Kürtler, sol-sosyalist, Müslüman, ekolojist, feminist siyaset ve bireylerin buluştuğu HDP, 23 Şubat Pazar günü Ankara Spor Salonu’nda 4. Büyük Olağan Kongre ile yeni dönem mücadele hattını oluşturacak. Parti yeni dönemde “Türkiyelileşme” ve “demokrasi ittifakı” perspektifine dayanan “üçüncü yol” stratejisini daha da büyütüp genişletme amacında. Parti bu yönlü yol haritasını, 24-25 Ocak’ta Ankara’da yapılan 3. Büyük Konferans’ında büyük oranda belirledi. Bildirge ile tüm toplumsal ve siyasal muhalif kesimlere; emek, barış ve demokrasi güçlerine, aydınlara, sanatçılara, demokrat ve vicdan sahibi yurttaşlara ‘demokrasi ittifakı’nda buluşma çağrısında bulundu.
HDP, bu yol haritası ile “Türkiyelileşme” ve “demokrasi ittifakı” cephesini genişletmeyi hedeflediği 4. Büyük Olağan Kongre’de, buna uygun yeni dönem kadrolarını belirleyecek. Partinin ana omurgasını oluşturan Kürtler, 7 Haziran 1990 yılında kurdukları Halkın Emek Partisi (HEP) ile Meclis’e girdikleri günden bugüne karşılaştıkları baskı ve kapatma politikalarına rağmen “demokrasi ittifakı” ve “Türkiyelileşme” iddialarını sürdürüp, 15 Ekim 2012’de kurulan HDP ile bu mevziyi daha da genişletmeyi başardı. Öncesinde kurulan Halkların Demokratik Kongresi’nin (HDK) bir parçası olarak ortaya çıkan HDP’nin temelinde “Kongre Partisi” düşüncesi yattı. Barış ve Demokrasi Partisi, Devrimci Sosyalist Parti, Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek gibi partiler HDP çatısı altında yan yana geldi. Çok bileşenli yapısıyla parti, Türkiye sol, sosyalist hareketlerin, Müslüman, ekolojist, feminist siyaset ve bireylerin bir araya gelip temsil bulduğu bir platforma dönüştü. Partinin ilk Eş Genel Başkanları ise 68 kuşağının öncü isimlerinden Yavuz Önen ile Fatma Gök oldu. HDP’nin çözüm süreci atmosferinde bulunulan 27 Ekim 2013’te yapılan 1. Olağanüstü Kongre’de, Eş Genel Başkanlık görevlerini Sebahat Tuncel ve Ertuğrul Kürkçü üstlendi. Akabinde BDP milletvekilleri, 28 Nisan 2014 tarihinde HDP’ye geçti. 22 Haziran 2014 tarihinde gerçekleştirilen 2. Olağanüstü Kongre’de ise partinin yeni eş genel başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş oldu.
DBP ve HDP ile girilen 2014 yılı yerel seçimlerde 3 büyükşehir belediyesi olmak üzere 102 belediye kazanıldı. “Çözüm süreci” dönemi, HDP’nin ortaya çıktığı ve kazanımlar elde ettiği yıllar oldu. 7 Haziran seçimlerinde yüzde 13 oy alarak, Meclis’e 80 milletvekili gönderen HDP, demokrasi güçlerinin şimdiye kadarki en güçlü temsilini sağladı. Türkiyelileşme iddiası bu seçim sonuçlarıyla ispatlandı. Ancak 28 Şubat 2015’te imzalanan Dolmabahçe Mutabakatı’nın ardından sürecin hükümetçe reddedilmesi, HDP’ye yönelik baskı politikalarını devreye girmesini beraberinde getirecekti. Aynı yılın temmuz ayında, Kandil’e yönelik operasyonlarla resmi olarak çözüm süreci sonlandırıldı. Çatışmalı süreç içinde 1 Kasım 2015’te yenilenen genel seçimlerde, baraj altında bırakılmak için hükümet eliyle her politikaya başvurulmasına rağmen HDP yüzde 10.8 oy aldı ve Meclis’teki sandalye sayısı 80’den 59’a düştü. Seçimlerin akabinde HDP’ye yönelik kitlesel tutuklamalar ve sistematik baskı politikaları devreye konuldu. 20 Mayıs 2016’da, AKP ve MHP’lilerin oyları, CHP’nin desteğiyle HDP milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırıldı. Yüksekdağ ve Demirtaş dahil HDP’li 12 vekil, 4 Kasım 2016’da tutuklandı, partili 7 ismin vekillikleri düşürüldü. Aynı yıl 94 belediyeye kayyum atandı. Maruz kalınan bu askılara rağmen HDP, 24 Haziran Genel Seçimleri, 31 Mart Yerel Seçimleri ve 23 Haziran İstanbul Seçimleri’nde belirleyici parti oldu.
“Kürdistan’da kazanmak, Türkiye’de AKP-MHP’ye kaybettirmek” hamlesi ile gidilen 31 Mart seçimlerinde AKP-MHP ittifakı İstanbul, Ankara, Adana, Mersin ve Antalya gibi kritik kentlerde HDP oylarıyla kaybetti. HDP’nin 31 Mart ve 23 Haziran seçimlerine müdahalesi ile açıkladığı 20 Kasım Deklarasyonu sonucunda HEP’den bugüne kadar gelen “Türkiyelileşme”, “demokratik çözüm”, “demokrasi ittifakı” arayışlarının vücut bulduğu parti olduğunu görüldü. Böylesi tarihi bir miras ile devam eden baskılar, iç ve dış siyasi krizler içerisinde 4. Olağan Kongresi’ni gerçekleştirecek HDP, “üçüncü yol” siyasetinin kadrolarını açığa çıkarıp, demokratik iktidarı inşa etmek üzere etkili politik hamleleri belirleyecek.
Berivan Altan-Zemo Ağgöz / Ankara-MA
