Suriye ve Irak’ta binlerce insanı katlederek insanlık suçu işleyen IŞİD’lilerin yargılanması için Kuzey Suriye yönetimi ve Koalisyon arasında resmi görüşme yapıldı. Görüşmede olumlu bir eğilim olduğu ve mahkemenin Kuzey Suriye’de kurulabileceği öğrenildi.
Nazım Daştan/Gire Spî-MA
Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG), Derazor’da IŞİD’i bitiren “Cizre Fırtınası” hamlesi kapsamında esir aldığı örgüt üyelerinin yargılanması için başlatılan çalışmalar devam ediyor. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, bu konuda bir komisyon oluşturdu. Mahkemenin kurulması için oluşturulan komisyon ile uluslararası koalisyon temsilcilerinin 24 Mart tarihinde bir araya geldiklerini belirten Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi Dış ilişkiler Bürosu Eşbaşkanı Emel Dada, bu temasın koalisyondan ilk resmi talepleri olduğunu belirtti.
IŞİD’in askeri olarak bittiğini ancak fikri, ideolojik ve yarattığı tahribat konusunda halen canlı olduğunu dile getiren Dada, asıl mücadelelerinin şimdi başladığını kaydetti. Irak ve Suriye dışında 54 ülkeden binlerce kişinin tutuklandığını söyleyen Dada, aynı zamanda IŞİD’lilerin eş ve çocuklarının da ellerinde olduğunu söyledi. Aile fertlerinin sayısının 70 bini geçtiğini ifade eden Dada, şöyle dedi: “Şimdi bunlara barınma ve bakma sorunu ortaya çıkıyor. Erkek olan IŞİD’liler cezaevlerinde tutuluyor. Bulundukları her yerde insanları alıp zorla eğitmişler. Örneğin 8 yaşından itibaren çocukları alıp, ‘Eşbeli Xilafe’ adlı okullarda askeri ve dini eğitimlerden geçirmişler. Zorla savaştırılmışlar. Bunun gibi binlerce insanı bu yaşama zorladılar. Bunları gidermek ve yarattıkları tarzı ortadan kaldırmak bizi aşan bir durum. Bununla ciddi bir mücadele söz konusudur. Hem maddi hem de manevi destek gerekiyor.”
24 Mart’ta görüştüler
Suriye halkları başta olmak üzere tüm dünya halklarına saldırılar ve katliamlar gerçekleştirenlerden bahsettiğini belirten Dada, konuşmasına şöyle devam etti: “Bu konuda yönetim olarak 24 Mart’ta uluslararası güçlerle bir toplantı gerçekleştirdik. Toplantıda uluslararası bir mahkemenin kurulmasını talep ettik. Bu acıları yaşatanları mahkemelerde yargılayabilmek için bunu resmi bir şekilde aktardık. Bu bizim en doğal hakkımızdır. Sözünü ettiğimiz kişiler burada saldırılar yapıp, katliamlar gerçekleştirdiler. Dolayısıyla suç işledikleri yerde yargılanmaları gerekiyor. Bu konuda dış ilişkiler olarak, tüm alanlarda çalışmalarımız devam ediyor. Bunlara bizim adalet sistemimiz öncülük edecek, ancak tarzının, gerçekleşme şeklinin değişmesi ve katılımların olması gerekiyor. Bu bölgenin istikrara kavuşması için elzem bir yoldur. Bunun gerçekleşmesi zorunludur. IŞİD’in tekrar canlanmaması için bütün yolları zorlamalıyız. Burada savaştıkları için burada yargılanmaları gerekiyor.”
Komisyon kuruldu
Bu konuda bir komisyon kurduklarını belirten Dada, komisyon içinde bölgede bulunan diğer kişi ve kurumların da yer aldığını dile getirdi. Sayı olarak daha net bir karara gitmediklerini belirten Dada, bu yönlü çalışmalarının devam ettiğini aktardı. Bu konuya ilişkin önümüzdeki günlerde kamuoyunu bilgilendireceklerini ekleyen Dada, uluslararası mahkeme talebi için de uluslararası güçler ile görüşmelerinin devam ettiğini ifade etti. Dada, bugüne kadar yaptıkları görüşmelerde ise olumlu yaklaşımlar gördüklerini belirtirken, bazı güçlerin de mahkemenin kurulmasının zamana yayılacağını söylediğini kaydetti.
Kobane’de kurulabilir
Mahkemenin nerede kurulacağı konusunda tartışmalara ilişkin ise Dada, şunları söyledi: “Yer olarak kimi söylemlerde Kobanê dile geldi. Oranın öne çıkmasının en büyük nedeni de IŞİD’in Kobanê’de yaşattıklarından dolayıdır. Ancak bu sadece bir öneri. Bu konuda henüz net olan bir şey yok. Kurulması planlanan mahkeme için mekân neresi olacak diye de tartışmalar sürüyor. Bunlar sadece buraya değil, tüm dünyaya ciddi bir risktir. Bu sorunu çözmemiz gerekiyor. Tüm dünya bu konudaki sorumluluklarını yerine getirmelidir. Bu sadece bizim sorunumuz değil, tüm dünyanındır.”
BM’den çocuklar için çağrı
Birleşmiş Milletler (BM), Kuzey Suriye’nin Hesekê kentinde IŞİD’li ailelerinin ikame edildiği Hol kampındaki 2 bin 500 civarındaki yabancı çocuğun geleceği için ilgili ülkelerin vakit geçirmeden katkı vermesini istedi. BM’nin bölgesel insani yardımlardan sorumlu koordinatörü Panos Moumtzis, Cenevre’de konu ile ilgili düzenlediği basın toplantısında, “Çocuklar en başta öncelikli ve acil olarak bu savaşın mağdurları olarak değerlendirilmeli. Çocukların en iyi çıkarına olacak şekilde bir çözüm için kararlar verilmeli” dedi.
Moumtzis, çocukların yaşına, cinsiyetine ve algılanan aile bağlantısına bakılmaksızın bu soruna bir çözüm bulunulması gerektiğini söyledi.
Özerk Yönetim tarafından 2016 yılında kurulan Hol Kampı’nda şu anda 72 bin 842 kişi kalıyor. Yabancı uyruklu IŞİD’lilerin ailelerinin de kaldığı kampta 2 bin 500 civarında yabancı uyruklu çocuk olduğu belirtiliyor.
