Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 4 Kürt ilinde ekonomik krizin röntgenini çekti. Buna göre, gideri karşılamayanların oranı yüzde 48,8, ihtiyaçlarını karşılamaktan vazgeçenlerin oranı yüzde 83,4, aile içi şiddet arttı diyenlerin oranı yüzde 58,6’yı buldu. Ağırlıklı genç ve eğitim düzeyi yüksek katılımcılardan oluşan araştırma grubunun yüzde 88,6 gibi büyük bir kısmı Türkiye’de yaşanan durumu “Ekonomik kriz” olarak tanımlamıştır.
İhtiyaçlardan vazgeçildi
“Hane aylık geliriniz ihtiyacınızı karşılamaya yetiyor mu?” sorusuna yüzde 48,8’i “Hayır”, yüzde 17,1’i “evet” yanıtını verirken, yüzde 34,1’i “kısmen” diye belirtiyor. Katılımcıların yüzde 95,3’ü “Son 6 ayda alım güçlerinin düştüğünü” beyan ederken, tüm gelir grubunda alım gücünde düşme oranı yüzde 90 ve üstü olarak tespit edildi. “Son 6 ayda almaktan vazgeçtiğiniz ihtiyaçlar var mı?” sorusuna yüzde 83,4 gibi büyük bir kesimi “Evet” yanıtını verirken, yüzde 16,6’sı ise “Hayır” diyor. Yüzde 30,5’i giyim ihtiyaçlarını, yüzde 18,8’i ev/araba/ev eşyası, yüzde 17,6’sı temel ihtiyaçlar dışında her şey, yüzde 15,1’i ise temel ihtiyaçlardan vazgeçtiğini belirtiyor. Hane geliri 500 TL’den az olan katılımcıların yüzde 94,6’sı, hane aylık geliri 5 bin TL ve üzerinde olan katılımcıların yüzde 63,3’ü almaktan vazgeçtiği ihtiyaçlar olduğunu dile getiriyor. Mevcut ekonomik durumun günlük hayatını etkilediğini vurgulayan yüzde 93,9’luk gibi büyük bir kesimin yüzde 72,2’si “Temel gıda malzemelerini almakta” zorlandığını, yüzde 83,9’u “Giyim ihtiyaçlarını karşılamakta” zorlandığını, yüzde 84,1’i “Faturalarını ödemekte” zorlandığını, yüzde 56,8’i “Çocukların okul masraflarını karşılamakta” zorlandığını, yüzde 55,8’i “Kira ödemekte” zorlandığını ve yüzde 48,8’i ise “Sağlık malzemelerine vs. erişmekte” zorlandığını belirtiyor.
Yüzde 17,8 işsiz
Araştırmaya katılanların yüzde 17,8’i işsiz olup iş aradığını, yüzde 17,1’i ev içi ücretsiz işçi, yüzde 14,3’ü öğrenci, yüzde 12,1’i devlet memuru, yüzde 11,9’u işçi, yüzde 11,7’si küçük esnaf/şoför, yüzde 7’si Özel sektör, yüzde 2,8’i profesyonel meslek (Avukat, Mühendis vb. ), yüzde 2,1’i emekli, yüzde 1,4’ü marjinal sektör, yüzde 0,7’si tüccar-sanayici-iş insanı yüzde 0,5’i ziraat sektörü, yüzde 0,5’i çalışmak istemiyor, yüzde 0,2’si ise çalışamaz halde olduğunu ifade ediyor.
500 TL ile yaşayanlar
Katılımcıların yüzde 8,6’sı hane aylık gelirini 0-500 TL arasında olduğunu beyan etti. Yüzde 6,8’i 501- 1000 TL arasında, yüzde 8,6’sı 1001- 1500 TL arası, yüzde 26,6’sı 1501-2 bin 500 TL arası, yüzde 27,1’i 2 bin 501- 3 bin 500 TL arası, yüzden 15,2’si 3 bin 501- 5 bin TL arası, yüzde 7,1’i ise 5 bin 1 TL ve üstü hane aylık gelir beyanında bulunuyor. Araştırma grubunun yüzde 39,5’i SSK’lı, yüzde 29,2’sinin genel sağlık sigortası olduğu ve priminin devletçe ödendiği, yüzde 19,9’unun ise herhangi bir sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı ifade ediyor. Ayrıca yüzde 8,9’unun GSS priminin kendi ödediği, yüzde 1,4’ünün emekli sandığı, yüzde 0,7’sinin BAĞ-KUR, yüzde 0,5’inin ise özel sigortalı olduğu kaydediyor.
Araştırmanın kimliği
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 20-23 Aralık 2018 tarihlerinde Diyarbakır, Van, Urfa ve Mardin’de bir saha araştırması yaptı. 473 hanede tesadüfi yapılan ankette katılanların yüzde 54,9’u erkek, yüzde 45,1’i kadınlardan oluşuyor. Yüzde 25,2’si 18-24 yaş aralığında, yüzde 42,3’ü 25-34 yaş aralığında, yüzde 19,6’sı 35-44 yaş aralığında, yüzde 7’si 45-54 yaş aralığında, yüzde 3,7’si 55-64 yaş aralığında ve yüzde 2,1’i de 65 ve üzeri yaş aralığında bulunmaktadır. Katılımcıların yüzde 44,2’sinin evli, yüzde 52,3’ü bekâr olduğunu belirtiyor. Eğitim durumlarına göre bakıldığında ise, yüzde 7’si okuryazar olmadığını, yüzde 3’ü okur-yazar olmasına rağmen herhangi bir diplomaya sahip olmadığını, yüzde 9,8’i ilkokul, yüzde 10,7’si ortaokul, yüzde 31,5’i lise ve yüzde 36,9’u üniversite, yüzde 0,9’u ise lisansüstü mezunu olduğunu dile getiriyor.
DİYARBAKIR
