ABD’nin Suriye’den çekilme kararıyla Rusya’nın bölgede daha etkin olacağını belirten Wageninen Üniversitesi’nden Prof. Joost Jongerden, Türkiye’nin aslında ABD ile ortak hareket etmek istediğini, ABD’nin tamamen çekilecek olmasının Türkiye’yi olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 Aralık’ta IŞİD’e karşı “zafer” ilan ederek Suriye’den askerlerini çekme kararı sonrası, küresel ve bölgesel güçlerin pozisyonlarının yanı sıra, Kuzey ve Doğu Suriye bölgesinin hedefe konulacağı, özellikle Kürtlerin bundan sonraki süreçteki izleyeceği politikalar ve Suriye’nin yeniden paylaşım konuları gündemde.
Trump’ın Suriye’den çıkma kararını Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinden sonra aldığı Erdoğan’ın ise IŞİD’e karşı mücadeleye devam edeceği sözünü verdiği tartışmalarından sonra Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “Kazdıkları çukurlara gömülecekler” diyerek, asıl hedefin IŞİD değil, Demokratik Suriye Güçleri (DSG) olduğunu gösterdi
IŞİD’i bitirdiklerini ileri süren Trump’ın aksine uluslararası koalisyon içerisinde yer alan Fransa, Almanya ve İngiltere’den farklı açıklamalar geldi. IŞİD’in hala varlığını koruduğunu belirten bu güçler, bölgede kalmaya devam edeceklerinin mesajını verdi. Bölgenin ana aktörlerinden Rusya, ABD’nin bu kararına temkinli yaklaşırken, Türkiye ise karar sonrası operasyonu ertelediğini açıkladı. Tüm bu bölgesel ve küresel aktörlerin çıkar çatışması ortasında kalan ve Suriye’deki halklar ile demokratik modernite temelinde kurdukları ittifakla alternatifsiz olmayan Kürtler ise, ”direniş” diyor.
‘Çelişkiler derinleşecek’
Ortadoğu’yu yakından takip eden Hollanda’nın Wageninen Üniversitesi’nden Prof. Joost Jongerden’ın görüşü, ABD’nin söz konusu kararı ile birlikte, daha önce aralarında çelişki olan Rusya, Türkiye ve İran arasındaki çelişkilerin derinleşeceği yönünde. Jongerden, ”Konjonktür karmakarışık. Üçlü arasındaki çelişki şimdi daha fazla açığa çıkacaktır. Rusya, İran, Suriye ve diğer pek çok ülke, şimdi nefret ettikleri IŞİD ve diğerleriyle ABD olmadan savaşmak zorundalar” dedi.
‘Rusya ve İran DSG’yi tercih edebilir’
Gelinen süreçte Suriye’de bir takım belirsizliğin olduğunu dile getiren Jongerden, şöyle devam etti: ”ABD Suriye’den tam çekildiğinde, Türkiye ile Rusya’nın işlevi sona erebilir. Çünkü Rusya, ABD olmadığı zaman öncelik verdiği Türkiye’nin hâkimiyet alanını minimize etmeyi hedefine koyabilir. Rusya ve İran, SDG’nin ve rejimin anlaşmasını tercih edebilir.”
‘Pentagon DSG’ye destek arayışında’
”Fransa ve İngiltere ne yapacak, DSG’ye destekleri devam edecek mi ya da bu desteği arttıracak mı? Bölge üzerinde bir uçuşa yasak bölge gelecek mi” diye soran Jongerden, DSG’nin MANPAD, (karadan havaya taşınabilir füze sistemi) talebinde bulunduğunu belirtti. Hava saldırılarına karşı son derece etkili olan Manpad’ın Türkiye’nin askeri müdahalesini zorlaştıracağını ifade eden Jongerden, ”Amerika’nın Suriye’den çekildikten sonra nasıl bir rol oynayacağı da belli değil. Trump’ın bu kararı hem demokratlar hem de cumhuriyetçiler tarafından şiddetli bir şekilde eleştirildi” dedi. Pentagon’un DSG’ye desteğe devam etmenin arayışı içinde olduğunu belirten Jongerden, ”Özel kuvvetlerin Irak’tan SDG’ye desteğini ve silah yardımını devam ettireceği söyleniyor” sözlerini kaydetti.
‘Tamamen çekilme Türkiye’yi de etkileyebilir’
Türkiye’nin ABD kararından sonra ”erteliyoruz” şeklinde duyurduğu operasyona ilişkin de konuşan Jongerden, ”ABD’nin tam çekilme kararı dengeleri o kadar değiştirdi ki Türkiye için belki istediğinden daha fazlasını getirdi” dedi. Trump’ın çekilme kararının şok yarattığığını ve ilk olarak DSG için büyük bir sorun olarak değerlendirdiklerini belirten Jongerden, ”Fakat bu çekilme kararı ile sadece DSG etkilenmiyor. Ortalık yeniden ve tamamen karıştı” ifadesini kullandı. Türkiye’nin aslında ABD ile beraber hareket etmek istediğini, bu nedenle ABD’nin çekilmesinin Türkiye’yi de olumsuz etkileyebileceğini ifade eden Jongerden, ”Bütün bu karmaşa içinde ortaya bir şey çıktı o da, dünyanın DSG’ye büyük bir sempati duyması. Simdi bu sempatinin bir somut desteğe çevrilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Kaynak: MA / Selman Güzelyüz
