Sayıştay raporuna göre birçok AKP’li belediye yolsuzluk ve usulsüzlük batağında. Kayyumlar da aynı yolsuzluğun içinde. Rapora rağmen hiçbir soruşturma olmaması, ‘Yolsuzluk iktidara serbest mi’ sorusunu akıllara getirdi
Sayıştay’ın 2017 yılı denetim raporlarına göre, kamu kaynakları yağmalanıyor, bu yağma denetimlerden usulsüzlükle kaçırılıyor. Sayıştay’a göre birçok AKP’li belediye yolsuzluk çarkı kurmuş, usulsüzlükler had safhada, kamu kaynakları yandaşlara peş keş çekiliyor. Rapora göre AKP iktidarının bölge belediyelerine atadığı kayyumlar da yolsuzluk ve usulsüzlük batağının içinde. 372 kamu kurumunun büyük bir çoğunluğunda “usulsüzlük” tespit eden Sayıştay, kamu kaynaklarından derneklere ve kamu kurumlarına yapılan bağışların “gizlendiğini” de ortaya koydu. 42 genel bütçeli kamu idaresi, 87 yükseköğretim kurulu, üniversiteler, 40 özel bütçeli idare, 2 sosyal güvenlik kurumu, 27 il özel idaresi, 173 belediye ve bir mahalli idare birliği olmak üzere toplam 372 kamu kurumunun faaliyetlerine ilişkin Sayıştay raporunda 30 kurumunun faaliyet raporunu yayımlamadığı da tespit edildi. Sosyal medya paylaşımları bile suç sayılarak tutuklama yapılırken, binlerce siyasetçi ve gazeteci konuşma ve haber nedeniyle tutuklanırken, Sayıştay’ın iktidarın yolsuzluklarını tespit etmesine rağmen yargının harekete geçmemesi dikkat çekiyor. İşte Sayıştay Raporu’na göre yapılan yolsuzluk ve usulsüzlüklerden bazıları:
TMSF’den kamuya ihanet
Sayıştay raporuna göre Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) de kamu kaynaklarını koruyan bir yaklaşım içinde değil. Rapora göre “18 Bulgu” ile 1,2 Milyar TL’lik kamusal kaynağın mevzuata tam olarak uygun olmayan bir şekilde kullanıldığı veya elden çıkarıldığı ifade ediliyor. Raporda çok çarpıcı bir biçimde TMSF’nin kamu kaynaklarını koruyan bir yaklaşım içinde olmadığı da ifade ediliyor. Sayıştay, TMSF’yi kamu için değil özel şirketler için çalışmakla suçluyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) taşıt alımlarının Taşıt Kanunu ve diğer düzenlemelere aykırı olduğunu belirledi. BTK’nin usulsüz biçimde lüks, pahalı ve yabancı menşeli araç alımı yaptığını saptayan Sayıştay, kurumun Başbakanlık Genelgesi’ndeki tasarruf ve rekabet ilkelerine aykırı hareket ettiğini tespit etti. BTK’nin bünyesindeki araçların cinslerini değiştirerek aldığı 15 adet arazi binek aracı için toplam 3 milyon 181 bin lira ödeme yaptığı saptandı.
3.3 milyarlık KDV oyunu
Sayıştay’ın raporlarına göre görevden alınan eski AKP’li Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek döneminde 3.3 milyarlık usülsüzlük yapıldı. Büyükşehir Belediyesi’nin ödediği KDV’nin tümünün bilançoda indirilerek giderlerin 3.3 milyar TL eksik gösterildiği saptandı. Yine Sayıştay raporuna göre İstanbul AKP’li Güngören Belediyesi personelinin resmi araçları yaz tatillerinde ve hafta sonu özel işlerinde kullandığı; tüm yakıt, otoyol ve köprü geçiş ücretlerinin de belediye bütçesinden karşılandığı ortaya çıktı.
Antep’i soymuşlar
Sayıştay, Antep Büyükşehir Belediyesi’nde kanuna aykırı borçlanma, ihalelerde usulsüzlük, projesiz ihale, ihalesiz kamu malı kiralama ve atamalarda kanunsuzluk tespit etti. Türkiye’nin en borçlu 2’nci belediyesi olma unvanını elinde bulunduran belediyenin, belirtilen borçlanma sınırının aşılmasına rağmen borçlanmaya devam ettiği ifade edilirken, ihalelerdeki usulsüzlük, proje yapılmadan ihaleye çıkılması, belediyenin taşınmazlarını ihalesiz kiraya vermesi de raporda yer aldı. Belediyenin borç stok miktarının kanunla belirlenen tavan tutarının üzerinde olduğundan 2017 yılı içinde almış olduğu 118 milyon TL’lik borcun yasal dayanağının olmadığı belirtildi. Belediye tarafından ihale kapsamında yaptırılacak işlerde düşük teklif veren firmaların yerine yüksek teklif veren firmaların tercih edildiğinin yansıdığı raporda, milyonlarca liralık kayıptan söz ediliyor.
