Kars’ta iktidarın ekonomi politikaları sebebiyle hayvancılık neredeyse bitme noktasında. Karslı besiciler bu durumdan hükümeti sorumlu gördüğünü ifade ederek, ‘Millet kaz gibi yolundu’ dedi
Türkiye’nin ve bölgenin en önemli hayvan pazarlarından biri olan Kars Hayvan Pazarı, ekonomik krizden en çok etkilenen pazarların başında geliyor. Yaşanan ekonomik krizden AKP iktidarının sorumlu olduğunu belirten Karslı besiciler, kentin en büyük gelir kaynağı olan hayvancılığın bitme noktasına geldiğini belirtti.
‘Ekonomik krizi iliklerimize kadar hissediyoruz’
Yem ve mera fiyatlarında artış, hayvan fiyatlarında ise tam tersine düşüş yaşandığını belirten besicilerden Melet Karakaya, 2018’de çiftini 11 bin TL’ye aldığı danayı bu yıl 12 bin 800 TL’ye sattığını anlattı. 12 ay boyunca masraf yapıp baktığı hayvanlardan zarar ettiğini dile getiren Karakaya, “Ekonomik krizi iliklerimize kadar hissediyoruz. Kars’ta üretime dönük tek şey hayvancılıktır. Hayvancılık da para etmediğine göre halk aç kalacak” diye konuştu.
‘Buyrun hayatımıza bakın’
Ülkede üretime dayalı politikaların esas alınması gerektiğine vurgu yapan Karamaya, “Doğalgaz fiyatları zaten almış başını gidiyor. Her sabah bir zam yiyor. Aha da hayvan satan ile alıcısının hali. Köyde yaşayan insan danasını satamazsa Kars’ın esnafı da memuru da aç kalır. Buraya gelip hayvanını satan köylü çarşıya gidip bir şeyler alırsa ekonomik döngü sağlanmış olunur. Ülkede üretime ve sanayiye dönük yapısal değişiklik olmazsa her zaman ekonomik kriz olur. Sayın Reisimiz ne yaptı? Beton, köprü, hastane, AVM yaptı hepsinin parasını da bizim cebimizden alıp yandaşlarına peşkeş çekti. Bir yurttaş olarak herkese sesleniyorum. Bu ülkeyi bu hale sokan hükümetin kesinlikle değişmesi lazım. Bu gördüğün Kars’ta bile AKP iki milletvekili çıkarıyor, buyurun hayatımıza bakın” dedi.
‘Hükümet milleti kaz gibi yoldu’
Pazarda bulunan komisyoncular nedeniyle satış yapılamamaktan yakınan Cebrail Muğlu, bankalara olan borçlardan dolayı zor durumda olduğunu belirtti. Muğlu, “30 ineği olan şuan 10 taneye düşürdü; çünkü bakamıyor. Bu gidişle 2 yıl sonra hayvancılık tamamıyla bitecek. Yabancı ülkelerden ithal hayvan getirip bizi de bitirecekler. Çiftçinin hali hal değil. Çiftçi ölmüş durumda sahip çıkan da yok. 10 tane kazı olan kredi çekiyor. Allah yardım etsin. Hükümet milleti kaz gibi yoldu” diye konuştu.
‘Yüzlerce köylü dolandırıldı’
Kars’ta devlet desteklemesi ile yapılan ahırların besicilere için değil birilerine peşkeş çekilmek için yapıldığını söyleyen Abdulkadir Dağ, “Hükümette çözümü dışarıda ithal hayvan getirmekte buluyor. Burada bulunan insanların çoğu batı şehirlerinden gelen tüccarlara hayvanlarını borç veriyor; fakat kimse daha sonra parasını geri alamıyor. Kars’ta bugüne kadar yüzlerce insan dolandırılıp mağdur edildi. Yemin torbasının fiyatı en düşük 75 TL. Bir hayvan günde ortalama 20 TL masraf oluyor. Bu da ayda 600 TL, yılda ise 7 bin 200 TL. Şu anda bu hayvana 3 bin 700 TL fiyat biçiyorlar” diye belirtti.
