Ercan Ayboğa/Brüksel
Hambach Ormanı direnişinin gelecek yıllarda devam edeceği belirtiliyor. Ancak bu mücadelenin belirleyicisi, ormandaki ağaç evlerde yaşayanlar, EndeGelände ve diğer sosyal hareketlerin direnişleri olacak.
Hambach Ormanı küçük ve eski bir orman, ancak burdan yükselen direnişle namı son haftalarda FederalAlmanya Cumhuriyeti’ni da aşıp dünyada yayıldı. Bu ormanKöln şehrinin 40 km batısındaAvrupa’nın en büyük kömür ocağının bitişiğinde.Kömür ocağı 10 km uzunluğunda ve 400 metre derinliğinde bir çukur. Çukur, dev enerji şirketi RWE tarafından işletilmekte. RWE,Almanya’da sayısı çok az olan 10 bin yıllık bu ormanı da keserek altındaki kömürü sömürüp kârına kâr katmak istiyor. Bununla toprağımız, suyumuz, havamız ve iklimimizin kirletilmesi, yani dünyadaki yaşamın yok edilmesine önemli katkı sunması umurunda bile değil.
Fakat bu yıkıma 6 yıldır onlarca siyasi aktivistin mücadelesi Hambach Ormanı’nı “işgal ederek” set koyuyor. Bu güzel eski ağaçların yükseklerine ahşaptan evler yaparak ormanların sakinleri oldular. Onları aktif destekleyen binlerce insan ve çok sayıda yapı ve sosyal hareketle birlikte yıllardır ormanda,tarlada, sokakta, kurumlarda ve mahkeme salonunda bu yaşam alanını savunuyorlar.Kısa sürede Hambach Ormanları Almanya devletinde işgal edilen en büyük ve önemli alan oldu, biraz Fransa’daki ZAD gibi. Aktivistler sadece Hambach Ormanı’nn korunmasını istemiyorlar, iklimi ve doğayı uzun vadeli korumak amaçlı, kömürün enerji olarak kullanılmasından tamamen en kısa sürede vazgeçilmesinitalep ediyorlar.
2018 Ağustos…
Hambach Ormanı direnişi 2018 yaz ve sonbaharında zirve yaptı. RWE ile arası çok iyi olan sağ-liberalKuzey Ren Westfalya eyaleti hükümeti 2018’in ağustos ayı sonunda binlerce polise ağaç evlerin kaldırılmasını emretti. 1 Kasım 2018’den önceAlmanya’nın dört enerji devinden biri olan RWE, Hambach Ormanı’nı mahkeme kararı nedeniyle kesemiyordu. Özel araçlarla ve çevreyi aktivistlere kapatarak adım adım 15-30 metre yükseklikte yaşayan aktivistleri zor kullanarak indirerek evlerini yıktılar. Yıkımların fotoğraf ve videoları kısa sürede yayıldı. Özellikle 2016 yılından beri büyük bir dayanışmaya sahip olan bu aktivistlere destek geldi. Somut direnişe katılmak için yüzlerce insan ormana girdi, her pazar Hambach Ormanı’na yakın 10 bin kişi yürüyüş yaptı, onlarca kentte haftalık yürüyüşler yapıldı, bazı siyasi partiler bu yıkıma karşı olduklarını sıkça belirttiler.
Hükümetin hesabı orman evlerini yıkarak yılgınlığı yaymaktı ve 1Kasım 2018’e hazırlık yapmaktı. Eylül ortasında bir gazetecinin yüksekten düşüp ölmesi bile polisi sadece 3 gün durdurdu. 6 Ekim’de çok büyük bir yürüyüşü gerçekleştirmek amaçlı, belli bir süredir koordinasyon içinde olan onlarca siviltoplum kuruluşu tarafından çağrı yapıldı.Ve beklentinin üstünde 50 bin kişi geldi. Bu tepkileri de gözardı edemeyen ve Hambach Ormanı’nı ele alan ilgili eyalet mahkemesi, yürüyüşten bir gün önce Hambach Ormanı’nda yaşayan ve tehdit altındakitürleri gerekçe göstererek bu ormanın kesimini en az 2020 ilkbaharına kadar durdurma kararı aldı. Bunun üzerine polis Hambach Ormanı’ndan geri çekildi ve 2-3 hafta içinde yıkılan orman evleritekrar inşa edilerek alan geri kazanıldı.
Kömür ocağı işgal edilecek
Bununla elbette yetinilmedi ve daha önce “EndeGelände” isimli sosyal harekettarafından planlanan kamp, 25-29 Ekim 2018 tarihleri arası Hambach Ormanı’na yakında daha büyük bir heyecanla yapıldı. Ekim başında sağlanan başarının da havasıyla kampa 6 bin 500 kişi katıldı, geçen yıl ise 4 bin kişi gelmişti. Bu gelenler atölye ve tartışmalar yürütmek için gelmediler.Amaç kömür ocağın çalışmalarını 1,5 günlüğüne işgal ederek durdurmak, yani doğrudan sivil itaatsizlik eylemleri yapmaktı! Almanya’daki ekoloji hareketleri açısından tarihi bir ana dahil olmam orada olan herkes için geçerli olduğu gibi apayrı güzel bir duyguydu.
