İstanbul Kürt Film Festivali, 3 yıl aradan sonra ilk defa gösterime girecek filmlerle yeniden sinemaseverlerle buluşacak. Kadın, doğa, yaşam ve insan hakları temalı 28 filmin yer alacağı festival 24 Mart’ta başlıyor
Mehmet Aslan – Mazlum Engindeniz / İstanbul – MA
Kürt sinemasında ilk kayıt 1926’da Ermenistan’da çekilen Zare filmi olarak kabul ediliyor. Ardından 1933’te Êzidî kadın Zînê’nin yaşamına, eğitime ve Kürt alfabesini anlatmasına odaklanan Êzidî Kürtler filmi yanı sıra “Sovyet Ermenistanı Kürtleri” adlı belgesel film ile Kürt sineması gelişimini devam ettirdi. Tarihsel süreçleri, kadının verdiği mücadele ile köy yaşamının yanı sıra aşk ve ihanet temasının sık sık işlendiği Kürt sinemasının bir diğer halkası olan Ehmedî Xanî’nin Mem û Zîn adlı eserinden 1990’da sinemaya uyarlanan aynı adlı film oldu. Öte taraftan dili Türkçe olmasına rağmen Kürt halkının yaşamını tema eden Yılmaz Güney’in perdeye taşıdığı filmlerle, Kürt sineması uzun bir sıçrayış yaşadı.
Bugüne değin yapılan yüzlerce film, Kürtlerin yaşadığı dört parçanın yanı sıra Avrupa’da da festivallerle seyirci karşısına çıktı. Kürt filmlerini festivallerle seyirci ile buluşturan Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) Sinema Kolektifi, bu yıl da 24-29 Mart arasında 2.’sini düzenleyeceği İstanbul Kürt Film Festivali’yle onlarca film seyirciyle buluşturacak. “Kadın, yaşam, doğa” gibi temaların yer alacağı festivalde, uzun metraj, belgesel film ve kısa film olmak üzere 28 film sinemaseverlerle buluşacak. Festivalin açılışı ve kapanışı ise Şişli’de bulunan Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde yapılacak. Film gösterimleri ise Beyoğlu’nda bulunan Cinemajestik Sineması’nda 5 gün boyunca seyircinin karşısında olacak. Filmlerde, ayrıca Türkçe ve Kürtçe altıyazı da olacak. Açılışı Êzidî Kürtler, kapanışı ise Namo filmi ile yapılacak festivali MKM Sinema Kolektifi’nden Adar Taş ile Hebûn Polat değerlendirdi.
Yasak ve sansüre karşı
İstanbul Kürt Film Festivalinin ilk olarak 2019’da çalışmalarına başladığını dile getiren Adar Taş, festivalin ortaya çıkış nedenine işaret etti. İstanbul’da milyonlarca Kürt’ün yaşadığını, ancak Kürt filmlerini Kürtlerle buluşturacak bir festival eksikliğinden ötürü hazırlık yaptıklarını anlatan Taş, “Bugüne değin benzer bir çalışmayla Kürtlere Kürt filmlerini ulaştıran kimse olmadı. Biz de bu eksikliği fark ettikten sonra kolları sıvadık. Çalışmalarımızı bitirdikten sonra salgın başladı. Şimdi 3 yıl aradan sonra yeni bir programla halkın karşısında olacağız” dedi.
Kürtlerin hikayelerini, dillerini ve değerlerini konu alan filmleri esas aldıklarını dile getiren Taş, “İstanbul’da çoğu zaman Kürt filmleri sansürleniyor ya da yasakla karşı karşıya kalıyor. Biz de buna karşı bir duruş ortaya koymak istedik. Özellikle ölçü aldığımız hususlar, yaşam, kadın, doğa ve değerler ile insan hakları oldu” diye konuştu.
İlk kez gösterilecek filmler
Beş gün boyunca festivalin süreceğini dile getiren Taş, festival bünyesinde ayrıca bir forum da düzenleyecekleri bilgisini paylaştı. Taş, “Bu forumda da Kürt sinemasına dair olacak. Yaşanan sorun ve gelişmeler ele alınacak. Talebimiz, halk festivaline sahip çıksın. Çünkü bazı filmler ilk defa gösterilecek” dedi.
