Petrol ve doğalgaz zengini bölyeyi yağmalayan, sınır ticareti ve kamu şirketlerine çöken KDP liderleri maaşları ödemezken servetini yurt dışına kaçırıyor. Yolsuzlukları BM raporuna da girdi
BM yayınladığı bir raporunda, Fedrere Kurdistan Bölgesi’nde en büyük yolsuzluğun Hewlêr’de yapıldığını açıkladı.
MA’nın haberine göre Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP), Federe Kurdistan Bölgesi’ndeki yolsuzluk hakkında bir rapor yayınladı. Rapora göre, KDP’nin yönettiği Federe Kurdistan Bölgesi’ndeki en büyük yolsuzluk yüzde 43 oranı ile Hewlêr’de yaşanırken, bunu yüzde 33 ile YNK’nin bölgesi Süleymaniye ve yüzde 24 ile Duhok takip etti.
BM raporunda, yolsuzluğun en çok bölgenin 20 bakanlık ve komisyonda görüldüğü kaydedildi.
Bakanlıklar aile çiftliği gibi
Bünyesinde en çok yolsuzluk yapılan bakanlıklar ise Maliye, Elektrik ve Belediye bakanlıkları şeklinde sıralandı. Federe Kurdistan Bölgesi Maliye Bakanlığı’nda yaşanan yolsuzluk oranı yüzde 25 olarak kaydedilirken, Elektrik Bakanlığı’nda yüzde 18, Belediye Bakanlığı’nda yüzde 17 oranında yolsuzluk yaşandığı aktarıldı. KDP-YNK koalisyonunda KDP’li Başbakan Mesrur Barzani, Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani. KDP’nin diğer bakanlıkları İçişleri Bakanı Reber Ahmed Halil, Adalet Bakanı Fırset Sofi, Sağlık Bakanı Saman Hüseyin Muhammed, Eğitim Bakanı Alan Hama Said Salih, Turizm ve Şehircilik Bakanı Sasan Osman Avni, Diyanet İşleri Bakanı Pıştivan Sadık, Elektrik Bakanı Kemal Muhammed Salih ile Bölge Bakanı Vala Ferid.
AKP ile derin ilişki
Barzani ailesi son yıllarda AKP yönetimiyle, askeri, ekonomik ilişkilerini geliştirmiş, bunun karşılığında TSK’ye yeni üsler açmıştı.
TSK’nin köylere basıp kimlik kontrolleri yapmasına izin vermişti. KDP Irak yönetimi karşı çıksa da AKP yönetimiyle anlaşıp petrolü Ceyhan üzerinden satıyordu. MİT ve TSK’ye yeni üsleri için yollar yapan KDP istihbarat desteğiyle çok sayıda suikaste ve SİHA saldırılarına ön ayak olması nedeniyle zaman zaman hem Federe Kurdistan’da hem Kürtlerin yaşadığı Avrupa kentlerinde protesto ediliyordu.
Gazeteci Zack Kopplin paylaştı
2022’de Barzani ailesinin devasa malvarlığına ilişkin haber yapan Amerikalı gazeteci Zack Kopplin, Barzanilerin mal varlığının bilinmeyen yönlerine ilişkin bilgiler paylaşmıştı. Kopplin, ulaştığı verilerin gerçek servetin çok az kısmı olduğuna dikkat çekerek bunların “budağının görünen yüzü” olduğunu kaydetmişti.
Kopplin, şöyle sıralamıştı:
1- Yüzlerce milyon dolar değerinde Dubai’da gayrimenkuller.
2- 1,27 milyar dolar Zaitoon City projesi (KRG yatırım fonunun yaptığı bir değerlendirme)
3- 300 milyon dolar Lanaz rafinerisi (KRG yatırım fonunun yaptığı bir değerlendirme)
4- 100 milyon dolara yakın ABD’deki gayrimenkuller
5- Ster ve Kar gibi şirketlerin değerleri.
Kopplin, “Amerikan yasaları gayrimenkullerin ve şirketlerin sahiplerinin anonim (gizli) kalmasına izin veriyor. Bundan dolayı kara para saklamak ABD’de aslında kolaydır. Yazdığım her şey teyitli veri ve dokümanlara dayanıyor. Açık kaynaklarda bulunan bilgiler Kürdistan’daki gayrimenkul ve şirketlerle alakalı” demişti.