Tren seferleri durduruldu
Muhteşem bir şekilde organize edilen kampta sivil itaatsizlik eylemlerine hazırlık yapılıyordu. Prag ve Berlin’den gelen tren en yakın tren garı olan Düren’de polis ablukasına alındı ve seferler saatlerce durduruldu. EndeGelände, geçen 2 yılda olduğu gibi RWE’yi fiilen engelleyeceğini aylar öncesi açıkça ilan etti. Eyalet hükümeti ise böyle bir şeyin yapılmasının suç unsuru taşıdığını da her fırsatta belirtti. Sonuçta polis kampın ormana yakın yapılmasını engelledi ve kamp 12 km uzaklıkta bir duyarlı çiftçinin arazisinde yapıldı.
5 büyük grup oluşturuldu
27 Ekim sabahı “Make Rojava GreenAgain” (Rojava’da yeniden yeşillendirmeyi amaçlayan bir uluslararası kampanya) aktivistleriyle yola çıktık. Binlerce aktivist parmak olarak tanımlanan beş büyük grupta yer aldı, her biri ayrı ama birbiriyle koordineli hareket edecekti. Her bir parmağın içinde de herkes 4-8 kişilik gruba ait olması gerekiyordu, çünkü hiç kimsenin tek başına hareket etmemesi ve böylece dayanışmanın eylem esnasında güçlü olması hedefleniyordu.Arazi yeterince geniş olursa ve aktivistlerin sayısı polisin sayısını 2-3 kat aşarsa bu akma eylemi çok zor değil.
Tren rayları işgal edildi
Kömür çukuru 10 km uzunluğunda ve dağılacağımız arazi de ona göre devasa büyüklükte. Buluşacağımız meydan yoktu. Binlerce polis bile her yeri tutamaz. EndeGelände kömür çukuruna inilip dünyanın en büyük kepçelerini ve ordaki alt yapıyı işgal edeceğini ilan etmesiyle polis burayı kontrol etmeyi hedefledi. 27 Ekim sabahı 30 kişilik bir grup çukura inip bir kepçeyi ele geçirdi.Ancak asıl hedef farklıydı ve kömürü elektrik santrallerine taşındığı tren rayları işgal edildi. Uzun bir yürüyüş ve “akma” eylemselliğinden sonra 2 binden fazla aktivist rayların üzerine oturdu ve RWE kömürü taşıyamadı! 30 saat kadar bu rayların kullanılamaması, bazıların kaygılandığı gibi bir elektrik sıkıntısına neden olmadı.
Politikleşen yeni gençlik
Toplam bin kişi gözaltına alınıp ölçüsüz şiddet kullanılmış olması ortaya çıkan büyük bir motivasyonu yok edemedi. Tüm bu eylemler o kadar meşru idi ki devlet ve RWE aylar süren kampanyalar sonucu eylemcileri karalayamadı. RWE sendikayla işbirliği yaparak kömür ocağı işcilerini bile birkaç defa yürüttü ama bu da bir şey değiştirmedi. Çünkü konu bir ilçeden çok tüm bir ülke ve dünyayı ilgilendiriyordu. Eylemlere katılanların ezici çoğunluğu 30 yaş altında ve klasik radikal örgütlenmelerden gelmiyordu. Yani Almanya şartlarına göre yeni politikleşen ciddi bir genç kesimden bahsediyoruz.
EndeGelände Rojava’yla da ilgili
EndeGelände’nin örgütlenmesi çok enteresan. Bildiğimiz seçilmiş bir yönetim yok, her bir yerel grubun doğrudan katılımıyla federal düzeyde kararlar alınıyor. EndeGelände sadece enerji konusuyla sınırlı kalan bir yapılanma değil. Burada toplumdaki sorun ve alternatiflerle yakından ilgilenen genç insanlar söz konusu. Son bir yıl içinde Rojava devrimini tanımak için paneller düzenlediler. Dünyada ne tür alternatif yaşam ve uygulamalar varsa onlara merakları var. Hambch Ormanı direnişi gelecek yıllarda devam edeceği kesin ancak nasıl sonuçlanacağı çok sayıda faktöre bağlı. Bunların arasında en önemlisi veya en belirleyicisi Hambach Ormanı’ndaki ağaç evlerinde yaşayanlar ile EndeGelände ve diğer sosyal hareketlerin direnişidir. Bu direnişin bir kenarından tutmak ise zor değil…
