Kayyum yönetiminde olan Koza Altın’ın özelleştirme öncesi genişlemesi dikkat çekici. Koza Altın, bu kez Kırklareli’nde kendini gösterdi. Diğer yandan altın madenleri, Türkiye ve dünyanın birçok ülkesinde yaşamı yıkıma uğratıyor
Kırklareli’nin Kofçaz ilçesine bağlı Kula köyünde tamamı ormanlık olan alanda gümüş ve altın madeni açmak isteyen kayyum yönetimindeki Koza Altın İşletmeleri, Kula köyünde gerçekleştirilmek istenen projenin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci başladı. Proje kapsamında yılın 312 günü patlatma yöntemi uygulanacak. Kula köyüne 3 km mesafede 18.2 hektarlık sahada altın ve gümüş madeni çıkarılacağı belirtiliyor.
18.2 hektar orman!
Madenin açılmak istendiği Kula köyü Kırklareli il merkezinin kuzeyinde ve kuş uçuşu 27 km mesafede, Kofçaz ilçe merkezinin ise kuzeydoğusunda ve 11 km uzaklıkta yer alıyor. Proje kapsamında açılmak istenen madende açık ocak işletmeliği yapılacağı ve yaklaşık 371 bin 250 ton cevher üretimi gerçekleştirilmesi planlanıyor. 18.2 hektarlık maden sahası olarak belirlenen alanın tamamının ormanlık olması büyük bir ekolojik yıkıma neden olacağını tek başına gösteriyor.
Koza Altın A.Ş.’nin maden sahaları
Ovacık Altın Madeni, İzmir’in ilçeleri Bergama ve Dikili coğrafyasında kalan Ovacık bölgesinde yer almaktadır. Koza Altın İşletmeleri A.Ş.’nin ilk altın madenidir.
Mastra Altın Madeni, Gümüşhane’ye 22 km mesafede Demirkaynak köyünde ve 2009 yılından bu yana siyanür liçi ile altın üretimi yapılmakta.
Çukuralan Altın Madeni’nde 2010 yılında açık ocak, 2011 yılında ise yer altı üretimi başlatıldı. Yer altı Çukuralan’da çıkarılan cevher Ovacık Altın Madeni’nde siyanür liçi ile altın üretimi yapılmaktadır.
Kaymaz Altın Madeni, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesi Kaymaz köyündedir. 2011 yılında üretime başlanan madende açık ocak yöntemiyle cevher çıkarılırken yine aynı alanda siyanür liçi ile altın üretilmektedir.
Himmetdede Altın Madeni, Kayseri’ye 35 km mesafede olan Himmetdede beldesi ile Kalaba kasabası arasında yer almaktadır. Himmetdede Altın Madeni 2015 yılında faaliyete başlarken, burada da siyanür liçi ile altın elde edilmektedir.
Söğüt Altın Madeni, Bilecik’in Söğüt ilçesi Akbastepe, Korudanlık, Hayriye ve Yolocak köy alanları içinde yer alan altın madeni hazırlıkları devam ederken, işaretlenen alan Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerine ait olduğunu belirtmek gerekiyor.
Çoraklık Altın Madeni ise Ovacık Altın Madeni’ne 100 km mesafede Balıkesir’de yer almaktadır. Bu maden altın ve gümüş cevheri işlenmek üzere çıkan cevher Ovacık Altın Madeni’ne taşınması planlanmakta. Maden henüz faaliyete geçmiş değil.
Kubaşlar Altın Madeni, Ovacık Altın Madeni’nden kara yolu ile 63 km mesafede açık ocak yöntemi ile üretilecek madenden altın, gümüş cevheri işlenmek üzere Ovacık Altın Madeni’ne taşınacağı açıklanan ve ÇED süreci Şubat 2013 tarihinde tamamlanmış olan ancak henüz üretime geçilmiş değil.
Mollakara Altın Madeni, Ağrı iline yaklaşık 80 km mesafede, Diyadin ilçesinin Mollakara köyü civarında yer alan ve açık ocak işletmesinden elde edilen cevherin siyanür liçi ile altın üretimi yapılacak olan madendir. 2022 yılı ve 2023 yılında 15 ton altın üretileceği açıklanan Mollakara madeninde henüz üretim başlamış değil.
Koza Altın kim?
Koza Altın, Koza Davetiye A.Ş.’ye ait bir şirket. Koza Davetiye, İzmir’in ilçeleri Bergama ile Dikili arasında bulunan Ovacık köyünde yer alan General Ovacık Altın Madeni’ni 2005 yılında Euro-gold’dan satın aldı. Eurogold’un büyük ortağı, Avustralyalı şirket Normandy Poseidon, diğer ortakları ise Kanadalı Metal Mining ve Alman Metallgesellschaft (MG). Bergama’da altın madeni çıkaran Eurogold-Normandy, Koza Davetiye’ye satılmadan önce Amerikalı Newmont şirketine geçmişti.
