AKP’nin her seçim öncesi bir “açılımla” Romanların oylarına göz diktiğini belirten Roman Haber Ajansı İmtiyaz Sahibi Haktan Kabak, Romanların AKP iktidar döneminde daha çok ayrıştırıldığını söyledi
AKP iktidarı, farklı kesimlerin oylarını almak için seçimlerin yaklaşmasıyla “açılım” adı altında çeşitli çalışmalar yapmaya devam ediyor. Bu kesimlerden biri de Romanlar. AKP’nin 2009 yılında başlattığı “Roman Strateji Belgesi” 15 yıldır yazılmazken, Erdoğan’ın 2018’de yayınladığı Eylem Planı’nda yer alan eğitim, sağlık, konut gibi birçok hakka yönelik vaatler de yerine getirilmedi. Erdoğan, 20 Ocak’ta bu kez “Hedefimiz her Roman’a bir yuva” açılımını gündeme getirdi.
Romanların yüzde dokuzu yaşamından memnun
Sosyal Demokrasi Vakfı (SODEV), İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ve Sıfır Ayrımcılık; 2022 yılında “2021 Türkiye’de Roman Toplulukları ve Yoksulluk Araştırması Raporu” adlı raporu yayımladı.
Rapora göre, Roman toplumunun yüzde 32,3’ünün eğitim durumu yok ve okur-yazar değil. Romanların yalnızca yüzde 1,2’si üniversiten mezun oldu. Rapora göre, romanların yüzde 13’8’i aynı evde 7 veya daha fazla kişi ile yaşarken, yalnızca yüzde 1,7’si AB sosyo ekonomik statüsünde yer aldı. “Genel olarak hayatınızdan ne derece memnunsunuz?” sorusuna Romanların yüzde 40’ı “Hiç memnun değilim” cevabını verirken, yalnızca yüzde 9’u memnun olduğunu belirtti.
Sosyal güvenceleri yok
Raporda, Romanların aylık gelirine de değinildi. Romanların aylık gelirinin bin 416 TL olduğu belirtilirken, yüzde 21,8’inin gelirinin olmadığı yer aldı. Romanlarda işsizlik oranı yüzde 47,8 iken, hane içinde tek başına çalışanların oranı yüzde 43,3. Raporda, romanların yüzde 27,4’ünün ise borçlu olduğu, yüzde 25,7’sinin de herhangi bir sosyal güvencesinin olmadığı belirtildi.
Ayrımcılığa maruz kalıyorlar
Raporda, Romanların 46,7’sinin çocuğu okul çağındayken, kreş veya anaokuluna giden çocuk sayısı yüzde 8,9 iken yüzde 39,6’sı ise 0-5 yaş arasındaki çocuklarının beslenmesi konusunda sürekli sorun yaşadığını belirtti. Romanların yüzde 23,2’si eğitim imkanına ulaşmazken, çocukların yüzde 13,2’si okulu bırakmak zorunda kalıyor. Roman çocuklarının yüzde 33,9’u ise okulda ayrımcılığa maruz kalıyor.
Romanlarda sağlığa erişim oranı ise yüzde 68,1 iken
sağlığa erişemeyenlerin oranı 22,4. Kamu ve özel kurumlardan sosyal destek alanların oranı yüzde 37,8. Yüzde 62,2’si de herhangi bir kurum ve kuruluştan destek almıyor.
İktidarın roman yaklaşımı
Roman Haber Ajansı İmtiyaz Sahibi Haktan Kabak, AKP’nin Romanlara yönelik politikalarını Mezopotamya Ajansı’ndan Yüsra Batıhan’a değerlendirdi. Kabak, Erdoğan’ın 2002-2006 seçimlerinde Romanların artık “görünür olma arzusunu” iyi değerlendirdiğini belirterek, Roman toplumu ilk defa devlet tarafından tanındığını ve bu nedenle destek verdiğini ancak AKP’nin ‘nasıl olsa Romanlardan oy alıyoruz’ diyerek, ‘daha fazla bir şey yapmadığına’ dikkat çekti.
Sorun sadece konut sorunu değil
AKP’nin Romanlara ilişkin 2012 ve 2013’de “eğitim ve barınmaya” dair vaatlerini hatırlatan Kabak, iktidarın her seçim öncesi vaatlerini yinelediğini söyledi. Sulukele’de 2005-2008 yılları arasında ciddi bir Roman nüfusu olduğunu bu nüfusun mevcut iktidar döneminde dağıtıldığına dikkat çeken Kabak, “Geçmişe baktığımızda hem seçim öncesinde verilmiş sözler yerine getirilmedi, hem de Sulukule ve onun gibi kentsel dönüşüm projelerinde Romanlara hakları verilmedi. Bizler burada sadece soruna ‘konut sorunu’ olarak bakmıyoruz. Hakkını aramaya çalışan bir topluluğun, hiçbir alanda hakkının verilmediğini düşünüyorum” diye belirtti.
Uyuşturucu kullanım yaşı düştü
Roman mahallelerinde uyuşturucunun yaygınlaştığını ve uyuşturucu kullanım yaşının 11-12’lere düştüğüne dikkat çeken Kabak, son 5-6 ayda birçok insanın uyuşturucu nedeniyle yaşamını yitirdiğini ve intihar ettiğini aktardı. Roman çocukların okulda dışlanmaya maruz kaldığını söyleyen Kabak, “İktidara baktığınız zaman Romanların böyle sorunları yokmuş, sadece konuta ihtiyaçları varmış havası yaratıldı” dedi.
Romanlar daha çok ayrıştırıldı
Erdoğan’ın Roman halkının sorunlarını belediyelere iletmesi için koordinatör atama vaadine değinen Kabak, halihazırda 12 şehirde koordinatörlerin olduğunu ancak bu koordinatörlerin neler yaptığına dair bilgi sahibi olmadıklarını söyledi.
Eylem Planı’nın başarısız olduğunu söyleyen Kabak, “4 yıllık bir süreç geçirdiler. Şimdi isterse 2050’ye kadar uzatsınlar. Yine aynı eylem planı, yine alt başlıkları belli değil. Yani şunu söyleyebilirim ki, 20 yıl içinde Roman toplumu daha çok ayrıştırıldı” diye konuştu.
Romanlar sadece oy potansiyeli olarak görülüyor
İktidarın “tek millet” söylemiyle Kürtleri, Lazları, Romanları, Alevileri ve birçok kimliği ayrıştırdığını ifade eden Kabak, “Romanlar, bu süreçten en zararlı çıkan, sadece oy potansiyeli olarak görülen bir topluluk oldu. Seçim dönemine girdik ve bu süreçte yine Romanların oylarına göz dikildi” şeklinde konuştu.
HABER MERKEZİ
