Bölgesel gerilimin tırmanmasına, operasyon tehditlerine, savaş senaryolarına yol açan Süleymani suikasti sonrası, İran Meclisi ‘savaş’gibi bir karar aldı. İran’da 13 senaryo gündemde. AB’de olağanüstü toplantı yapılacak
Pentagon’un İran Devrim Muhafızları’na (Sepah-e Pâsdârân), Ketaib Hizbullah, Lübnan Hizbullah’ına yönelik Bağdat’taki suikastini görüşen İran Meclisi, misilleme yasası çıkardı, ABD generallerini “terörist” ilan etti.
Kararda ABD üslerini kapattırma, ABD’nin Pasdaran’ı “terörist” olarak ilan etmesi kararını savunan ülkelere misilleme de içeriyor. Ayrıca Kudüs Gücü’ne 200 milyon Euro ek bütçe de ayrıldı. İran’ın dış operasyon ve istihbarat gücü olan İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani, Haşdi Şabi ve Lübnan Hizbullahı kadrolarına 3 Ocak 2020 suikasti sonrası, misilleme ve savaş hazırlıkları için kararlar alınıyor.
Kum kentindeki Cemkeran Camisi kubbesine yas ve intikam anlamına gelen kırmızı bayrak asılmasından sonra İslami Şura Meclisi (İran Parlamentosu), Kasım Sülemyani suikastine karşılık vermesi yasasını onayladı İran resmi ajansı İRNA ve MEHR’in haberine göre 7 Ocak’ta İslami Şura Meclisi milletvekilleri, İran’ın ABD’ye karşı Karşılıklı Eylemi’ne ilişkin Yasa Tasarısı’nı görüştü. Oturumda hazır bulunan 233 milletvekilinin tamamı, “Karşılıklı Eylem Yasa Tasarısı”nı kabul etti. Milletvekilleri tasarıyı kabul ettikten sonra kürsü önüne toplanıp “Kahrolsun ABD” sloganları attı.
Oturumda ayrıca İran yılının son iki ayına kadar Milli Kalkınma Fonu’ndan Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü için Dini Rehberi Hamaney’in izni ile 200 milyon Euro ayırdı. ABD İran Devrim Muhafızlarını “terör örgütü” olarak ilan etmişti. Suikaste ve “terör” ilanına karşı İran Meclisi’nden geçen misilleme planı şu şekilde:
* ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanlığı ve buna bağlı tüm örgütlerle birlikler terörist olarak tanınır. İran İslam Devrim Muhafızları’na karşı herhangi bir askeri destek terör eylemi olarak kabul edilir.
* İran İslam Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde ülkenin menfaatlerini zedeleyen ABD’nin terör eylemlerine misilleme yapılmalı.
* İran İslam Cunhuriyeti Devrim Muhafızlarıyla işbirliği yapan ve böylece zarar gören tüm gerçek ve tüzel kişilere yasal olarak destek sağlamalı.
* İran Dışişleri Bakanlığı diğer kurumların işbirliğiyle bölgedeki ABD üslerini kapatarak, ABD’lilerin bölgedeki diğer ülkelerin tesislerinden ve diğer imkanlarından yararlanmasına son vermeye çalışmalı.
* İran, ABD’nin Devrim Muhafızlarını terörist olarak ilan etmesi kararını savunan ülkelere misilleme yapabilir.
* ABD’nin kararını savunarak Devrim Muhafızları’na hizmet vermekten kaçınan tüm gerçek ve tüzel kişiler cezalanmalı.
AB toplanıyor
İngiltere’nin güvenlik endişeleri nedeniyle İran ve Irak’ta bulunan büyükelçiliklerindeki personel sayısını en aza indirdiği bildirildi. Personel sayısını en aza indiren İngiltere, Tahran Büyükelçisi Rob Macaire ve Bağdat Büyükelçisi Stephen Hickey’in ise yerinde kalmasına karar verdi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Selman, Kuveyt Dışişleri Bakanı Şeyh Sabah Halid Al Hamad Al Sabah, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey ile görüştüğünü açıkladı. Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları, İran ve Irak’taki gelişmelerin ardından 10 Ocak’ta olağanüstü toplanma kararı aldı. Son günlerin baş gündemine oturan İran Devrim Muhafızları Mayıs 1979’da kurulmuştu. Yıllık 4,7 milyar dolar bütçe ayrıldığı söyleniyor. Ekonomide çok sayıda şirket de yönetiyor.
Senaryolar
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, General Süleymani’nin öldürülmesine cevap olarak Tahran yönetiminin 13 senaryo üzerinde durduğunu söyledi. Sputnik haberine göre Söz konusu senaryoların içeriği hakkında bilgi vermeyen Şemhani, İran lideri Ali Hamaney’in “Tüm direniş güçleri, Süleymani’nin intikamını alacak” sözünü hatırlatarak, misillemenin bir saldırıyla sınırlı kalmayacağını söyledi: “Şemhani, “Bölgede 19 ABD üssü var. 11’i doğu ve batı sınırlarımıza yakın. Kuzey ve güneyimizdeki 8 üste alarm durumundalar.”
