8 kadın örgütü, Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik saldırılarına karşı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres ve BM kuruluşlarına mektup göndererek hava sahasının kapatılmasını istedi
Kuzey ve Doğu Suriye’de faaliyet yürüten Kongra Star öncülüğündeki 8 kadın örgütü, BM Genel Sekreteri António Guterres’e elektronik posta aracılığı ile ortak bir mektup gönderdi.
Mektup, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne de gönderildi.
Kongra Star yöneticilerinin verdiği bilgiye göre, İngilizce ve Arapça yazılan mektupta, BM’nin sorumluluklarını yerine getirmesi istendi. BM’yi Türkiye’nin uluslararası hukuku ihlal eden saldırılarına son vermesi için girişimde bulunmaya çağırdı.
Türkiye, Ankara patlamasını gerekçe göstererek Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik 4 Ekim’de saldırı başlatmıştı. Hala devam eden bombardımanlarda alt yapılar ve hizmet binaları hedef alınırken çok sayıda kişi de yaşamını yitirdi ve yaralandı.
Kadınların mektubu şöyle:
“4 Ekim 2023’ten bu yana Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ne (AANES) ve bölgede yaşayan, kendilerini yöneten Kürt, Arap, Ermeni, Çerkes, Türkmen ve Süryani halkına karşı tekrarlanan saldırıları, bizi bu konuyu ele almaya yöneltti. Size ve Birleşmiş Milletlerin tüm halklarına Açık Mektup yazıyoruz. Kuzey ve Doğu Suriye kadın hareketleri ve destek ağları olarak sizleri, uluslararası hukuk ilkeleri ve Birleşmiş Milletler’in hedefleri doğrultusunda sorumluluk almaya çağırıyoruz. Türk devletinin mevcut saldırganlık eylemlerine son vermesi için derhal harekete geçmenizde ısrar ediyoruz. BM Şartı’nın önsözünün ilk cümlesinde, ‘Biz, Birleşmiş Milletler halkları olarak, gelecek nesilleri savaş belasından kurtarmaya kararlıyız’ deniyor. Bizler Kuzey ve Doğu Suriye’de yaşayan kadınlar olarak bu ‘savaş belasını’ yine dramatik bir şekilde yaşıyoruz.
Türkiye, 4 Ekim 2023’te Dışişleri Bakanı tarafından yapılan basın açıklamasıyla Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ne savaş ilan ederek bölgenin altyapısına yönelik kapsamlı saldırı tehdidinde bulundu. Türkiye, saldırganlığını gerekçelendirirken, PKK’nin 1 Ekim’de Ankara’da gerçekleştirdiği eylemi gerekçe göstererek, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni bununla bağlantılı olmakla suçladı. Geçmişte Türkiye, Kuzey ve Doğu Suriye’deki özerk bölgeye yönelik saldırganlık savaşını meşrulaştırmak için, Kasım 2022’de İstanbul’un kalabalık şehir merkezine bilinmeyen güçler tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırı gibi saldırıları defalarca kullandı. Böylelikle Kuzey ve Doğu Suriye’deki bölgeyi istikrarsızlaştırma, nüfusunu azaltma ve işgal etme yönündeki siyasi niyetini gizliyor ve bu bağlamda işlenen insan haklarını ve savaş suçlarını meşrulaştırmaya çalışıyor. Türkiye, 2012’deki devrimden bu yana, Kuzey ve Doğu Suriye’de Kürt halkının tüm halkların kendi kendini yönetebileceği alternatif bir demokratik toplum modeli geliştirmesini engellemek için her fırsatı değerlendirdi. Halihazırda Türkiye, 4 Ekim’deki deklarasyondan bu yana Kuzey ve Doğu Suriye halkına yönelik saldırı eylemleriyle defalarca savaş suçları işlemiş ve insan haklarına saldırılarda bulunmuştur.
70’in üzerinde saldırı
Nüfusu yıpratmak amacıyla bugüne kadar hava saldırıları, drone saldırıları ve ağır silahlarla sivillere, sivil nesnelere, köylere, ikamet ve çalışma yerlerine, hayati altyapıya 70’in üzerinde kasıtlı saldırı gerçekleştirdi. Temel elektrik, su ve yiyecek tedariklerini reddederek fiziksel ve psikolojik olarak. Bu, sivillerin, yaralıların ve hastaların korunması da dahil olmak üzere uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlalidir; Cenevre Sözleşmeleri ve Roma Tüzüğü’nde yer almaktadır.
Kaçırılan kadınlar
Güncel bu saldırıların yanı sıra, Türkiye’nin uluslararası hukuka aykırı olarak işgal ettiği Efrîn ve Serê Kaniyê bölgelerindeki sivil halkın korunmasının bugüne kadar garanti altına alınmadığını da belirtmeyi üzerimize düşen bir sorumluluk olarak görüyoruz. Silahlı çetelerin yağma ve yıkımları, sivil halka ve özellikle kadınlara yönelik işkence ve şiddet, insanların ortadan kaybolması ve dış nüfus gruplarının yerleşimi, insanların günlük yaşamının bir parçası olan insan hakları ve savaş suçlarının örnekleridir. İşgal altındaki Efrîn Bölgesi’nde 2018 yılından bu yana 250’den fazla kadının kaçırıldığını biliyoruz. Ayrıca yerleşim alanlarına yönelik sürekli saldırılar da yaşanıyor. Örneğin Türk ordusu ve çeteleri 5 Ekim 2023 tarihinde Şara ve Şerawa’da birçok köyü bombaladı. Kadın hareketleri ve dernekleri olarak sadece Türkiye’nin insan haklarına ve halka karşı işlenen savaş suçlarına karşı çıkmıyoruz, aynı zamanda kadın haklarının kısıtlanmasının, siyasi ve toplumsal katılımı ve eşi benzeri olmayan kadınların özgürlüklerini güvence altına alan toplumsal modelin yok edilmesi tehlikesine de dikkat çekiyoruz.
