İşte bu Rakka kenti, dogmatik İslamcıların ideal gördükleri İslami yönetimin başı Harun ar-Raşid’in şehri olduğundan önemli görülür. IŞİD ise cahil İslam sürülerine, Harun Reşid’in zamanındaki gibi refah, bolluk, itibar kazandırma vaat ediyordu
Taner Aday
İslam dünyası birçok Halife gördü. İyisi kötüsü…
Şüphesiz bunların en ünlüsü Harun Reşid’dir. (Harun ar-Raşid)
Onun döneminde, Abbasi Hanedanı en parlak yıllarını yaşadı. İktidarı döneminde sağlanan iktisadi gelişme, ekonomik gönenç (bolluk) nedeniyle ona Raşid, yani doğru yolda giden lakabı takıldı.
İktidarı 23 yıl sürmüştü.
Bazı insanlar gerçekten de “şanslı” oluyorlar! Onun döneminde de böyle idi. Çok uygun bir dönemde iktidara geldi. Komşuları zayıftı. Birbirleri ile uğraşıyorlardı. Dini, iktisadi karışıklıklar, politik çalkantılar içinde idiler. Ama bu ayrı bir yazının konusu.
İşte böyle son derece olumlu şartlarda iktidar olan Harun Reşid, iktidarının ilk dönemlerinde, Devlet İşleri’nin hemen tüm idaresini vezirlerine bırakmıştı. O sadece eğlence, edebiyatın her kolu ile vaktini geçiriyordu.
İşte bugünkü “Biraz Tarih’in” konusu da bu.
Harun Reşid’in vezirleri, daha önce de bu görevde olan İran’lı Bermeki soyundandı. Bermekiler, bugünkü Belh kentindeki Nevbahar Budist Mabedi’nin rahiplerinin soyundandılar. Ailenin başı Halid bin Bermek, Halife Mansur döneminde, maliyenin idaresinden de sorumlu idi. (Brockelmann. İsl. Devl. Tarihi Sy. 118-119) İyi bir asker olduğu da rivayet ediliyor.
E, maliye bakanı olunur da servet edinilmez mi? O da bunu değerlendirdi.
İşte bu Halid Bermek’in oğlu Yahya, o zaman da “rahat durmayan” Kürtlere yakın Musul kentine vali tayin edildi. Harun Reşid Ermenistan ile Azerbeycan Valisi iken Yahya Baş Vezir olmuştu. Ama Harun Reşid’e yakındı. Kısaca Harun başa geçer geçmez onu kendi vekili yaptı. Artık tam anlamı ile Baş Vezir olmuştu.
Yahya Bermek, oğulları Fazl ile Cafer imparatorluğu 786 -803 arası idare ettiler!
Fazl Genel Kurmay’da görev yapıyordu. Çok başarılı bir askerdi. Cafer ise, Harun Reşid ile dostluğu nedeniyle Bağdat’ta kaldı. Harun sefa sürerken, o vekil tayin ettiği kişiler aracılığı ile işleri idare ediyordu. Bu durum, zamanla göze batmaya başladı. Olacak bu ya, Orta-Doğu’da hiç olmayan bir şey oldu. Dedikodu aldı yürüdü(!).
İşte bugünün konusu da bu.
Dedikodu çarkı dönmeye başladı. 803 yılında Hacc’a giden Harun Reşid’e, Cafer’in, kendi gücünü pekiştirmek için, kız kardeşi Abbase’yi onunla uzaktan evlendirdiği, bununla da devlette daha fazla söz sahibi olmayı gözettiği bilgisi iletildi.
Harun Reşid, Bağdat’a döner dönmez, ilk iş olarak, Cafer’i 29 Ocak 803 yılında öldürttü.
Bugün hala durmakta olan, Bağdat’ın orta köprüsüne başını, diğer ikisinde de vücudunun ikiye ayrılmış parçalarını astırdı.
Babası ile diğer kardeşi Yahya’yı da tutuklattı. Mallarına el koydu.
Böylece Bermeki Ailesi’nin sonu da geldi!
Harun Reşid, bu olaydan sonra, Bağdat’ta kalmadı. İktidarının merkezini Rakka’ya taşıdı.
İşte bu Rakka kenti, dogmatik İslamcıların ideal gördükleri İslami yönetimin başı Harun ar-Raşid’in şehri olduğundan önemli görülür. IŞİD ise cahil İslam sürülerine, Harun Reşid’in zamanındaki gibi refah, bolluk, itibar kazandırma vaat ediyordu.
Kaçak petrol gelirlerinden, kaçırılan, köle edilen kadınların cariye olarak kullanılmalarından, şiddet yolu ile “iktidar” oldukları duygusuna kapılan, bu cahil yobaz, insan türünün en ilkel cinsleri, bu hayallerinin sonuna geldiler.
O, öve öve bitiremedikleri Harun Reşid de aynı kendileri gibi çapsız bir adamdı.
Bermeki Ailesi olmasaydı, Bağdat’ta bile rahat oturamazdı. Zaten Bermeki ailesi “kaybolunca”, her yerde ayaklanmalar oldu. İktidarının kalan yıllarını bu ayaklanmaları bastırmakla geçirdi. Bizzat Bağdat’ta bile kalamadığı için Rakka’yı tercih etti. Zaten Semerkand’daki isyanı bastırmak için gittiği Tus şehrin de de öldü.
Ne demiş Nazım Hikmet?
“İbret al deli gönlüm
Demir sandıkta saklansan da bulur seni
ak taşın altında Kara Yılan’ı bulan ölüm” (Kara Yılan Destanı)
Bugün IŞİD’in başına gelenden ders almayanlar, yarın aynı son ile karşılaşacaklardır. IŞİD de ilk destekçileri ABD’ye güvendiler. Onların “Bermeki’si” de ABD idi. Bir farkla ki, ABD desteğini çekti.
Yarın Türkiye’de de birisine verdiği desteği de çekerse….