Yüzlerce sinemacı yetişti
Sinemanın 125 yıllık bir tarihi olduğunu ve Kürt sinemasının da 100 yıllık bir tarihi olduğunu anımsatan Hebûn Polat ise, “Özellikle Kuzey’de sinemacıların öncülüğünde gelişmeler yaşanmaya başlandı. MKM’nin kuruluşu ile birlikte sinema alanında dersler verilmeye başlandı ve öğrencilere eğitimler verildi. Hemen hemen yer yıl atölyeler düzenleniyor ve yüzlerce insanı yetiştirildi. Birçok demokrat sinemacının yolu buradan geçti. En az 150 film, belgesel ve kısa filmler yapıldı. Aynı zamanda Kazım Öz, Hüseyin Karabey gibi Kürt yönetmenlerin de öncülüğünde daha da gelişim gösterdi. Dağ sineması da Halil Dağ öncülüğünde gelişim gösterdi. Bunun yanı sıra Doğu Kürtlerin yaptığı sinema da gelişmeye başlayınca festivaller de yapılmaya başlandı” diye belirtti.
Kürt sineması canlandı
Bugün Kürt sinemasının daha da geliştiğini sözlerine ekleyen Polat, şöyle devam etti: “Çünkü Kürt Özgürlük Hareketi’nin canlılığına paralel olarak Kürt sineması da canlandı. Bugün birçok Kürt sinemacı anadilinde film yapıyor. Bence bunun temel nedeni de Kürt Özgürlük Hareketi’nin verdiği mücadele sonucu, sinemacılar bu noktaya geldi.” Kürt özgürlük mücadelesinin sinemaya yön verdiğini ifaden eden Polat, “Halil Dağ bu yolu başlattı. Diğer parçalardaki sinemacılar biraz daha yerel sorunları ele alıyor. Daha çok önceki yaşanmışlıklara odaklanıyor. Ancak dağ sinemasıyla birlikte daha da çok direniş sineması gelişti. Bunun son örneği de en son yapılan Kobanê ve Sur direnişini konu alan Jî bo Azadiyê filmlerini örnek verebiliriz. Yine 14 Temmuz ve Böğürtlen Zamanı filmlerini de örnek verebiliriz. Onlarca Kürt yönetmen, senarist ve oyuncu yetişiyor” diye kaydetti.
Halkımızı bekliyoruz
Dört parçada festivaller yapıldığına işaret eden Polat, festivallerin dört parçada yer alan Kürtler arasında bir köprü görevi gördüğünü belirtti. Polat, “Bu festivalin aslında temel amacı Kürt izleyicilere Kürt filmlerini göstermek. Ancak sadece Kürt izleyiciler için olduğunu söylemek eksik kalır. Türkiye’de veya daha dar bir şeklide İstanbul’da yaşayan herkesin gelip izleyebileceği filmler yer alıyor. Halkımızı bekliyoruz” dedi.
Program saat 19’da başlayacak
Festival programı:
*Açılış filmi: Kürt Êzidîler
24 Mart saat: 19.00
Konser: Koma Aryen
Kokteyl
25 Mart’ta Salon 3’te
*Casime Celil- 56
Saat: 15.00
*Brindarim-28 / Wejine Perperoke-18 / Pele-13
25 Mart Saat: 17.00
*House Without Roof-102
Saat: 19.00
25 Mart’ta Salon 2’de
* Çiroka Tribuneke-27/ Will Wait-11/ Çerx-14
Saat: 13.00
* Gitmek-63
Saat: 17.00
* Landless-76
Saat: 17.00
26 Mart’ta Salon 3’te
* 13 May-24/ Rewşen-12/ Sar-18
Saat: 13.00
* Landless 76
Saat: 15.00
* Gitmek 63
Saat: 17.00
* Walnut Tree 105
Saat: 19.00
26 Mart’ta Salon 2’de
* Nani Piroz 54
Saat: 13.00
* Casime Celil 56
Saat: 15.00
* Sidik u Panter 83
Saat: 17.00
* House Without Roof 102
Saat: 19.00
27 Mart’ta Salon 3’te
* Room- 14/ Suçlulular-24/ Gola Cinan 15
Saat: 15.00
* Walnut Tree 105
Saat: 17.00
* Evin Di Ruye Qirkirine De- 52
Saat:19.00
27 Mart’ta Salon 2’de
* Evin Di Ruye Qirkirine De- 52
Saat: 15.00
* Şiwenpence-12/ Alf Leila Wa Leila 17/ Pathway-15/ A Voice From Far Away-8
Saat: 17.00
* Sidik u Panter-83
Saat: 19.00
28 Mart saat: 11.00-16.00
Kürt Sineması Forumu
29 Mart’ta Salon 2’de
* Namo
Saat: 20.00
