güney Afrika’nın iktidar partisi Afrika Ulusal Kongesi de Santos için başsağlığı mesajı yayınladı.
Portekiz sömürgeciliğine karşı 1962’de kurulan Mozambik Kurtuluş Cephesi’nin (FRELIMO) kurucu üyelerinden olan ve yıllarca partinin genel başkan yardımcılığını yürüten Santos, hayatını ülkesine adamış bir lider olarak biliniyordu. FRELIMO Genel Başkanı Eduardo Mondlane’nin bombalı saldırıyla öldürülmesi sonrası partinin yönetimine geçen üç kişilik konseyin üyesi Santos, aynı zamanda komünist ideolojiye sıkı bağlılığı ve şair kişiliğiyle tanınıyordu. Santos, genç yaşlarda eğitim için gittiği Lizbon ve Paris’te sömürgecilik karşıtı çok sayıda örgütün kuruculuğunu ve liderliğini de yapmıştı.
Ülke ve bağımsızlık
1962 yılında FRELIMO’nun kurulmasıyla, 1964 yılında silahlı mücadele başlamasıyla Portekiz sömürgeciliği geriledi. Portekiz’de 25 Nisan 1974’teki Karanfil Devrimi, sömürge topraklarından çekilme sürecini başlatınca Mozambik 25 Haziran 1975 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Mozambik Halk Cumhuriyeti kuruldu ve Devlet Başkanı olarak FRELIMO lideri Samora Machel oldu. Mozambik çok etnisiteli ve dinmezhepli bir ülke. En büyük etnik grup Makualar. Diğerleri Tsonga, Yao, Makonde, Swahili, Chewa, Shona… Mozambik nüfusunun yüzde 56 kadarı Hristiyan. (Yüzde 28’i Katolik, yüzde 10.9 Evangelist, yüzde 1.3 Anglikan) Müslüman nüfus oranı yüzde 18 kadar. Ülkede; Makuaca, Portekizce, Tsongaca, Chilomwece, Senaca, Chuwaboca gibi 40 dil-lehçe konuşuluyor. Portekizce ise resmi dil.
MAPUTO