Arnavutköy’ün boğaz keyfi!
Sayıştay, İstanbul’da AKP’li Arnavutköy Belediyesi’nde yaşanan yolsuzlukları tespit etti. Arnavutköy Belediyesi’nin düzenlediği Anneler Günü, Camiler Haftası, Toplu Nikah Töreni ve gezilerde işler hiç yapılmamış ya da eksik yapılmış olmasına rağmen firmalara eksiksiz ödeme yapıldı. Öğretmenler Günü’nde 4 yıldızlı bir otelde bin 500 kişilik bir yemek tertiplendiği, 2 ünlü sanatçı tarafından konser verildiği belirtilmekte. İncelemede etkinliğin belediyeye ait kültür merkezinde yapıldığı, ünlü sanatçılar yerine de 2 öğretmenin konser verdiği tespit edildi. Yüklenici firmaya ise noksansız ödeme yapıldı. Çanakkale gezisine 5 bin, Bursa gezisine 10 bin kişi götürüleceği, yol, yemek ve kahvaltı verileceği taahhüt altına alındı. Çanakkale gezisine 117 kişi, Bursa gezisine ise 648 kişi götürüldü. Yüklenici firmaya ise Çanakkale gezisi için 5 bin, Bursa gezisi için de 10 bin kişilik hak ediş ödendi. Boğaz gezilerine 10 ayrı sefer ve her sefere en az 500 kişinin katılıp, öğle yemeği sunulacağı, 10 bin adet su, 5 bin adet meyve suyu verileceği hüküm altına alındı. Ancak gezi için tahsis edilen gemi en fazla 127 kişi. 4 saat süren gezi için 6 sefer yapılsa bile günde en fazla 762 kişi taşınacak. 5 günde en fazla 3810 kişinin geziye katılabileceği görülmektedir.
Sayıştay niye var?
HDP Grup Başkanvekili Ayhan Bilgen, gündeme dair Meclis’te basın toplantısı düzenledi. Bilgen, Sayıştay raporlarının idari soruşturmaya tabi tutulmadığını belirterek, “Türkiye’nin kendisine sorması gerekiyor. Sayıştay raporları hiçbir idari soruşturma gerektirmiyorsa, Meclis’in Sayıştay raporlarından hareketle etkin bir araştırma yapma ihtiyacı duyulmayacaksa Sayıştay’a ne gerek var? Sayıştay bir anayasal kurumsa ortaya koyduğu çalışmaları yok saymak nasıl bir hukuksuzluğu ifade eder? Çok açık iddialar var. Usulsüz satın almalar, ihale dışı hizmet alımları ve utanılacak düzeyde kişisel harcamalar, belediye hizmeti olarak sunulmuş. Bunlar, kayyumlarla yönetilen belediyelerde de var. Kayyumlarla ilgili hiç olmazsa Sayıştay raporları üzerinden bir açıklama yapmak yerine yine kayyumlarla yönetmeye devam etmek bu ülkeyi yolsuzluk içerisinde yönetmekle tercih etmek değil midir?” dedi.
Kayyumların büyük vurgunu
Kayyum atanan Van, Ağrı, Siirt, Dersim, Şırnak, Hakkari, Mardin ve Diyarbakır’ın il belediyelerinin 2017 mali tabloları Sayıştay tarafından incelendi. Denetçiler tarafından hazırlanan raporlara göre belediyelerin yaptığı milyonlarca liralık harcamalar bilançoya yansıtılmadı, akıbeti ise bilinmiyor. Ayrıca kredi borçlarının faizleriyle beraber yüz milyonlarca lirayı geçtiği belirtiliyor. DBP döneminde bilançoları denk olan belediyelerin kayyum atandıktan sonra borç batağına gömüldüğü ve milyonlarca liralık yolsuzluk yapıldığı tespit edildi.
Ağrı kayyum bataklığında
Raporda Ağrı Belediyesi’nin İller Bankası’na olan borcunun tam olarak kaydedilmediği belirtildi. İller Bankası’na 21 milyon TL anapara ve 6 milyon TL faiz olmak üzere toplam 27 milyon TL borcu olmasına rağmen bilançoda borç toplamının 7 milyon TL olarak yer aldığı belirtildi. Birçok usulsüzlük ve yolsuzluk tespit eden Sayıştay, “Ağrı Belediyesi’nin 2017 yılına ilişkin mali rapor ve tablolarının doğru ve güvenilir bilgi içermediği kanaatine varılmıştır” kaydı düştü.
