Lezgin Akdeniz/Diyarbakır-MA
Sokağa çıkma yasağının başladığı 2 Aralık 2015 tarihinden sonra 103 gün süren abluka ve operasyonların ardından 10 Mart 2016 tarihinden bu yana yıkımın devam ettiği Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesinin 6 mahallesinde taş üstünde taş bırakılmadı. Kamulaştırma kararı ardından az hasarlı veya hasarsız binaların da yıkılmasıyla mahalleler dümdüz edildi. TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu (İKK) tarafından hazırlanan “Sur Raporu”nda, tarihi ilçede çatışmaların yaşandığı Cevatpaşa, Hasırlı, Dabanoğlu, Savaş, Cemal Yılmaz ve Fatih Paşa mahallerinde yer alan aralarında 87’si tescilli, 247’si tescile değer toplam 4 bin 985 yapının yıkıldığı belirtildi. Yıkılan yapıların yanı sıra ilçenin yüzde 70’ine tekabül eden 6 bin 300 parsel için de Bakanlar Kurulu tarafından “acele kamulaştırma” kararı alındı. Bu kararla birlikte birçok yapı yıktırılarak yerlerine yeni ve iki katlı evler inşa edilmeye başlandı. Dünyanın en uzun sokağa çıkma yasağı uygulamasının devam ettiği Sur’daki 6 mahallenin muhtarları da ceplerinde taşıdıkları mühürleriyle kentin dört bir yanına göç etmek zorunda bırakılan yurttaşlara hizmet vermeye devam etti. 31 Mart’taki yerel seçimlerde yok edilen 6 mahalle için muhtarlık seçimi de yapılacak.
Seçmene ulaşamıyorlar
Sadece isimleri olan mahallelerde muhtar adayı olanların işi bir hayli zor. Çünkü ortada kapılarını çalabilecekleri, sokaklarını gezebilecekleri, işyerlerini ziyaret edebilecekleri bir mahalle yok. Muhtar adayları, propaganda faaliyetlerini şimdilik telefonlar üzerinde yaparak mahallelilere ulaşmaya çalışıyor. Adaylar, üzerinde isim, fotoğraf ve mahalle isimleri bulunan afişleri ise Sur ilçesinin diğer mahallelerinde bulunan iş yerlerinin camları ve evlerin duvarlarına asıyor.
Mahalleye giremiyor
6 yasaklı mahallede yaklaşık 24 bin kişi göç ederken, yine ilçede “kentsel dönüşüm” kapsamına alınan Alipaşa ve Lalebey mahallelerinde yaşayan yurttaşlar da göç ettirilmiş durumda. Bu iki mahalledeki muhtar adayları da benzer çalışmalar yürütüyor. Yasağın hala sürdüğü 6 mahallede muhtar adaylıklarına yoğun bir ilgi var. 6 mahallede 24 kişi muhtar adaylığı için başvuruda bulundu. Sokağa çıkma yasağıyla birlikte Cemal Yılmaz Mahallesi Muhtarı Koçero Topdemir, mahallesine giremiyor.
Halk dönmek istiyor
Yerinden edilen Sur sakinlerinin ikametgah adreslerinin yıkılan mahallelerinde olduğunu aktaran Topdemir, “Mahalleden zorunlu bir şekilde çıkanlar şehrin diğer ilçelerinde kiralık evler tuttu. Kentten çıkıp batıya giden çok az aile var. Geriye kalan çoğunluk Diyarbakır’dan çıkmadı. Kimse ikametgah adresini değiştirmedi. Herkes şu an dümdüz edilen mahallede kayıtlı. Ve göç etmek zorunda kalanlar mahallelerine dönmek istiyor” dedi. Yasaktan önce mahallesinde yaklaşık 2 bin evin olduğunu, kamulaştırma kararı ile taş üstünde taşın kalmadığını belirten Topdemir, kendi mahallesinde, yapılacak evlerin yıkılan evlerden az olmasının, yurttaşların büyük bir bölümünün kesin olarak geri dönemeyeceğini gösterdiğini söyledi.