‘Beraber yürüdük biz bu yollarda’
Koza Davetiye sahibi Akın İpek, R.T. Erdoğan’ın başbakan olduğu dönemde ‘beraber yürüdük biz bu yollarda’ ifadesiyle ima ettiği Fethullah Gülen’in sağ kolu olarak anılmaktadır. Gülen’le Erdoğan’ın yaşadıkları ‘sorunlar’ sonrası Akın İpek’in şirketlerine TMSF tarafından el konulurken, kendisi halen firari sanık olarak İngiltere’de yaşıyor. TMSF’nin atadığı kayyum yönetimiyle birlikte Koza Altın’ın önündeki tüm engeller, geçmişte olduğu gibi ortadan kaldırıldı.
Değeri mi arttırılıyor?
Geçtiğimiz 2021 yılı Mart ayında Koza Altın’la ilgili açıklama yapan TMSF eski Başkanı Muhiddin Gülal, hukuki süreç sonunda Koza Altın’ın Türkiye Varlık Fonu’na geçebileceğini belirtti. Gülal, “Sonuçta Varlık Fonu, Türk Madencilik A.Ş. diye bir firma kurdu. Koza Altın ülkede üretilen altının üçte birini üretiyordu. Yerli ya da yabancı ‘Talibiz’ derse satışı da mümkün olabilir” dedi. Gülal ayrıca Koza Altın’ın Ağrı’da 300 milyon dolar yatırım ile yeni bir altın madeni kuracaklarını belirterek, “Koza’da 2022-2023’te 15 ton altın çıkarmayı hedefliyoruz” ifadeleri dikkat çekiciydi. İktidarın 2023 yılıyla birlikte TVF ve TMSF elinde bulunan tüm varlıklarını satabileceği iddiaları yapılırken, Koza Altın’ın yeni maden lisans ve sahalarına sahip olması değerini arttırmakta.
Altın madeni felaketleri;
Eşme ve İliç!
İliç’te 60 milyon ton siyanür havuzuyla bölgeyi ve Fırat Nehri ile tüm havzayı yok etmeye hazırlanan altın madeni atık havuzunda yaşanan boru patlaması sonucu resmi açıklamalara göre 20 ton siyanür yüklü atığın çevreye yayıldığı iddia edilirken, atık borusunun sabah saat 5’te patladığının fark edilmiş olması 20 ton olarak açıklanan atığın çok daha fazla olacağı iddia edilmişti. İliç gibi Uşak Eşme’de de açık liç yöntemiyle işletilen madende, her biri 1600 metre uzunluğunda ve 10 metre yüksekliğindeki maden yığınları üzerine siyanür yağmurlaması yapılarak altın elde edilmektedir. Yöredeki hayvanlarda, anomali doğum, ölü doğum gibi binlerce olay yaşanmakta. 2009 yılında, aşırı yağışlar sırasında oluşan bir kaza sonucu, Eşme’de binlerce insanda siyanür zehirlenmesi bulguları görülmüş, İzmir Tabip Odası tarafından alınan 9 adet kan örneğinin hepsinde, sağlık örgütünün izin verdiği maksimum dozun 40-120 kat fazlası siyanür bulgusuna rastlanmıştır.
Romanya ve Papua Yeni Gine
1971’de Romanya’da Certej altın madeninin atık barajının patlaması sonucu 300 bin metreküp zehirli su Certeju de Sus adlı kasabayı bastı ve 89 kişi yaşamını yitirdi. 1984’te Papua Yeni Gine’de Avustralyalı şirket Broken Hill Proprietary Co.’nun işlettiği Ok Tedi Mine madeni bölgesinde 2 milyar tondan fazla işlenmemiş atık maden çevresine boşaltıldı. Zehirli atıkların bölgede yaşayan en az 50 bin kişiyi zehirlediği biliniyor.
Macaristan ve Arjantin
2000 yılında Avustralyalı Esmerelda Exploration Limited’in Romanya’daki Baia Mare madeninde yaşanan çevre felaketi Tuna Nehri’ne ve Karadeniz’e kadar uzandı. Yaklaşık 100 bin metreküp siyanürlü su Tisa ve Someş Nehirlerine karıştı. Tuna’ya ulaşan zehirli atıklar sadece Macaristan’da bin 200 tondan fazla balığın ölümüne yol açtı. 2015’te Kanadalı Barrick Gold adlı şirketin Arjantin’de işlettiği Veladero altın madeninde siyanür sızıntısı yaşandı.
Bin metreküpten fazla siyanürlü atık Potrerillos Nehri’ne karıştı. İlerleyen günlerde siyanürlü suyun 5 nehre daha ulaştığı tespit edildi.
EKOLOJİ SERVİSİ
