Kürt karşıtı yeni ittifak peşindeki AKP-MHP yönetimi, Hakan Fidan, İbrahim Kalın’dan sonra Savunma Bakanı ve Genelkurmay başkanını da Irak’a gönderdi. Bağdat ve Musul valileri belirlenirken Kerkük Meclisi MİT destekli yapıların boykotu nedeniyle toplanamadı
Türkiye, Kürtlere karşı operasyonlarını sorunsuz sürdürmek ve Kerkük Valiliğinin Kürtlere verilmemesi için girişimlerini arttırdı. Irak’ta 18 Aralık 2023’te yapılan il genel seçimleri sonrası illerde oluşan meclisler yeni valileri seçmeye başlarken, Kürkük Meclisi MİT-ITC oyunlarına takıldı. Savunma Bakanı Yaşar Güler Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak’ı da alarak Bağdat’a gitti
Kerkük İl Genel Meclisi de ilk oturumu için 5 Şubat kararlaştırılmıştı. 16 üyeli Meclis toplantısının en az 9 üyeyle yapılması gerekiyordu. Toplantıya 5 Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) üyesi, 2 Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyesi ve bir Süryani-Keldani üyesi katıldı. AKP-MHP’nin kıskaca aldığı, MİT oyunlarına göre hareket eden Irak Türkmen Cephesi (ITC) ve Sünni yapılar boykot edince çoğunluk sağlanamadı toplantı iptal edildi. Vali seçimi yapılamadı. Basına açıklamada bulunan Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) İl Meclisi Üyesi Rebvar Taha ise oturumun Türkmen ve Arap üyelerinin katılmamasından dolayı gerçekleşmediğini açıkladı.
Taha, “Biz Arap ve Türkmen kardeşlerimizin bu kararına saygı duyuyoruz. Kerkük ve Kerküklülerin geleceği için birlikte karşılıklı anlayış ve uyum içinde çalışmak istiyoruz” dedi.
KDP Grubu Başkanı Hasan Mecid de “Birlikte oturum uzlaşmaktan başka bir çaremiz yok. Şehir bizden birlik, beraberlik ve kardeşlik bekliyor. Kerkük tüm bileşenlerindir ve umarım önümüzdeki oturumlarda bir sonuca ulaşırız” diye konuştu.
Kerkük’teki seçimlerde YNK 5 sandalyeyle birinci olmuştu. KDP 2 sandalye. YNK’ye yakın Süryani-Keldanilere (Hristiyanla) ait “Babiliyyun” seçim listesi kotadan 1 sandalye almıştı. AKP-MHP’nin öne sürdüğü ITC bloku 2 sandalye, farklı Arap listeler toplamda 6 sandalye almıştı. Kerkük’te yeni vali seçilince Irak ve Türkiye desteğiyle Kerkük Valiliği makamında vekaleten oturan Rakan Ciburi görevi devredecek.
YNK ve KDP görüşmesi
YNK ve KDP heyetleri sorunlar ve Kerkük Valiliği seçimi gündemiyle 4 Şubat’ta Silemani’de (Süleymaniye) Dabaşan kasabasında toplanmıştı. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Politbüro Yürütme Kurulu Sorumlusu Fazıl Mirani, KDP parti sözcüsü Mahmud Muhammed, Azad Berwari, Cefer Eminki ve Ali Hüseyin heyetiyle YNK Başkanı Bafıl Talabani, Kerkük Teşkilatı sorumlusu Aso Mamend, parti sözcüsü Sadi Ahmed Pire görüşmüştü. Toplantı sonrası yapılan ortak açıklamada bir Kürdün Kerkük Valisi olması konusunda her iki tarafın hemfikir olduğu açıklanmıştı.
Toplantının sonuçları şöyle özetlenmişti: 1. Her iki taraf da bu aşamada Kerkük vilayetindeki vatandaşların çıkarları için tüm bileşenlere, ilçe ve kasabalara hizmet edecek Kürt bir valinin atanması konusunda hemfikir oldu.
