Gülcan Dereli
Güven insan yaşamında en önemli kavram olarak yer alır. Güven, açıklık ve dürüstlük, yaşamın her alanında insan ilişkilerinin ne ölçüde gerçekleşeceğini belirler. Güvenin tanımını yapmak elbette kolay değil. Güven duygusu kelimelere dökülmesi zor, elle tutulmaz, gözle görülmez soyut bir kavramdır. Ancak bu duygunun yokluğu ve varlığı kendisini hayatın her anında hissettirir. Güven duygusunun yokluğu insanı kemirir. Güven, yalnızca bir duygudan ibaret değildir. Dürüstlük, açıklık, tutarlılık, sadakat gibi pek çok kavramdan oluşan çok geniş kapsamlı bir olgudur. Osho’nun ‘Kuşkunun olmadığı yerde güven doğar’ sözüyle vurguladığı gibi, kuşku ile güven bir arada olamaz. Güvendiğimiz bir insana karşı davranışımızla, güvenmediğimiz bir insana olan davranışımız farklılık gösterir.
Adil ve tutarlı olmak
Yaşamın başladığı ilk günden itibaren güven duygusu arayışı vardır. Anne karnında duymaya alıştığı sesi arayan bebek, ağlama ile başlayan ilk iletişimde ebeveyninin sesi ve dokunuşu ile güvenle yaşama tutunmaya başlar. Ve yaşam bu güven duygusu ile şekillenerek devam eder. Tüm ilişkiler güven temeli üzerine kurulur. Toplumsal ve bireysel insan ilişkilerinin temelini bu duygu oluşturur. Güven duygusunun olmadığı hiçbir insani ilişki yürütülemez. Duygunun oluşması kişinin kendisiyle doğrudan ilişkili olsa da toplumsal inşası da önemlidir. İnsanın kendisine güven duyması, kendini ve sınırlarını kabul etmesi ile başlar ve kendi iç sesine kulak vermesiyle şekillenir. İnsanın temel ahlaki değerlerini ve bu konudaki kararlılığını içine alır. Güven ile güvensizlik arasında ince bir çizgi vardır. Adil ve tutarlılık güvenin temelini oluşturur. Sözlerini tutan, dürüst, ahlaki değerlere sahip, bağımsız, tutarlı insanlar güven duygusu oluşturur.
Her toplumda önemli
Her toplumda güven önem taşır. İlkel dönemler dahil insanlar hayatta kalmak için güveni sosyal bir değer olduğu sonucuna varmıştır. İlkel insanlardaki bu durum çağdaş toplumlarda da söz konusudur. Endüstrileşme sonrası toplumda karmaşıklığın artması, kime, nasıl ve ne zaman güvenileceğine dair soruları gündeme getirmiştir. Çağdaş toplumdaki bilirlik duygusu, özel mülkiyetlerde tel örgüler, duvarlar ve güvenlik sisteminin kullanılması ile göze çarpıyor. Özellikle kentleşme alanlarında artan suç raporları korkunun artmasına, güvenin ise azalmasına yol açmaktadır.
Devletin rolü
Toplumsal yaşamın devam edebilmesi için her toplum kendine özgü sosyal kontratları yaratır ve yaşatır. İçinde bulunduğumuz toplumsal dokuda ciddi anlamda güven eksikliği var. İnsan öncelikle aidiyet duygusunu hissettiği kent, köy, mahalle gibi yerlerde kendini daha güvende hisseder. Günümüzde bu duygu yokluğu büyük problem olarak karşımıza çıkıyor. Çocukların dahi sokakta rahatlıkla oynayamadığı bir ortamda güven sorunu toplumsal bir gerçeklik. Yolda yürürken bile insanlar artık kendini güvende hissetmiyor. Yaşam içerisinde insanlar neden bu kadar güvensiz? Güvensizliğin nedeni sistemin (hükümetin, devletin) inşası mı yoksa insanlığımızı yitirmemiz mi? Elbette bunlar en önemli katmanlar.
Çürüme görülüyor
İnsanlar birbirine güvendiği toplumlarda yaşamı sürdürmeyi tercih eder ve bu da vicdanı, ahlaki sorumluluk kaynağıdır. Ancak şimde ki sürecin içinde ahlaki ve vicdani ciddi bir çürüme olduğunu söylemek yanlış olmaz. Güven insanın doğasında vardır ve çevresi tarafından beslendikçe gelişir. İnsanlar kelimeler ve kavramlarla düşünür. Güvenilir olmak, insanın yaşamda kazanabileceği en önemli ve üstün özelliklerden biridir.
Kürtlere güvenebilirsiniz
Bireylerarası ilişkiler de kültürlerin önemli katkısı vardır. Bunu birçok toplumda görebiliriz. Çok uzağa gitmeye gerek yok. Büyük zulme maruz kalmış Kürt toplumunda bir felsefedir. Mesela Kürt halkı kendine sığınan bir insanı korur ve asla teslim etmez. Kürt halkı ve genel olarak doğa ile iç içe yaşayan devletmemiş toplumlarda güven duygusu ve adalet ve vicdan temelli toplumsal yaşamın belirleyici unsurlarındandır. Bunun en güzel tanımını yazar Aydın Selcen, yenilenen İstanbul seçimleri öncesi yazmıştı. Selcen, 23 Haziran’da sosyal medya hesabı (@AydnSelcen) twitterdan şu paylaşımı yapmıştı: hayatta da, siyasette de, yalnız kaldığınızı, gadre ve haksızlığa uğradığınızı her hissettiğinizde Kürtlere güvenebilirsiniz. #herşeyçokgüzelolacak
