Güney Afrika’da Ramaphosa cumhurbaşkanı seçildi, ancak koalisyon müttefikleri veto hakkına sahip olacak
Güney Afrika’da seçimlerde ANC ilk defa çoğunluğu kaybedince uzun müzakereler sonucu Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa’nın başkanlığında Güney Afrika’nın ilk koalisyon hükümeti kuruldu.
Çok partili koalisyon, Ramaphosa ile diğer partilerin liderleri arasındaki uzun müzakereler ve karşılıklı çağrıların ardından parlamento üyelerinin yemin etmesiyle anlaşmasını ancak Cuma günü imzaladı.
Cuma gecesi geç saatlerde Ramaphosa parlamentoda ülkenin cumhurbaşkanı seçildi. Eşi benzeri görülmemiş koalisyon anlaşması kapsamında, Afrika Ulusal Kongresi’nin (ANC) şu ana kadar resmi muhalefeti olan Demokratik İttifak (DA) ve Inkatha Özgürlük Partisi (IFP) ilk kez bir ANC başkanına oy verdi.
Çok partili koalisyon, ANC’nin son 30 yılın en kötü seçim düşüşünü yaşamasının ardından harekete geçti. Parti, ülkede 29 Mayıs seçimlerinde oyların yüzde 40’ını aldıktan sonra parlamentodaki 400 sandalyenin 159’unu (çoğunluk için gereken 201 sandalyeden az) elinde tutuyor.
ANC içinde günlerce süren iç görüşmelerin ardından Ramaphosa, geçen hafta partinin bir “ulusal birlik hükümeti ” arayacağını duyurdu . Ancak sol eğilimli Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EFF) ve eski Başkan Jacob Zuma’nın seçimlerden aylar önce kurulan ve ANC’nin geleneksel seçmen desteğini tüketen uMkhonto weSizwe (MK Partisi) hükümete , özellikle de DA’ya katılmayı reddetti. MK Partisi de Ramaphosa’nın başkanlıktan alınmasını talep etmişti.
Parlamentodaki sandalyelerin yüzde 21’ine sahip olan sağ eğilimli DA, milliyetçi IFP’nin desteğiyle artık ANC’nin hükümetteki ana ortağı olacak. Partiler, birlik hükümetini yönetecek sekiz sayfalık bir çerçeve üzerinde anlaşmaya vardı; bu çerçeveye, bir kararın ancak “yeterli fikir birliğine” varılması durumunda verilebileceğini belirten bir madde de dahil.
Bu, Ramaphosa ve ANC’nin koalisyon ortaklarının desteği olmadan karar veremeyeceği anlamına geliyor. Partiler, anayasaya saygı ve ırkçılığa ve cinsiyetçiliğe karşı tutumu da içeren 10 temel ilke üzerinde anlaşmaya vardı.
İmzalanan anlaşmada taraflar, “hızlı, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin” koalisyon hükümetinin en önemli önceliği olacağı konusunda mutabakata vardı.
‘Zor kısmı’ şimdi başlıyor
Eski DA lideri ve müzakere ekibi üyesi Tony Leon, ANC ile Savcı’nın birlikte yöneteceği bir dünyayı asla hayal etmediğini söyledi. Al Jazeera’ye “Yeni anayasa konusunda ANC ile en son 1996 yılında müzakere ettim ve yüzde 62 destek aldılar” dedi.
CAPE TOWN