2- Her iki taraf da Kürdistan Bölgesi’nin bölgenin statüsünün ve kazanımlarının korunmasının YNK ve KDP başta olmak üzere tüm Kürt partilerinin görevi olduğu konusunda hemfikir kaldı.
3. Kürdistan Bölgesi’nin Irak federal hükümeti ile siyasi ve ekonomik sorunlarının çözülmesi için her iki tarafın en üst düzeyde ortak çalışmasına karar verildi.
Güler, Fidan ve MİT devrede
Kürtlere yönelik operasyonların ve üslerin arttırılmasına destek ve Kerkük Valiliği’ni Kürtlerin yönetmemesi için AKP-MHP görüşmeler hız verdi. AKP’li Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Genelkurmay Başkanı Metin Gürak’ı alıp 6 Şubat 2024’te Bağdat’a gitti.
Hemen öncesi AKP’li Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın görüşme trafiğine girmiş durumda. Fidan 22-23 Ağustos 2023’te Bağdat’ta cumhurbaşkanı, başbakan, Irak Türkmen Cephesi (ITC) ve Arap partileriyle, Haşdi Şabi Komisyonu Başkanı Falih el-Feyyad ile görüşmeler yaptı.
Fidan 24 Ağustos 2023’te Hewler’de Federe Kurdistan Başkanı Neçirvan Barzani, Başbakanı Mesrur Barzani, KDP Başkanı Mesud Barzani, ITC Hewler İl Başkanı ile görüştü.
2 Ocak 2024’te Hakan Fidan ITC Başkanı Hasan Turan’ı Ankara’da ağırladı. MİT Başkanı İbrahim Kalın bi heyetle 22-13 Ocak 2024’te Bağdat’ta görüşmeler yaptı. Kalın 28 Ocak’ta Hewler’e geçti. Fidan ve Kalın’ın farklı zamanlarda Bağdat ve Hewler’de cumhurbaşkanı, başbakanlar tarafından ağırlanmaları, ITC, Sünni Arap partilerle görüştüler yapmaları dikkat çekti. Görüşmelerde Kalkına Yolu Koridoru, Kürtlere yönelik operasyonlar, Kerkük Valiliği konusu gibi meseleler görüşüldü. Kerkük Valiliği’nin Kürtlere bırakılmaması istendi, dönüşümlü valilik planı öne sürüldü. Irak siyasetinde önemli rol üstlenen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de 24 Ocak’ta Ankara’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmeler yaptı.
Bağdat ve Musul
Bağdat İl Meclisi 42 meclis üyesiyle 5 Şubat’ta toplandı. Toplantıda Abdulmutalip Ali Yusuf, Bağdat’ın yeni valisi seçilirken Ammar Kaysi Meclis Başkanı, Muhammed Casım ise Meclis Başkan Yardımcısı görevlerine seçildi. Kerbela İl Meclisi eski Başbakanlardan Nuri Maliki’ye yakınlığıyla bilinen ve geçen dönem de valilik yapan Nusayyif Casim el-Hitabi ile yola devam etme kararı aldı. Necef İl Meclisi, Şii siyasi ve dini liderlerden Ulusal Hikme Hareketi Lideri Ammar Hekim’e bağlı Yusuf Gennavi’yi vali olarak seçti. Anbar, Vasıt ve Selahaddin kentlerinde gerçekleştirilen toplantılarla da yeni valiler seçildi. Bu illerde 10 yıl aradan sonra 18 Aralık 2023’te il meclisi seçimleir yapılmıştı. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, istifa eden Musul Valisi Necim Ciburi’nin yerine Abdulkadır Dexil’in geldiğiin açıkladı. Abdulkadır Dexil, Ninova Vilayeti İdari Meclisinde görevliydi.
Musul’da Necim Ciburi’nin öncülüğünde Ninova Koalisyonu 5, KDP 4 ve YNK 2, Ulusal Sözleşme 3, Takaddum 2, Hadba 2, Egemenlik Koalisyonu 2, Hawiya Watani 2, Hasmi 2, Watani 1 ve Azim Koalisyonu da 1 sandalye kazanmıştı.
KERKÜK
