İran’dan İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un BAE’de ağırlanmasına tepki gösterdi
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade basın toplantısında İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un (Yitzak Herzog) BAE ziyaretine tepki gösterdi.
İran’ın ajansı Mehr’in Yitzak Herzog’un Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyaretine tepki gösteren Hatipzade, “Kriz yaratan bu sahte rejim, teröre ve şiddetle varlığını sürdürüyor” dedi. Hatipzade, İsrail’in “apartheid politikaları izlemekte olduğunu” belirterek, “Baskıcı eylemler uygulayan rejim ‘üstün ırk’ prjoesini yürütüyor. İnsan toplumu için kara bir leke olan rejim krizlerini başka topraklara yaymak istiyor” diye konuştu.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da İran ile Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya arasında yürütülen nükleer müzakerelere de değinen Hatipzade, “Daha önce de müzakerelere birkaç kez ara verilmişti. Dört alanda ilerleme kaydettik, bazılarında daha hızlı oldu. Ancak diğerlerinde alınması gereken kararlar nedeniyle müzakere süreci yavaşladı” açıklamasında bulundu. Hatipzade, Viyana müzakerelerinin milli fikir birliği ve tüm iç kapasitelerin değerlendirilmesiyle yürütüldüğünü kaydetti.
Yemen’deki savaş
Suudi Arabistan, BAE gibi körfez ülkelerinin Kara ve Haca’dan bombardımana devam ettiği Yemen’e de dikkat çeken Said Hatipzade saldırılar nedeniyle Yemen trajedisinin derinleştiğini kaydetti. Hatipzade, şunları söyledi: “İran İslam Cumhuriyeti, Yemen halkının bu zor günlerini bir an önce atlatması için elinden geleni yapıyor. Yemen’deki krizin tek çözüm yolunun siyasi olduğuna ve ülkeye yönelik yapılan askeri saldırganlığın son bulması gerektiğine inanıyoruz.”
İki saatten uzun görüşme
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, iki ülke arasındaki normalleşme anlaşmasının ardından ilk resmi ziyaretini 30 Ocak 2022 Pazar günü Birleşik Arap Emirlikleri’e gerçekleştirdi. Bu İsrail’den bir cumhurbaşkanının ilk kez BAE’yi ziyareti oldu. Herzog Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid Al Nahyan (Mbz) ile bir araya geldi.
İsrail Hükümeti Basın Ofisinden yapılan açıklamaya göre, Herzog, başkent Abu Dabi’de 2 saatten uzun süren görüşmenin başında, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) arasında ikili ilişkilerin geliştirilmesine katkılarından dolayı Bin Zayid’e teşekkür etti. Herzog, İsrail devleti ve vatandaşlarının, barış içinde bir arada yaşama ve iki ülke arasındaki barış anlaşmasını sürdürme ve geliştirme konusunda çok heyecanlı olduğunu söyledi.
Isaac Herzog, “Tüm bölgeye, barış ve birlikte yaşam alternatifinin bulunduğu, İbrahim’in oğulları ve kızlarının insanlığın yararına olacak şekilde barış içinde bir arada olabileceği ve birlikte yaşayabileceği mesajını gönderiyoruz” dedi.
Barış mesajının iki ülke arasındaki ilişkinin “temel taşı” olduğunu kaydeden Herzog, “Hem İsraillilere hem BAE’ye hem de bölgeye İbrahim Anlaşması’nın sürdürülmesi ve daha fazla ulusun bu çabada bize katılması gerektiği mesajını vermek için buradayız” diye konuştu.
Abu Dabi’ye SİHA saldırısı
Veliaht Prens Bin Zayid de Yemen’deki İran destekli Husi güçler tarafından 17 Ocak 2022’de Abu Dabi’ye silahlı insansız hava (SİHA) aracıyla düzenlenen saldırıya karşı İsrail’in sergilediği duruş için Herzog’a teşekkür etti. Bin Zayid, “Bu duruş, bölgesel istikrar ve barışa yönelik tehditlere ilişkin ortak görüşümüzü ve bunlara karşı sağlam bir duruş sergilemenin önemine ilişkin ortak anlayışımızı gösteren bir duruştur” dedi.
Herzog’un ziyaretinin, İsrail Başbakanı Naftali Bennett’in ziyaretinden kısa bir süre sonra gerçekleştiğine dikkati çeken Veliaht Prens Bin Zayid, “Bu, ilişkilerimizin tüm hızıyla ilerlediğini ve ülkelerimiz ve halklarımız yararına bunu daha da güçlendirmek için ortak ve güçlü bir iradenin var olduğunu teyit etmektedir” diye konuştu.
Bin Zayid, “İbrahim Anlaşması” olarak anılan ilişkileri normalleştirme anlaşmasının BAE’nin inandığı barış yaklaşımını somutlaştıran büyük bir tarihsel değişim” olduğunu vurgulayarak, bu anlaşmanın özellikle teknoloji, sağlık, enerji ve diğer alanlarında iki ülke arasında ortaklıkları güçlendirmenin yolunu açtığını kaydetti.
