Ceza Hukukçusu Ercan Kanar,’Bu coğrafyada halkların eşitlik ve özgürlüğü temelinde bir barış olması için Öcalan’la ilgili bir yasa çıkarılarak, başta Öcalan olmak üzere tüm siyasi tutsakların serbest bırakılması lazım’ dedi
İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde mutlak tecrit koşulları altında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan ile tutsaklar Hamili Yıldırım, Veysi Aktaş ve Ömer Hayri Konar’dan haber alamama hali 40 aydır devam ediyor.
Asrın Hukuk Bürosu, müvekkillerine dönük tecride karşı Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’ne (CPT) periyodik başvurularda İmralı adasının ziyaret edilmesini talep ediyor. Yapılan tüm başvurulara rağmen İmralıyı ziyaret etmeyen CPT, son İmralı ziyaretini de “Türkiye’nin izni yok” diyerek açıklamıyor.
CPT, yakın zamanda tavsiye kararlarına uymayan Azerbaycan’a dair açıklama yaptı. Açıklamada, Azerbaycan’da yaşanan ihlallere yer verilerek, “kabul edilemez” vurgusu yapıldı.
Ceza hukukçusu Ercan Kanar, İmralı tecridi ve CPT’nin Türkiye ile olan “işbirliğini” Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Esra Solin Dal’a değerlendirdi.
Azerbaycan Örneği
CPT’nin Azerbaycan’a uyguladığı prosedürü Türkiye için de uygulaması gerektiğini belirten Kanar, Türkiye’ye dair yaptırımların da söz konusu olabileceğini vurguladı. Kanar, “Türkiye’nin Avrupa Konseyi’ndeki söz hakkı elinden alınabilir veya konsey üyeliğinden atılabilir. Buna dair en son örnek Azerbaycan’dır. CPT, eğer hukuka aykırı ihlallere son vermezse Azerbaycan’ın konuşma hakkının elinden alınacağı ve konsey üyeliğine son verileceğini Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne bildirdi. Bunu üzerine mecburen geri adım atmak zorunda kaldı” diye konuştu.
Asrın Hukuk Bürosu’nun Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komitesi’ne yaptığı başvuruyu hatırlatan Kanar, “BM de avukatların başvurusunu kabul etti ve tedbir kararı alınmasını istedi. Muhtemelen BM İnsan Hakları Komitesi’nde Türkiye aleyhine bir karar çıkacaktır” dedi.
‘Düşman-savaş hukuku’
Kanar, Mandela Kurallarına işaret eden Kanar, “Bu kurallara göre disiplin cezaları ne olursa olsun aile ve avukat görüşü engellenemez. Dolayısıyla Abdullah Öcalan’ın aile ve avukat görüşmelerinin hemen sağlanması gerekiyor” diye belirtti.
Abdullah Öcalan’a yönelik “düşman-savaş hukuku” uygulandığını ifade eden Kanar, İmralı’daki uygulamaları Hitler rejimindeki faşist uygulamalara benzetti. Kanar, “Türkiye’de parçalı hukuk var. Muhaliflere ‘düşmanla savaş hukuku’, muhalif olamayanlar için ‘normal yurttaşlık hukuku’ uygulanıyor. Buna doktrinde ‘düşman hukuku’ denir. Bu tecrit durumuna karşı sık sık girişimlerde bulunmak gerek” dedi.
‘Umut hakkı’
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2014 yılında Abdullah Öcalan’ın şartlı salıverilme hakkında sahip olmaksızın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmesine (umut hakkı) dair verdiği “ihlal” kararını anımsatan Kanar, “AİHM’in verdiği ihlal kararına göre Abdullah Öcalan’a verilen cezanın 25 yılını doldurması nedeniyle kararın yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor” dedi.
Kanar, son zamanlarda “umut hakkı” ile ilgili Avrupa ülkelerinde olumlu kararların verildiğine işaret ederek, “En son Almanya’da bulunan bir kişinin Türkiye’ye iadesi istendi. Türkiye de o kişiye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası vermişti. Alman Anayasa Mahkemesi, ‘umut etme hakkını’ vurgulayarak, ölünceye kadar ağırlaştırılmış hapis cezasını insanlık dışı bir ceza olduğunu vurguladı ve iade talebini reddetti” belirtti.
