Iraklı yetkililer Türkiye’yi suyu bir meta olarak kullanmakla eleştiriyor. Kürt aktivistler ise, barajların güvenlik nedeniyle yapıldığını söylüyor.
İ ngiliz Financial Times (FT) gazetesi sayfalarında bugün, Türkiye’nin bölgedeki baraj projelerinin Irak’ı kaygılandırdığını, Türkiye’nin ise komşusuna güvence vermeye çalıştığını yazdı. Konuyu tam sayfalık bir haberle ele alan gazete, hem Türkiye hem Irak tarafından yetkililer, yöre sakinleri ve aktivistlerle konuşmuş. Haberde Türkiye’nin, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Fırat ve Dicle nehirleri üzerine toplam 22 baraj inşa etmeyi hedeflediği, Ilısu Barajı’nın yapımının tamamlandığı aktarılıyor. FT’ye göre, hava şartları nedeniyle hali hazırda su sorunu yaşayan Irak, bu projeler nedeniyle suyla ilgili daha fazla olumsuzluk yaşayacağına dair kaygılanıyor. Irak suyunun yüzde 80’i tarım için harcanıyor. Ülkenin nüfusunun üçte biri olan 37 milyon kişi de geçimini tarımdan sağlıyor.
‘Su meta değildir’
Gazete, Iraklı çevre aktivistlerinin, Ortadoğu’da artan hava sıcaklarının önümüzdeki yıllarda Irak’taki suyun durumunu olumsuz etkileyeceğini, barajların bu olumsuzluğu daha da artıracağını söylediğini aktarıyor. FT, Türkiye’nin suyun Irak’la “eşit, makul ve en uygun şekilde” paylaşılacağını söylediğini, Irak Su Bakanı Hasan El-Cebani’ninse Ankara’yı, “Suyu, üzerine pazarlık yapılan bir meta olarak kullanmakla” eleştirdiğini yazıyor. Ilısu Barajı Haziran başında su tutmaya başlamış ancak Irak’ın talebi üzerine su tutma işlemi Temmuz ayına ertelenmişti. Gazete, konuyla ilgili iki ülke arasında görüşmeler yapıldığını, Ankara ve Bağdat’ın sorunun temelli çözümünü ise Irak’ın su sisteminin ve tarım yöntemlerinin modernleştirilmesinde gördükleri konusunda hem fikir olduklarını yazıyor. Buna göre Irak’taki sulama kanalları damlama sulamaya çevrilmeli, çiftçiler ucuza ithal edilebilecek su temelli ürünler yerine farklı ürünlere yönelmeli. Ancak FT, borç sorunu bulunan ve yıllardır düşük petrol fiyatlarının sıkıştırdığı Irak’ın buna dair bütçesi olmadığını söylediğini yazıyor. Haberde ayrıca Türkiye’deki güvenlik uzmanlarının, bu tür yatırım projelerinin, yerel halkın ekonomik olarak zayıflığını sonlandıracağını ve böylece PKK’nin bundan faydalanarak buradan kendisine militan devşirmesinin önüne geçeceğini savunduğu da yazılıyor.
Gazete bununla birlikte Kürt aktivistlerin, Ilısu Barajı’nın olumsuz çevresel, kültürel ve sosyal etkileri olduğunu, insanların bu bölgeden göç etmek zorunda kalacaklarını, uzun vadede de hedeflenenin tersine bölge halkı arasında öfkenin artacağını söylediğini aktarıyor. Bölgede yapılan barajların ekonomiye katkısından çok, güvenlik kaygısıyla yapıldığı yetkililerin zaman zaman itiraf ettiği bir gerçek.
HABER MERKEZİ