The American Prospect’e yazan Zack Kopplin ve Basma Humadi, Barzanilerin yatırımlar gizlemek için Dan Withers adlı bir avukatla çalıştıklarının ortaya çıkardı. Amerikalı gazeteciler, Dan Withers isimli avukatın başlıca müşterilerinden birinin de Irak Federe Kürdistanı Başkanı Neçirvan Barzani’nin ailesi olduğunu belirledi. The American Prospect, şu bilgilere yer verdi: “Aile, Irak Federe Kürdistan’da bu yarı bağımsız bölgeyi nesiller boyunca yarı monarşi olarak yönetti ve sahte olduğu iddia edilen petrol, telekom ve emlak anlaşmalarından büyük servet biriktirdi. Aralık ayında The American Prospect, Kürt cumhurbaşkanının bölge başbakanı olarak görev yapan kuzeni Mesrur Barzani’nin Miami’deki sekiz haneli bir emlak yatırımını gizlemek için Amerikan kurumsal gizlilik yasalarını nasıl istismar ettiğini ortaya çıkardı. Barzani iddiaları yalanladı. Barzaniler komşu bir ülkeyi işgal etmemiş olabilir, ancak WikiLeaks tarafından sızdırılan Dışişleri Bakanlığı notları, Kürt devletinin sistematik yolsuzlukla nasıl çalıştığını belgeledi.”
Mafyaya benzetmişti
Kısa süre önce İngiliz Private Eye dergisi hazırladığı bir haberde Barzani ailesini mercek altına alarak, ‘ceplerini doldurmaya adamış bir mafya örgütü’ olarak tanımlamıştı. Private Eye dergisi, Federe Kurdistan Bölgesi yönetimini elinde bulunduran Barzani ailesine ilişkin 14 Ağustos’ta bir haber paylaştı. Dergi haberinde, Barzani ailesini, “kendilerini, ceplerini doldurmaya adamış mafya örgütü” olarak tanımladı. 2017’de Barzani ailesinin Kurdistan Bölgesi’ndeki bağımsızlık referandumunun bir lobicilik faaliyeti olduğuna dikkat çekilen haberde şunlar kaydedildi: “Lobiciler, bağımsız bir Kurdistan’ın, istikrarsız bir bölgede refah ve huzurun sembolü olabileceğini herkese anlattı. Ancak gerçek, Barzani ailesinin, gittikçe başarı kazanan bir bağımsızlık hareketinin öncüsü olmaktan çıkıp kendi ceplerini doldurmakla meşgul bir mafya örgütünün başına geçmesiydi. Bağımsızlık referandumundan sonra yolsuzluk yaygınlaştı ve Barzani ailesi, kirli servetlerini ABD’de gösterişli malikaneler ve yüz binlerce dolarlık abartılı mülkler aracılığıyla saklama yoluna gitti. Bir zamanlar ayda yaklaşık 1 milyar dolar gelir getiren muazzam petrol zenginliğine rağmen, Kürdistan Bölgesi hükümeti 10 yıldır memurlarına ve emeklilerine ödeme yapamaz hale geldi. “Ekim 2023’te öğretmenler maaşlarını alamayınca, 4 ay süren bir grev başlattılar. Ardından doktorlar ve hemşireler de greve katıldı.
Uzmanlar, Kurdistan’ın petrole bağımlılığını bu sorunların kaynağı olarak gösterdi. Yine Barzani ailesinin Korek Telekomünikasyon şirketi üzerinden gerçekleştirdikleri yolsuzluklar da bulunuyor. 2023 yılında Londra’daki bir ticari tahkim kurulu, eski başkanın yeğeni ve mevcut başkanın kuzeni olan Sirwan Barzani’nin, Fransız telekom devi Orange ve Kuveytli Agility Public Warehousing Company’nin ortak girişimi olan Irak Telekom Şirketi’ni büyük ölçüde dolandırdığına karar verdi. Uluslararası Ticaret Odası, Sirwan Barzani’nin, Irak İletişim ve Medya Komisyonu’na rüşvet vererek ortak girişimin varlıklarını el koymaya çalıştığını ve hissedar anlaşmasını ihlal eden şüpheli krediler ve diğer yolsuzluklar yaptığını tespit etti. Bu olayın ardından Sirwan’a 1,65 milyar dolar tazminat ödenmesine karar verildi”
İşte KDP’nin çöktüğü bazı alanlar
Federe Kurdistan’ı 2022’de beri KDP seçimsiz olarak yönetiyor. Seçim yapılırsa kaybedeceğini düşünen KDP, seçimleri yaptırmamak için TSK’ye yeni alanlar açıp kriz ortamı yaratarak tansiyonu yükseltiyor.