‘Verdikleri karar demokratik değil’
Abdullah Öcalan’a dair verilen “ihlal” kararlarının uygulanmamasının kimi nedenleri olduğunu söyleyen Kanar, “Şu anda dünyada genel olarak sağ akımların daha etkin, demokrasi güçlerinin daha etkisiz olduğu bir süreçten geçiyoruz. BM’de büyük kapitalist emperyalist devletler egemen durumda. NATO zaten emperyalizmin savaş örgütü. Diğer uluslararası kurumlarda da esas itibariyle sermayenin söz sahibi olduğu bir durum var. Bu kurumlar açısından da halkların kendi kaderini tayin hakkının önemi yoktur. Bu yüzden Abdullah Öcalan’ın da onlar için önemi yoktur. Haliyle verdikleri kararlar da demokratik olmayacak, kendi çıkarları ekseninde verilen karardır” diye belirtti.
‘Abdullah Öcalan tahliye edilmeli’
Türkiye’nin “ihlal” kararlarının gereklerini yerine getirmemesinin altında da bazı nedenler olduğunu vurgulayan Kanar, şunları söyledi: “Siyasi açıdan, bu coğrafyada halkların eşitlik ve özgürlüğü temelinde bir barış olması için Öcalan’la ilgili bir yasa çıkarılarak, başta Öcalan olmak üzere tüm siyasi tutsakların serbest bırakılması lazım. Bu işin siyasi yönü. Ama maalesef bu iktidar nedeniyle kısa vadede öyle bir çözüm görünmüyor. İşin hukuki yönüne bakıldığı zaman iki önemli hata var. Ceza hukukunda temel bir kaide var. Aleyhe olan bir yasa geçmişe uygulanmaz. Bu ölene kadar hapis cezası, Öcalan yakalandıktan sonra ve ceza verildikten sonra düzenlendi. Yani bu yasadan önce ağırlaştırılırmış müebbet cezası 36 yıldı. Fakat bu daha sonra Öcalan’a özel aleyhe yasa çıkarıldı. Ceza hukukunun temel prensibi aleyhe olan yasa geçmişe uygulanmaz. Öcalan’la ilgili böylesi bir garabet ve yanlış bir uygulama var” ifadelerini kullandı.
‘Yaptırım yolu açılmalı’
Kanar, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Eylül ayı toplantısında Abdullah Öcalan’a “umut hakkı” ile ilgili verilen ihlal kararını gündemine alacağını kaydetti. Kanar, “Türkiye, 2009 yılından bu yana bir ihlal karar olmadığını söylemişti. Muhtemelen yine aynı kararı verecektir. Eğer Türkiye yine böyle bir karar verirse, Avrupa Birliği Bakanlar Komitesini bu kararı derhal AİHM Büyük Daireye götürmesi gerekir. Eğer Büyük Daire de ihlal kararı verirse Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi yaptırım yolunu açmalı” dedi.
Son dönemlerde Paris Barosu başta olmak üzere bazı büyük barolarda tecride karşı bir hareketliliğin olduğunu söyleyen Kanar, “Türkiye’de maalesef bu konuda yeterli tavır sergilenmedi. Türkiye Barolar Birliği, İstanbul Barosu gibi metropol baroları bu konuda susuyor. Halbuki hukuk kurumları ayrımcılık yapmadan dil, din, ırk, siyasi görüş, inanç ayrımı yapmamalı. Eğer hukuk ayaklar altına alınıyorsa ses çıkarmaları gerekir. Ana muhalefet partisi işine geldiği zaman ‘sosyal demokrat’ olduğunu söylüyor. Demokrasiyi savunduğunu söylüyor. Ama ana muhalefet partisi İmralı tecridi ile ilgili zerre ses çıkarmadı. Yani bu açıdan maalesef bir sefalet yaşanıyor” dedi.
İSTANBUL