Siirt’in 4 milyonu kayıp
Kayyum atanan Siirt Belediyesi’nin 567 taşınmazının idarece tutulması gereken tapuda kayıtlı olan taşınmazlar formunda yer almadığı belirtilen raporda, Avrupa Yatırım Bankası’ndan alınan ve vadesine göre ilgili hesaplarda takibi gereken 7 milyon avro (2017 yılı sonu itibariyle kalan toplam borç anapara tutarı olan 4 milyon avro) borcun dış borçlar hesabında işlem görmediği, iç borçlar hesabında ise olması gerekenden 20 milyon fazla paranın görüldüğü ifade edildi. İller Bankası’ndan belediyeye sermaye olarak gönderilen 11 milyon liranın bilançoda 7 milyon lira olarak gösterildiğinin belirtildiği raporda, geriye kalan paranın akıbetinin ise bilinmediğine dikkat çekildi.
Dersim’de yolsuzluk
Kayyum atanan Dersim Belediyesi adına tapuda kayıtlı olan 460 adet taşınmazın değer tespitinin ve muhasebe kaydının yapılmadığı belirtilen raporda, mali tabloların doğru bilgi vermediği ifade edildi. Kurum tarafından yıl içerisinde geçici kabulü yapılmayan 3 farklı yapım işine ait belge ve kayıtlarda toplam 936 bin 645 lira daha az yer almakta olduğu ve yapımı devam eden duran varlığın tamamlanmış gibi göründüğü ifade edildi.
Bakanlığa kayıt dışı devir
Kayyum atanan Şırnak Belediyesi’nden taşınmazlara ilişkin kaydın tutulmadığı belirtilen raporda, takas edilen mallar için ilgili muhasebe kayıtlarının yapılmadığı dile getirildi. Raporda, “Şırnak Belediyesi tarafından 02.06.2017 tarih ve 27 sayılı Encümen kararı gereğince Sağlık Bakanlığına bedelsiz devredilen 521 ada 36 numaralı parselde yer alan taşınmaza ilişkin muhasebe kayıtlarının yapılmadığı görülmüştür” denildi.
5 milyon nerede?
Kayyum atanan Hakkari Belediyesi’nin bilançosunda bankalara milyonlarca lira kısa ve uzun vadeli borcu olduğu görülüyor. İndirilecek KDV hesaplarının yüksek tutulduğu hesapta, gider taahhüt hesapların kullanılmadığı ortaya çıktı. Kayyum atanan Mardin Büyükşehir Belediyesi’nde taşınmazların kaydının gerçek durumu yansıtmadığı belirtildi. Kayyum atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bilançosunda uzun vadeli milyonlarca lira borç olduğu görülüyor. Raporda, gelirlerden alacakların milyonlarca liralık hatalı yazıldığı belirtildi. Kayyum atanan Diyarbakır’ın Kayapınar Belediyesi’nde de uzun vadeli milyonlarca lira borcu olduğu görülürken, tapu kayıtlarına göre taşınmazların toplam tutarı 27.314.992,62 TL olmasına rağmen, kurum kayıtlarında 32.223.511,02 TL olarak göründüğü belirtilerek, 4.908.518,40 TL tutarında bir uyumsuzluk tespit edildi. Raporda 49.678,00 TL tutarındaki Yas Evi yapım bedelinin ilgili hesapta kaydedilmediğine dikkat çekildi. Belediyenin mali tablolarının mevcut durumunu doğru yansıtmadığı belirtildi.
Van’da yolsuzluk çiftliği
Kayyum yönetimindeki Van Büyükşehir Belediyesi’nin gelir-gider hesaplarını inceleyen Sayıştay denetçileri, kurulan soygun düzenini raporlarıyla ortaya döktü. Rapora göre, en büyük geliri belediyenin taşınmazların satılmasından sağlayan kayyum yönetimi, usulsüz yapılan ihalelerle yandaş firmalara yapılan işin değerinden fazla ödeme yaptı. Sayıştay’a göre Van’da belediyeye ait satılan ve kiralanan taşınmazların alacaklarının takip edilmediği ortaya çıktı. 2017 yılında yapılan ihaleler nedeniyle müşterilerden vadesi geçmiş 707 milyon TL tutarında kira alacağı bulunmasına karşın sözleşme hükümlerinin gereği takip edilmediği ve gerekli işlemlerin yapılmadığı bilgisi de raporda yer aldı. Ortaya dökülen bir diğer usulsüzlük, belediyenin yaptığı sosyal yardımlar. ayıştay, belediyeye başvuran bir kişiye “doğal afet” nedeniyle yardım yapıldığına, ancak bölgede doğal afetin olduğuna dair tek bir kanıt raporuna yer verilmediğine dikkat çekti. Raporun en dikkat çeken bölümü ise, belediyenin yaptığı yol ihaleleri. Denetçiler, yol yapım işlerinde kurallara uyulmadan iş artışı yapılması nedeniyle, kurum kaynaklarının ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmadığını, yine firmalara yapılan işin çok daha üzerinde paralar ödendiğini tespit etti.
HABER MERKEZİ