‘Savaş hükümeti’
Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krizin hükümetin savaş politikasından bağımsız olmadığını söyleyen besicilerden Abdulkadir Dağ, “Hükümet savaş üzerine bir politika yürütüyor ve kim bunu eleştirirse hain ve terörist oluyor. Halkların düşmanlığını yapmak yanlış bir politikadır. AKP hükümeti savaş hükümeti olduğunu ilk günden beri göstermiştir. DAİŞ 3 yıl boyunca Türkiye sınırında cirit atıyordu; ama AKP onu kendisine tehdit olarak görmüyordu. Ne zaman ki orada yaşayan halklar kendi kendilerini yönetmeye başladı savaş başlattılar. Bu savaş da emekçinin, çalışanın emekleri ile oluyor. Savaş beraberinde yokluk getiriyor. Belki silah yapıp satanlar için savaş olması gereken bir şeydir; ama toplumun diğer tüm kesimleri için savaş kaybediştir” diye konuştu.
Verilen sözler tutulmadı
3. Türkiye Tarım Orman Şurası’nda konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sarf ettiği “Besilik hayvan için Kasım ayı ile beraber yeni ithalat müracaatı almıyoruz. Belki de sizlerle ortaklığa gireceğiz, bu tür adımları atacağız. Biz artık istiyoruz ki hayvan ithali yapmayalım” sözlerini hatırlatan besicilerden Alihan Dağ, bu sözlerin bir güvencesinin olmadığını, bir süre sonra tekrar ithal hayvan alınacağını belirtti. Dağ, şöyle devam etti: “Çünkü yandaşları bunu istiyor ve mecburen getirecek. Buradaki hayvan besicileri de hayvanın canlı kilosunu eskiden 30 TL’ye alıyordu şimdi de 28 TL’ye satılıyor. Böyle olunca besiciler ne kadar üretim yapabilir? Yemin torbası 100 TL olmuş öyle bir zamana gelmişiz ki artık hayvana vereceğimiz samana kadar her şeyi ithal ediyoruz. Savaş politikasından vazgeçmesi gerekiyor.”
‘AKP’si de MHP’si de hepsi hırsız’
Yurttaşlardan 73 yaşındaki Hasan Kaya ise, ucuz yem almak için bir haftadır pazarda dolaştığını; ancak saman fiyatlarının her geçen gün arttığını söyledi. Yem ve hayvan fiyatlarını karşılaştıran Kaya, “Bu memleketin çocuğunu kandırmasınlar. Açlık almış başını gidiyor bunlar hepsi yalan konuşuyor. Saray ve çevresi ekonomik olarak iyi durumdalar bir sıkıntıları yok. Ben emekliyim 73 yaşındayım burada sabahtan akşama kadar neye titriyorum. Emekliyim 2 bin 100 TL emeklilik maaşı veriyorlar ama yetmiyor. Hepsi hırsız. MHP’nin de AKP’nin de milletvekilleri hırsızdır. Gidip beni mahkemeye versinler. Bu millet çiftçisi, emekçisi ile perişan durumdadır” dedi.
‘Zengine var köylüye yok’
Besicilerden Çetin Çağatay da, hükümetin tarım ve hayvancılık politikasını eleştirerek, şöyle devam etti: “Onlar ‘Paramızı dolara vermeyelim’ diyor, ithale yoğunlaşıp dolarla ithal hayvan alıyorlar. ‘Biz ithal getirmeyeceğiz’ diyorlar. Buna güvenen alıcı zarar ediyor. Yanlışın yanlışını doğuran bir politika izliyorlar. Bu böyle giderse besici de batar köylü de bu işi bırakmak zorunda kalır. Hiçbir şeyden kimse razı değil. Üretimin bittiği bir memlekette her şey biter. Şuan dışarıya bağlı kalmışız. İneğinden samanına, etine kadar her şeyi dışarıdan alıyoruz. Kars Türkiye’nin yüzde 60 et ihtiyacını karşılayabilecek kapasiteye sahip. Yeter ki doğru şekilde destekleme versinler. Ahırın birine 1,2 trilyon TL destekleme veriyorlar. Zenginlere 2 trilyon destekleme vereceğinize bilinçli köylüye 1 trilyon destek verin, o köylü yatağını serer o hayvana bakar. Zenginlere verilen parayla yapılan ahırların hepsi şuanda boş. Ahırı yapım desteklemeyi aldıktan sonra yapılan ahır harabeye terk ediliyorlar. Erken emekliliğe para bulamayan AKP mermiye, silaha, savaşa para bulabiliyor. Birilerine rant sağlamak onların işi. Şuan mevcut muhalefete zaten başlı başına iş yapamıyor. Hükümetin karşısında iyi bir muhalefet olsaydı bugün yaşadığımız durumu yaşamazdık.”
MA / Dindar Karataş