Türkiye’de AKP gibi tek parti tek adam yönetimi isteyen KDP’yi Mesud Barzani, Neçirvan Barzani, Mesrur Barzani yönetiyor. Üçlü ve çevresindekiler servetlerini yurt dışına kaçırıyor. Bwar News’in raporuna göre Mesrur Barzani’nin Federe Kürdistan Bölgesi Başbakanlığına getirildiği dönemde, Hewlêr çevresindeki araziler satın alındı ve Lalav Grubu adı altında inşaatlara başlandı. Zagros Medya Departmanı, Kürdistan TV, KDP 2. Şubesi ve Siyasi Büro devralındı. Bu yatırımların açığa çıkmaması için Grup Lalav aracılığıyla yapıldığı ortaya çıktı. Grup Lalav, Mesrur Barzani başkanlığındaki Kürdistan Bölgesi 9. Kabinesi’nin kurulmasından sonra başlatılan en büyük kampanyalardan biri olduğu ve sorumlusunun da Dihoklu Hecî Çolî olduğu kaydedildi. Raporda, Lalav Grubu’nun sadece Hewlêr’deki faaliyetleri şöyle sıralandı:
* Dika Viyo Projesi: 20 bin metrekarelik bir alanı kaplıyor ve 2 bin 400 binadan oluşuyor. Kürdistan TV alanı olduğu gerekçesiyle Şehircilik Bakanlığı tarafından peşkeş çekildi.
* Var Park Projesi: Aynı zamanda Hewlêr’deki KDP Siyasi Bürosu olarak bilinen KDP Yürütme Konseyi’nin bir parçasıdır. Proje 2 bin 800 binadan oluşuyor.
* Lalav Havalimanı: Hewlêr Uluslararası Havalimanı yakınında bulunan proje, KDP’nin 2. Şubesi olarak da biliniyor. Projenin ilk kısmı bin 100 binadan oluşuyor. Çalışmalar halen devam ediyor.
* Lalav Babylon: Proje 600 dönümlük bir araziyi kapsıyor. Ortadoğu’nun en büyük ticari alanı inşa ediliyor. Yine birçok bina, villa ve farklı oyun alanları inşa ediliyor. Projenin adı da Stêrk Grup’tur.
* Vinos Tawer: Konut projesi olup ilk etapta bin 200 bina inşa edilmektedir. Burası yeni Hewlêr’e yakın.
* Lalav Star Tawer: Bu alan Bakanlar Mahallesinde Hewlêr Havalimanı ve Samî Evdirehman Parkı’na 5 km uzaklıkta bulunan Düşler Şehri’nin önünde yer almaktadır. Kanunen bu alan satılamaz. Burada her metre arsa bin 300 ila bin 500 dolar arasında bir fiyata satılmaktadır.
* Wayvi Evino Projesi: 9 bin 600 metrekare alan üzerine inşa edilmiştir. Hewlêr Uluslararası Havaalanı ve Samî Evdirehman Parkı’na 100 metre yakın. Başlangıçta Rudaw Televizyonu adına alındı, ancak proje Federe Kürdistan Hükümeti’nin 9. Kabinesi ile birlikte Grup Lalav’a satıldı.
Barzani’nin çocuklarının yurtdışı villaları
Amerika medyası 2022’de Mesrur Barzani ve Neçîrvan Barzanî’nin ABD’de birçok villa ve gayri menkul aldığını yazdı. Öğretmen ve çalışanların maaşlarını ödemeyip Irak’tan para göndermesini bekleyen Barzani ailesinden bazı fertlerin servetini yurt dışında taşıdığını ve büyük yolsuzluklara bulaştığını belirten Amerikalı örgüt OCCRP (Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi), KDP Başkanı Mesut Barzani’nin erkek kardeşi Sîhad Barzani dört çocuğu Camî, Cudî, Lamîna ve Erîna servetlerini Karaip ülkelerine taşıdığını iddia etti. Barzani ailesi ve Iraklı üst düzey yetkililerin Dominik Cumhuriyeti pasaportları aldıkları da öne sürüldü.
NEW YORK
