Diyarbakır ve Batman’da kayıpların akıbetlerini soran aileler, geçmişle yüzleşmenin önemine dikkat çekerek, insanların 90’lı yıllarda beyaz Toroslarla, şimdi ise modern araçlarla kaybettirildiğini söyledi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) ve kayıp yakınları her hafta düzenlediği etkinlikte konuşan avukat Hasan Yalçın, Almanya’da Hitler rejimine karşı Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi kurularak hesap sorulduğunu hatırlatarak,“ Geçmişle yüzleşmenin sağlanması için hem yargı hem yargı dışı bir mekanizma kurularak bu acılarla yüzleşmelidir” diye konuştu.
İnsana Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi ve kayıp yakınları, “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” sloganıyla her hafta düzenlediği eylemin 545’incisini dernek binasında gerçekleştirdi. Kayıp yakınları, sivil toplum örgütleri temsilcileri, CHP Diyarbakır İl Başkanı Mehmet Sayın, Rengarenk Umutlar Derneği, Beraberce Derneği, İstanbul ve Ankara’da çocuklarla ilgili çalışma yürüten aktivistler ve İHD yöneticilerinin katıldığı eylemde, kayıpların fotoğrafları taşındı.
‘Hitler rejiminden hesap soruldu’
Eylemde konuşan İHD Kayıp Komisyonu Üyesi Hasan Yalçın, 90’lı yıllar ve ardındaki zorla kaybettirme ve failli meçhullerden sonra insan hakları savunucuları ve kayıp yakınlarının meydanlara çıkarak kayıplarının bulunmasını ve faillerinin yargılanmasını talep ettiklerini söyledi. Yalçın, kayıp yakınları ve annelerinin yıllardır çocuklarından gelecek bir haberin peşinde olduğunu belirterek, yargı ve siyasi iktidardan kayıpların bulunması için ellerinde gelen bütün çabayı sergilemelerini talep ettiklerini kaydetti. Yalçın, şunları söyledi: “Adaletin tesis edilmesi ve kayıpların bulunması ancak bu şekilde gerçekleşebilir. Tarihe ve dünya örneklerine bakıldığında Arjantin, Yugoslavya ve Almanya’da hükümetler geçmişle yüzleşerek, ancak adaleti tesis edebilmişlerdir. Almanya’da Hitler rejimine karşı Nürnberg Askeri Ceza Mahkemesi kurularak bu faillerden hesap soruldu. Faillerin cezalandırılması sağlandı. Geçmişle yüzleşmenin sağlanması için hem yargı hem yargı dışı bir mekanizma kurularak bu acılarla yüzleşmelidir” diye konuştu.
‘Geçmişle yüzleşilmediği için…’
Binlerce insanın bölgede kaybedildiğini hatırlatan Yalçın, “Bunların hepsi savaş suçudur. Uluslararası ceza hukukunda bu faillerin yargılanması gerekir. Farklı bir mekanizma veya yargı eliyle cezasızlıkla mücadele edilmeli. Failler yargılanmadığı müddetçe yeni kayıplar ortaya çıkmaktadır. Son bir yıl içinde Ankara ve farklı illerde 6 kişi zorla kaybettirildi ve kendilerinden hala haber alınamadı. Salim Zeybek, Özgür Kaya, Yasin Ugan ve diğerleri. 90’lı yıllarda JİTEM veya diğer paramiliter güçlerle beyaz Toroslarla kaybettiriliyordu. Şimdi modern araçlarla kaybettiriliyor. Hakikat ve geçmişle yüzleşemediği için bunlar yaşanıyor. Tüm kayıplar için adalet talebimizi yeniliyoruz. Adalet Bakanlığının gerekli adımları atması gerekir” diye konuştu.
‘Savaş suçlarıdır’
Suruç katliamını 4 yıl dönümünde yaşamını yitirenleri anan Yalçın, her hafta paylaştıkları kayıp hikayelerinin yargı erkine gerekli soruşturmaların açılması talepli olduğunu dile getirdi. Kayıp insanlar için yürütülen soruşturmaların zaman aşımına uğramayacağını belirten Yalçın, “Bunlar insanlığa karşı işlenen suçlardır. Gerekli soruşturmaların başlatılmasını ve davaların açılmasını talep ediyoruz” dedi.
İHD Kayıp Komisyonu üyesi Adnan Örhan da Şırnak’ta 20 Ağustos 1992’de gözaltına alınan ve bir daha kendisinden haber alınamayan Mehmet Ertak’ın hikayesini anlattı.
Kayıp yakınları, açıklamaların ardından 5 dakikalık oturma eylemi gerçekleştirdi.
‘Barış için mücadele edeceğiz’
Batman’da ise kayıp yakınları ve İHD Şube yöneticileri 451’inci kez bir araya geldi. İHD binasındaki eyleme, kayıp yakınları ve insan hakkı savunucuları katılırken, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” yazılı pankart açıldı, kayıpların fotoğrafları taşındı. Eylemde konuşan İHD Batman Şubesi Eş Başkanı Devran Yıldız, Suruç katliamı üzerinden dört yıl geçtiğini hatırlatarak, “Onların kurmak istediği düşlerinde yatan barış dolu yarınların kurulması için mücadele edeceğiz. Yaşamlarını yitiren 33 kişinin anıları önünde saygı ile eğiliyoruz” dedi.
Polis aldı, hizbullah üyelerine teslim etti
İHD Şube Sekreteri Fahrettin Asutay da 451’inci haftanın açıklamasını okudu. 1990’lı yıllarda Batman’ın, Hizbullah’ın üssü konumunda olduğunu hatırlatan Asutay, “Batman-Silvan-Diyarbakır üçgeninde binlerce cinayet işleyen örgüt, TBMM Faili Meçhul Cinayetleri Araştırma Komisyonu Raporunda da çarpıcı biçimde anlatıldığı gibi güvenlik ve idari bürokrasinin kollaması, desteği ve göz yummasına işaret eden bir biçimde hiçbir engelle karşılaşmıyordu” dedi.
Ardından Asutay, Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 1992 yılında polislerce gözaltına alınan, daha sonra Hizbullah üyelerine teslim edilerek Yolaç (Susa) Köyüne götürülerek kaybedilen Mehmet Zeki Akyıldız’ın akıbetini sordu. Akyıldız’ın akıbetinin açıklanmasını ve faillerin yargılanmasını talep eden Asutay, kayıpların akıbetini sormaya devam söyledi.
Konuşmaların ardından 5 dakikalık oturma eylemi yapıldı.
Kaynak: MA
