Torba yasa ile işçiler KÇÖ’ye mahkûm edilirken, işverene destek geldi
Salgın sürecinde işçileri “işten çıkartmak yasak” adı altında günlük 39.24 TL’ye mahkûm eden AKP, şimdi de “istihdam kalkanı” adı altında yeni mağduriyetler yaratma peşinde. Meclis’te görüşülen 10 maddelik torba teklifte işten çıkartmak kolaylaşırken, ücretsiz izin ise daha çok yaygınlaşacak.
Teklifte tek taraflı ücretsiz izin uygulamasının 1 Temmuz 2021’e kadar uzatılması, işyerinde kısa çalışma uygulamasından normal çalışmaya dönüldüğünde belirli bir süreliğine sigorta primlerinin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması yer aldı. Bu madde ise işçiler yerine yine işverenlerin korunduğunu ortaya koydu.
İşçilere bin 168 TL
Uzun görüşmeler ve muhalefet partilerinin eleştirileri altında kabul edilen pakete “işten çıkarma yasağı” 30 Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek. Habertürk’te yer alan detaylara göre, yasak adı altında daha önce yasalaşan ücretsiz izin devem edebilecek ve işveren istediği işçiyi ücretsiz izne çıkartabilecek. Ücretsiz izindeki işçi, normal ücreti kaç lira olursa olsun ayda sadece 1.168 TL nakdi ücret desteği alacak.
Süre uzayabilir
Buna göre, salgın gerekçesiyle Cumhurbaşkanı’nın kısa çalışma başvurusunu 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatma yetkisi genişletiliyor. Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020 tarihi korunarak, kısa çalışma ödeneğinin (KÇÖ) süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatabilecek.
İşten çıkartmak kolaylaştı
Yine işten çıkarma yasağı döneminde işveren sadece belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi hallerinde işçinin işine son verebilecek.
İş bulsa bile çalışamaz!
Ücretsiz iznin yasalaşması ile işçi 39.24 TL’ye mahkûm edilirken daha önce işçinin iznine bağlı olan ücretsiz izin uygulaması da ortadan kalkmış oluyor. Daha önce zorla ücretsiz izne çıkartılan işçi bu durumu haklı fesih sebebi yaparak iş akdini feshettiğinde, kıdem tazminatını alarak ayrılabiliyordu. Ancak işten çıkarma yasağı döneminde ücretsiz izne çıkartılan işçi bu durumu haklı fesih sebebi yapamıyor. Yine bu dönemde ücretsiz izne çıkartılmayı haklı fesih sebebi yapamayan işçi, kendi istifa ettiğinde kıdem tazminatı alamıyor. Ücretsiz izin döneminde işçi hiçbir işte çalışamıyor. Yeni bir iş bulsa, kıdem tazminatını yakmamak ve işsizlik ödeneği hakkını kaybetmemek için ayrılamıyor. İşçi ile işveren karşılıklı anlaştığında işveren kıdem tazminatı ödese bile bu kez de işçi olası bir işsizlik durumunda işsizlik ödeneği alamıyor. Yeni başladığı işte üç ay sonra işsiz kaldığında işsizlik maaşı alma hakkını kaybediyor.
İşverene her ay destek
Düzenlemede, kısa çalışma yaptıran veya ücretsiz izne çıkartan işverenlere sağlanan normalleşme desteğinden sadece özel sektör işverenleri yararlanacak. Daha önce kısa çalışma uygulamasından yararlanmış olan belediyeler ve kamu kurumlarına ait diğer işyerleri ise normalleşme desteğinden yararlanamayacak 1 Temmuz 2020’den önce kısa çalışma ödeneğine başvuran veya işçilerini ücretsiz izne çıkartan işveren, işçilerini yeniden çalıştırmaya başladığı takdirde ayda 868 TL prim desteğinden yararlanacak. İşler düzelmediği için faaliyete geçemeyen restoran, kafe ve diğer işyerleri ise normalleşme desteğinden yararlanamayacak.
1 milyonu aştı
İşçileri sefalet ücretine mahkum eden “İşten çıkarma yasağı” ve buna bağlı olarak ücretsiz izin uygulaması 17 Nisan’da başladı. Nisan mayıs aylarında 1 milyon 358 bin işçi ücretsiz izne çıkartıldı. Bu işçilere 1 milyar 701 milyon lira nakdi ücret desteği verildi.
Mini paket ile birlikte hükümetin kıdem tazminatı için de çalışmalara hız verdiği öğrenildi. Hürriyet’te yer alan habere göre, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, içinde kıdem tazminatı, parttime çalışma gibi düzenlemelerin bulunduğu geniş kapsamlı çalışma konusunda, “Bu konuları taraflara sorarak uzlaşma arayıp daha sonra getirin” dediği belirtildi. AKP MYK toplantısında gündeme gelen konular dâhilinde pakette acil olan ve uzlaşma sorunu olmayan bölümler Meclis’e sevk edilirken, diğer başlıkların ekimden sonra gündeme getirilmesi kararlaştırıldı.
Maddeler neler içeriyor?
Ekime kalan pakette ise; *Kıdem tazminatı fonu düzenlemesinin yanı sıra, part-time çalışmaya ilişkin de düzenleme bulunuyor. Part-time çalışmanın bazı sektörde uygulanmasının önü açılıyor. Ayrıca part-time çalışanlara sigorta yapılmasını sağlayacak bazı düzenlemelerin de pakette olacağı belirtiliyor. *Düzenleme ile 25 yaş altı ve 50 yaş üstü kişiler için şart aranmaksızın, ‘belirli süreli iş sözleşmesi’ yapılabilecek. İşverenler bu kişileri daha kolay istihdam edebilecek. İşe iade gibi haklar ortadan kalkacak. *Bu iş sözleşmelerinin süresi, en fazla iki yıl uzatılabilecek. İki yılı aşan sözleşmeler belirsiz süreli sözleşme haline gelecek. Bu da işverenin sık sık eleman değiştirmesi anlamına gelebilecek. 50 yaş üstünde olan, emeklilik için prim şartını tamamlamış kişiler de benzer iş sözleşmesiyle bu koşullarda çalıştırılacak. Dünya gazetesinin iddiasına göre ise AKP tepkiler üzerine kıdem tazminatına dokunmaktan vazgeçti.
EKONOMİ SERVİSİ