20 yıl önce biz Kuzey ve Doğu Suriye kadınları örgütlenmeye başladık. 2012 devriminden bu yana, temelinde kadın özgürlüğünün yer aldığı demokratik bir sistemin inşasında kadınlar olarak sorumluluk aldık. Güçlü, çok etnikli bir kadın hareketine dönüştük. Bağımsız kadın yapıları, konseyleri ve dernekleri kurduk ve toplumda kadının özgür olmadığı bir yaşamın artık düşünülemeyeceği bilincini yakaladık. Bu yapıları ve kadınların durumunu daha da iyileştirmek için her gün tüm siyasi organlara ve sosyal kurumlara katılıyor ve mücadele ediyoruz. Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınların haklarının tanınması, toplumsal ve siyasal katılımlarının tanınmasıyla bu şekilde oluşturulan sistem, Orta Doğu’da benzersizdir ve bölgedeki tüm kadınlar ve tüm insanlar için büyük fayda sağlamaktadır. Kadınlar olarak IŞİD’e karşı mücadeleye katıldık ve büyük fedakarlıklar yaptık çünkü toplumumuzu ve burada yaşayan tüm halkları korumak bizim doğal sorumluluğumuz olduğu kadar, varoluşsal olarak da kadın olarak hayatlarımızı ve özgürlüğümüzü savunmaktır. Kadın hareketinin kazanımlarını IŞİD’in fiziki saldırılarından ve gerici, kökten dinci ideolojisinden korumanın gerekli olduğunu düşünüyoruz.
Rojava hava sahası kapatılsın
Türk devletinin AANES ve altyapısına yönelik mevcut savaş ilanı ve saldırıları aynı zamanda bölgedeki güçlü kadın hareketine yönelik saldırılardır. Bunlar, Türkiye’nin siyasi liderliği tarafından da temsil edilen kökten dinci ve kadın düşmanı bir ideolojiden kaynaklanıyor. Bunlar, Türkiye’nin üç yılı aşkın süredir devam eden ve bugüne kadar siyasetin, toplumun, savunma güçlerinin ve sivillerin önde gelen 30’dan fazla kadınının hedef alınarak katledildiği İHA saldırılarının devamı ve yoğunlaşmasıdır. Mevcut saldırılarla bölgeyi istikrarsızlaştırmak aynı zamanda IŞİD’in bölgede yeniden yapılanma, örgütlenme ve yerleşmesinin de önünü açıyor. Bu durum sadece biz kadınların can ve mal güvenliğini tehlikeye atmıyor, aynı zamanda tüm dünya toplumunu da tehlikeye atıyor.
Bugüne kadar Birleşmiş Milletler’e üye hiçbir devlet, Türk devletine karşı açık bir tavır alarak veya suçlamada bulunarak kendi siyasi ilişkilerini tehlikeye atmaya yanaşmamıştır. Bunu yaparken, uluslararası hukukun etik ve değerli ilkelerine, aslında bu hukukun özünde olan önceliği vermekte başarısız oldular. Türk devletinin yıllardır devam eden savaş suçlarını sürdürmesini teşvik eden ve mümkün kılan şey, tam da Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplumun süregelen sessizliği ve uluslararası hukuka aykırı işgal politikasının cezasız kalmasıdır.
Bu doğrultuda, BM Şartı’nda belirtilen hedefler doğrultusunda sorumluluk almanız ve Türkiye’nin mevcut saldırganlık eylemlerine son vermesi için çalışmanız konusunda ısrarcı olmak amacıyla bu Açık Mektubu yazıyoruz. Türkiye’yi insan hakları ihlallerinden ve savaş suçlarından sorumlu tutmanızı talep ediyoruz. Türk devletinin gelecekteki saldırılarını ve bu bağlamda işlenen savaş suçlarını önlemek ve eylemcilerin hukuk dışı infazları için savaş uçaklarının sistematik olarak kullanılmasına son vermek için acilen Kuzey ve Doğu Suriye üzerinde uçuşa yasak bölge kurulması çağrısında bulunuyoruz. Kuzey ve Doğu Suriye’de barış, kadınların özgürlüğü, kendi kaderini tayin hakkı ve demokratik bir toplum inşa etmek için çalışan politikacılar ve kadın liderler var. Bu nedenle, uluslararası topluluğa, Birleşmiş Milletler üyelerine ve kurumlarına ve açıkça BM Güvenlik Konseyi’ne, insanları savaşlardan ve insanlığa karşı işlenen suçlardan koruma sorumluluğunu üstlenmeleri yönünde çağrıda bulunuyoruz.”
BM’ye ortak mektup gönderen kadın örgütleri:
Kongra Star
Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi
Suriye Kadın Meclisi
Rojava Êzidî Kadınlar Birliği
Ermeni Kadınlar Birliği
Suriye Kadınlar Birliği
Zenûbiya Kadın Topluluğu
Kadın Haklarını Araştırma ve Koruma Merkezi
Kaynak: ANHA
