Silvan, Kulp, Hazro ve Lice ilçelerinin kesişim noktası olan Geliyê Godernê (Vadisi), baraj yapımı nedeniyle yerle bir edilip tanınamayacak hale getirildi
Selman Çiçek / Amed
AKP-MHP iktidarının savaş politikalarındaki ısrarı büyük felaketlere neden olurken, bu felaketlerden en çok nasibini alanlardan biri de doğa ve doğal yaşam oldu. Güvenlik politikalarıyla inşa edilen barajlardan biri olan Silvan barajı, Godernê vadisini yok ediyor. Silvan, Kulp, Hazro ve Lice ilçelerinin kesişim noktası olan Geliyê Godernê, eşsiz doğa güzelliği ve yüzlerce endemik bitki ve hayvana ev sahipliği yapan bir bölge. Vadi üzerinde barajın tamamlaması için, vadinin iki tarafı tıraşlanmaya devam ediyor. Ağır iş makinaları ile baraj suların vadide tutulması için, tepelerden aşağı doğru alan tıraşlanırken, tarihi nitelikteki mağaralarda dinamitlerle yerle bir ediliyor.
Ağaçların tamamı kesilmiş
Çok sayıda ağır iş makinelerinin çalıştığı bölgede giriş çıkışlara izin verilmezken, bölgeden gelen görüntüler içler açısı. Doğa güzelliği ille adından söz ettiren Godernê’nin yapılan traşlama ile yeşilliği yok olurken mağaralarla dolu tepelerde dümdüz edilmiş durumda. Vadiye giriş çıkışlara izin verilmezken, çok sayıda iş makinasının çalışmasına zırhlı askeri araçlar eşlik ediyor. Vadiyi eşsiz kılan ağaçlar da tıraşlamadan nasibini aldı. Adeta yeşilden toprağın görünmediği vadinin iş makinelerinin çalıştığı alanda tüm ağaçlar yerinden söküldüğü görülürken, vadiye suların tutulması için eğim verilerek çorak bir araziye dönüştürüldü.
Endemik türler yok ediliyor
7.3 milyar metreküp rezervuar hacmiyle Atatürk Barajı’ndan sonra bölgedeki ikinci büyük baraj olma özelliği taşıyan Silvan Barajı’nın, elektrik üretimine vereceği katkı ise çok sınırlı. Dicle Nehri ve kolları üzerine yapılan baraj ve HES projeleriyle başta 12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf olmak üzere birçok tarihi alan sular altında bırakıldı, binlerce kişi ise yerlerinden edildi. Su tutması beklenen Silvan Barajı ise binlerce yıllık tarihe sahip Geliyê Godernê ve Taşköprü’yü suları altında bırakacak. Güvenlik kaygısı ile yapılan baraj, gördüğümüz bütün güzellikleri yok edecek. Bir daha böyle güzelliği yaşamamıza engel olacaklar. Godernê’nin su altında kalması başta semenderler olmak üzere kaplumbağa, tilki, domuz gibi birçok canlıyı su altında bırakarak doğal yaşam alanlarını yok edecek. Yine o doğadan beslenen binlerce kuş türünün yuvaları yok edilecek.
Neolitik dönem suya gömülüyor
Bölgedeki çok sayıda mağara, su yolları, su depoları ve kaya kiliseleri, baraj ile birlikte su altında kalacak. Vadiye bağlı Hevika ile Kanika’da ve yine vadinin devamında Kelê’de tarihsel ve toplumsal hafıza için önemli olan kaya mezarlar ve anıt mezarlar ile Mervaniler döneminden kalma Taşköprü bulunmaktadır. Neolitik dönemden günümüze kalan mağaralar insanlık tarihine ışık tutarken, baraj, insanlığın hafıza ve tarihini sularla boğacak. Proje kapsamında şu ana kadar 10 köy su altında kalırken yaklaşık elli köyün de su altında kalması bekleniyor. Su altında kalacak köylerde yaşayan binlerce insan bu nedenle bağ ve tarlalarını bırakarak göç etmek zorunda kalacak.