Suikast detayı
İran’ın Bağdat Büyükelçisi İrec Mescidi, Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili ayrıntıları anlattı. Mescidd, IRNA’ya yaptığı açıklamada, “Cuma gecesi, saat 01.00 civarıydı. Kasım Süleymani, Ebu Mehdi el-Mühendis ABD’nin füze saldırısına maruz kaldılar. İki araçta bulunan 10 kişi hayatını kaybetti” dedi. Middle East Eye haberinde ise Süleymani’nin gideceği yerlerin her zaman gizli tutulduğu, akıllı telefon da kullanmadığı kaydedildi. Middle East Eye sitesine konuşanlar “Şam ve Bağdat havaalanları ABD ajanları ile dolu. Onlar bilgi vermiş olabilir” dedi.
Arabulucu reddi
İran Devrim Muhafızları komutanlarından General Muhammed Naqdi, İran’a giden Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman el-El Sani’nin arabuluculuk yapmasına karşı çıktıklarını söyledi. Rudaw’ın haberine göre Naqdi “Süleymani’nin ölümünün sonuçları Amerikalılar için çok acı verici olacak ve dönüşü olmayan yanıt verme kararı alındı. ABD’ye arabulucu göndererek kendisini yormamalarını öneriyoruz” dedi.
Vize verilmedi
ABD’nin Perşembe günü New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde düzenlenecek Güvenlik Konseyi toplantısına katılacak olan İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’e vize vermediği iddia edildi. İddia ABD ajansı VOA’da yer aldı. Bu arada Cevad Zarif, Twittdan r tören fotosu paylaşarak ABD Başkanı Trump’a hitaben, “Bay Trump ömründe böyle insan seli gördün mü?… Bölge ile ilgili etrafınızda bulunan soytarıların size verdiği istişareleri henüz dinlemek istiyor musunuz?” diye sordu.
B-52 tipi bombardıman uçağı
ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon), Hint Okyanusu’ndaki Deigo Garcia adasına 6 B-52 tipi nükleer kapasiteli bombardıman uçağı göndereceği iddia edildi. Amerikan CNN televizyonuna konuşan bir ABD yetkilisi, İran ile gerilimin daha da tırmanmasına karşı tedbir amaçlı Diego Garcia adasına 6 B-52 uçağının gönderileceğini söyledi. Diego Garcia adası Hint alt kıtasının güneyinde ve İran’ya yaklaşık 4 bin kilometre mesafede yer alıyor. ABD Başkanı Donald Trump, İran misilleme yaparsa kültürel değerler dahil 52 noktanın vurulacağı tehdidi savurmuştu. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Trump’ın 52 noktanın vurulacağı açıklamasıyla ilgili, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ‘290’ vurgusu yaparak Trump’a tepki gösterdi. Ruhani, şu ifadeleri kullandı: “52 sayısına işaret edenlerin 290 sayısını düşünmeleri daha iyi olur. Hiçbir zaman büyük İran milletini tehdit etmeyin.” Mehr haberine göre 3 Temmuz 1988’de, İran’ın Bandar Abbas Havalimanından Dubai’ye uçmakta olan İran Havayollarına ait 655 uçuş kodlu Airbus A300B2 tipi bir yolcu uçağı, 274 yolcusu ve 16 mürettebatıyla birlikte, ABD Donanmasına ait USS Vincennes savaş gemisinden ateşlenen SM-2MR füzelerinin hedefi olmuş, yolcu uçağının infilak etmesi sonucu 290 sivil hayatını kaybetmişti.
Neçirvan Barzani’den mektup
Federe Kürdistan Başkanı Neçirvan Barzani, Ayetullah Hamaney’e başsağlığı mektubu gönderdi. KDP’nin haber sitesi Rudaw’ın haberine göre Federe Kürdistan Başkanı Neçirvan Barzani, Ayetullah Hamaney’e Farsça yazılan taziye mektubu gönderdi. Neçirvan Barzani, “İran’ın Yüksek Lideri Sayın Ayetullah Hamaney hazretleri, öncelikle sizlere selamlarımızı iletiyoruz. Hacı General Kasım Süleymani’nin kaybını Kürdistan halkı ve hükümeti olarak esef ve kaygıya neden olmuştur. Kendileri diktatöre karşı mücadelede bizim dostumuz terör örgütü IŞİD savaşında ise cephe arkadaşımızdı. Bu kapsamda verdiği emek ve zahmetleri karşısında Iraklı ve Kürdistanlı yetkililer tarafından saygıyla karşılanmıştır. Şahsım ve Kürdistan milleti adına size ve saygı değer ailenize başsağlığı diliyorum. Cenab-ı Haktan mekanının cennet olmasını temeni ediyorum.” İran resmi ajansı IRNA haberinde Neçirvan Barzani’nin “Kasım Süleymani, diktatörlük düzenine karşı savaş ile IŞİD terör örgütüne karşı mücadelede bizim cephe yoldaşımız ve destekçimizdi” dediğine yer verdi.
DIŞ HABERLER