İbrahim Anlaşması
Bin Zayid’in daveti üzerine Abu Dabi’ye giden Herzog, BAE’yi ziyaret eden ilk İsrail Cumhurbaşkanı oldu.
İsrail ile BAE, 15 Eylül 2020’de Beyaz Saray’da düzenlenen törenle ilişkileri normalleştirme anlaşması (İbrahim Anlaşması ya da Abraham Accords) imzalamıştı.
İsrail Başbakanı Naftali Bennett de 13 Aralık 2021’de Abu Dabi’ye ilk kez resmi ziyaret gerçekleştirerek Veliaht Prens Muhammed Bin Zayid Al Nahyan’la bir araya gelmişti.
Sırada Türkiye ziyareti var
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un bir sonraki ziyaretinin kısa süre içinde Türkiye’ye olması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, sık sık “terör devleti” dediği İsrail ile ilişkileri yeniden geliştirmek istediğini söylemiş sık sık normalleşmek istediğini kamuoyu önünde açıklamıştı. Erdoğan, şubat ayında İsrail cumhurbaşkanı Türkiye’ye beklediğini söylemişti.
‘Düşman devlet’ statüsündeydi
BAE 2 Aralık 1971’de Birleşik Krallık’tan bağımsız oldu. BAE Kurucu Devlet Başkanı Zayid bin Sultan el-Nehyan, 1971 yılında İsrail’i “düşman devlet” olarak nitelendirmiş ve iki ülke arasında diplomatik ilişkiler kurulmamıştı. ABD arabuluculuğuyla BAE ve İsrail Washıngton’da İbrahim Anlaşmaları (Abraham Accords) imzalayıp yeni bir dönem başlatmıştı.
AKP-MHP yönetimi de ekonomisi ve dış ilişkileri kötüye gidince BAE ile normalleşme görüşmeleri yapıp anlaşmalar imzalamıştı.
AKP-MHP yönetimi son aylarda batıya yeniden yaklaşırken İsrail’e de normalleşme için mesajlar gönderiyordu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da sık sık daha önce ” ‘İsrail bir terör devletidir” dediği İsrail ile normalleşmek istediğini söylüyordu.
Türkiye ne demişti?
İbrahim Anlaşmaları (Abraham Accords) imzalanınca AKP MHP yönetiminin Dışişleri Bakanlığı şu açıklamayı yapmıştı: “ABD, İsrail ve BAE tarafından açıklanan ve İsrail-BAE ilişkilerinin bütünüyle normalleştirilmesini öngören ortak bildiriye ilişkin olarak Filistin halkı ve Yönetimi tarafından gösterilen güçlü ve müşterek tepkiyi haklı buluyoruz. 2002 yılında Suudi Arabistan öncülüğünde Arap Ligi tarafından geliştirilen ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nca da desteklenen Arap Barış Planı’nın BAE tarafından tek yanlı bir tasarrufla ortadan kaldırılmaya çalışılması son derece endişe vericidir. Hal böyle iken, sözkonusu üçlü bildiriyi Filistin davasına destek olarak takdim etmenin hiçbir inandırıcılığı yoktur. Zaten ölü doğan ve hiçbir geçerliliği olmayan ABD planı üzerinden gizli hesaplar yapmaya çalışan BAE, bu şekilde Filistin’in iradesini de yok saymaktadır. BAE liderliğinin Filistin halkının ve Yönetiminin rızası hilafına Filistin adına İsrail’le müzakereler yürütme ve Filistin açısından hayati önem taşıyan konularda taviz verme yetkisi hiç bir şekilde yoktur. Kendi dar çıkarları uğruna Filistin davasına ihanet ederken, bunu adeta Filistin için yapılan bir özveri gibi takdim etmeye çalışan BAE’nin bu riyakar davranışını tarih de, bölge halklarının vicdanı da unutmayacak ve asla affetmeyecektir.”
İran da BAE ile İsrail arasındaki normalleşme adımlarına tepki göstermiş, “Filistin davasına ihanet” demişti.
Çavuşoğlu: İhanet ettiği açık
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, “Abu Dabi bölgenin istikrarsızlığı için çaba sarfeden bir ülke, kendi çıkarları için Filistin davasına ihanet ettiği de açık” ifadesini kullanmıştı. İran Dışişleri Bakanlığı da anlaşmayı kınayarak, “stratejik aptallık” diye nitelendirmişti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: İhanet
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında varılan anlaşma kamuoyuna yansıyınca tarihin Filistin halkına ve davasına ihanet edenlerin hüsranını yazacağını belirtmişti. Kalın resmi hesaptan “Filistin halkına ve davasına ihanet edenlerin hüsranını tarih elbette yazacaktır” paylaşımı yapmıştı.
ABU DABİ
